ΕΥΧΗ

Είπα να μην αφήσω να αλλάξει ο χρόνος με μια δυσάρεστη είδηση πάνω πάνω.

Ιδού λοιπόν ένα αριστούργημα αληθινής τέχνης, με την ευχή να παραδώσουμε στα παιδιά μας έναν καλύτερο κόσμο από αυτόν που παραλάβαμε. Ας είναι όλα τα παιδιά του κόσμου πάντα χαρούμενα.

Καλή χρονιά σε όλους σας.

ΣΕ ΤΙ ΚΟΣΜΟ ΖΟΥΜΕ?

Διάβασα προχτές αυτήν εδώ την είδηση στο TVXS του Κούλογλου και φρίκαρα. Ειλικρινά φρίκαρα. Μάλλον δεν έχω πάρει ακόμη χαμπάρι πού ζούμε, νομίζω ότι είμαστε καμμία ειδυλλιακή επαρχία στην περιφέρεια του ηλιακού συστήματος.

Αν με το φόνο του Αλέξη ο κόσμος βγήκε στους δρόμους, με αυτό τι πρέπει να κάνει; Γενική απεργία επ' αόριστον, και λίγο είναι. Να κάτσουμε όλοι έξω από τη βουλή με σκηνές και υπνόσακους και να μην το κουνήσουμε μέχρι να σχηματιστεί μια κυβέρνηση της προκοπής, μέχρι να δοθούν ουσιαστικές λύσεις, μέχρι να ληφθούν πραγματικά μέτρα, μέχρι να αλλάξουν τα πράγματα.

Αλλά μάλλον θα γυρίσουμε απλώς από το άλλο πλευρό και θα ξανακοιμηθούμε. Μέχρι να χτυπήσουν και τη δική μας πόρτα, μέχρι να μας πετάξουν κι εμάς βιτριόλι στο πρόσωπο, μέχρι να ρίξουν μια σφαίρα κατάστηθα στο δικό μας το παιδί, μπας και ξυπνήσουμε.

Καληνύχτα σας.

ΚΑΛΑ ΚΡΑΣΙΑ ΚΑΙ ΣΕ ΣΑΣ

Έλαβα εχτές την παραπάνω καρτούλα, με το εξής συγκινητικό μήνυμα:

"Με την ευκαιρία της Γέννησης του Θεανθρώπου
και τον ερχομό του Νέου Έτους,
ο Οικονομικός Έφορος και το προσωπικό της Δ.Ο.Υ. Αμαρουσίου σας εύχονται

Χρόνια Πολλά με Υγεία
και Οικονομική Ευημερία"

Σαδιστές, ήταν το πρώτο που σκέφτηκα.

Αναμφιβόλως μου εύχονται να ζήσω πολλά χρόνια με υγεία και οικονομική ευημερία για να μπορώ να τους τα ακουμπάω ανελιπώς και να με απομυζούν ακόμη αποδοτικότερα.

Γιατί όμως σε μένα;

Στον σύντροφό μου λόγου χάρη δεν έστειλαν.

Ποιο είναι το κριτήριο; Μήπως στέλνουν σε όσους έχουν από ορισμένο εισόδημα και πάνω; Μήπως στέλνουν στους κακοπληρωτές, μπας και φιλοτιμηθούν να ξοφλήσουν τα χρέη τους; Ή μήπως έχει χαρακτήρα προειδοποίησης, κάπως σαν το νονό της μαφίας που σου στέλνει ευχετήριο για να σου θυμίζει την ύπαρξή του, να μην επαναπαύεσαι;

Η δημόσια οικονομική υπηρεσία επαγρυπνεί για το καλό μου. Ο Έφορος με προστατεύει. Μπορώ πλέον να κοιμάμαι ήσυχη.

Αλληλούια...

ΣΚΥΤΑΛΟΔΡΟΜΙΑ

Τις τελευταίες μέρες διάβασα πολλά, πάρα πολλά γύρω από το θέμα του φόνου του Αλέξανδρου. Κι εσείς το ίδιο, είμαι σίγουρη. Μεταξύ άλλων διάβασα σε διάφορα μπλογκ και αναρτήσεις που απευθύνονταν στα παιδιά που διαδηλώνουν. Κείμενα συμβουλευτικά, συγκαταβατικά, νηφάλια και προσγειωμένα. Κείμενα που νουθετούσαν, που παρότρυναν, που χτυπούσαν φιλικά στην πλάτη τα δεκαεξάχρονα παιδιά από το ύψος της ωριμότητας. Κείμενα που συμβούλευαν τα παιδιά να φερθούν λογικά και συγκρατημένα, κείμενα που επέκριναν τη βία, ακόμα και κείμενα που έκριναν την εμφάνιση ή τον τρόπο έκφρασης. Θυμάμαι κάπου μια ατάκα του στυλ "δεν πάνε σε διαδήλωση με κραγιόν και τακουνάκι".

Όλα αυτά μάλλον θυμηδία προκαλούν παρά οτιδήποτε άλλο.

Πρώτα-πρώτα γιατί τα παιδιά που φωνάζουν στους δρόμους είναι παραπάνω κι από σίγουρο πως ούτε τα διάβασαν, ούτε σκοτίστηκαν για δαύτα. Γιατί δεν είναι καιρός για διάβασμα. Γιατί δεν είναι καιρός για νηφαλιότητα και αυτοσυγκράτηση. Είναι καιρός για δράση και το ξέρουν. Και κατεβαίνουν στο δρόμο όπως είναι, με το κραγιόν και το τακουνάκι.

Όσο για συμβουλές και νουθεσίες, είναι τόσο αραχνιασμένες όσο κι εκείνες που έμπαιναν και στα δικά μας κεφάλια από τη μία και έβγαιναν από την άλλη, όταν είμαστε κι εμείς παιδιά. Ούτε έχει νόημα να λέμε "παιδιά μου σας καταλαβαίνω, ήμουν κι εγώ σαν κι εσάς κάποτε".

Ήσουν, δεν είσαι πια. Και δεν καταλαβαίνεις, ακριβώς γιατί δεν είσαι. Θα έλεγα "αφήστε τα παιδιά να βγουν στους δρόμους όπως θέλουν" αλλά δεν περιμένουν τη δική σας άδεια να το κάνουν. Αν λοιπόν θέλετε να κρατήσετε κάτι από το παιδί που κάποτε ήσασταν και να μη χάσετε εντελώς την επαφή με τα σημερινά παιδιά, αντί να νουθετείτε και να κρίνετε, ακούστε τι έχουν να πούνε τα παιδιά, δείτε τι κάνουν και πώς το κάνουν.

Ίσως κάτι να μάθετε απ' αυτά.

Αφήστε τη σκυτάλη στους επόμενους.

ΜΕ ΚΑΛΥΨΑΝ ΟΙ ΠΡΟΛΑΛΗΣΑΝΤΕΣ

Διαβάστε:

Τον Δείμο του πολίτη

το Συνιστολόγιο

τον Τριπ

και αυτό το άρθρο της Ελευθεροτυπίας


**να προσθέσω και το σχόλιο του αγαπητού μου Ούρφουρσλααγκ


**

ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΑ ΤΙΜΗΜΑΤΑ

Κοίτα να δεις που θέλω να είμαι ανεπίκαιρη και δεν τα καταφέρνω!

Σχεδόν με το που ποστάρισα την προηγούμενη ανάρτηση, συνέβη το τραγικό επεισόδιο του φόνου του δεκαεξάχρονου παιδιού από τον αστυνομικό. Και την επόμενη μέρα όταν πήγα να πάρω τη μικρή από το σχολείο, στην επιστροφή, μπροστά μας περπατούσαν δυο γιαγιάδες με τα εγγονάκια τους, συμμαθητές της κόρης μου, κουβεντιάζοντας για τα επεισόδια. Είπαν, είπαν, τι δεν είπαν για αυτούς που καίνε και καταστρέφουν περιουσίες, δεν είπανε κουβέντα για το φόνο, και κάποια στιγμή η μία ξεστόμισε την αναμενόμενη ατάκα, πιστή στο ρόλο της:

"Ένας Παπαδόπουλος χρειάζεται."

Δεν κρατήθηκα και είπα, "Μου επιτρέπετε;" κι έπιασα την κουβέντα.

Δύσκολη η προσέγγιση, δύσκολη και η ανεύρεση κοινού εδάφους. Είπα ότι για μένα ο Παπαδόπουλος δεν είναι λύση, όποιο κι αν είναι το πρόβλημα, ότι μια τέτοια λύση φέρνει περισσότερα προβλήματα από όσα λύνει (αν λύνει), ότι τα επεισόδια είναι απαράδεκτα, μα άλλο τόσο ή και περισσότερο απαράδεκτος είναι ο εν ψυχρώ φόνος ενός παιδιού. Με τα πολλά κατόρθωσα να επικεντρώσω τη συζήτηση στο ότι αυτό που χρειάζεται είναι ένα κράτος που να λειτουργεί σωστά, ότι χρειάζεται παιδεία, μόρφωση, τόσο για τα παιδιά που τα σπάνε εξοργισμένα όσο και για τον αστυνομικό που δεν είναι σε θέση να διαχειριστεί την εξουσία της θέσης του ούτε να κατανοήσει τις ευθύνες του. Σε αυτά τουλάχιστον συμφωνήσαμε και υπερθεματίσαμε. Χωρίσαμε στην άλλη γωνία, και η δεύτερη κυρία κατέθεσε το συμπέρασμα: "Έτσι είναι ο έλληνας, δεν αλλάζει."

"Ειλικρινά ελπίζω πως δεν είναι έτσι", ήταν το μόνο που μπόρεσα να πω.

"Μακάρι", μου αντιγύρισε η κυρία, χωρίς να το πιστεύει.

Τράβηξα για το σπίτι, βαθιά απογοητευμένη. Περισσότερο ίσως από μια ερώτηση που δεν μπόρεσα να απαντήσω επαρκώς πάνω στην κουβέντα. Κάποια στιγμή η μία κυρία με είχε ρωτήσει, "Εσάς σας έχει ενοχλήσει ποτέ η αστυνομία;" εννοώντας φυσικά ότι ο νεαρός ήταν "κακός", ήταν "παλιόπαιδο", ήταν "από τους άλλους" κι επομένως του άξιζε αυτό που έπαθε.
Της απάντησα κάτι σαν "Όχι, μα τι σχέση έχει αυτό;", και είπα ότι η συμπεριφορά του αστυνομικού ήταν εγκληματική, ότι τίποτα δεν δικαιολογεί αυτό το φόνο, ότι σύμφωνα με αυτόπτες μάρτυρες αυτός που προκάλεσε ήταν ο αστυνομικός και όχι το παιδί, εκείνες είπαν το αντίθετο, και η συζήτηση πήγε να παρεκτραπεί.

Θα ήθελα να έχω πει πως ακόμη και αν το παιδί προκάλεσε, ακόμη και αν πρόσβαλε λεκτικά, ακόμη και αν χειροδίκησε - πράγματα που ξέρουμε ότι δεν ισχύουν - ακόμη όμως και αν ίσχυαν, ΜΕ ΤΙΠΟΤΑ ΔΕΝ ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΟΥΝ ΤΟ ΦΟΝΟ.

Αλίμονο αν η ποινή της εξύβρισης και της χειροδικίας ήταν η εκτέλεση χωρίς δίκη. Γιατί αν είναι έτσι, τότε τι ποινή αρμόζει στον ίδιο τον δήμιο; Δεκάκις εις θάνατον νομίζω, και λίγο του είναι.

Μα έχει νόημα πραγματικά η τιμωρία του εγκληματία; Σε τι θα ωφελήσει, τον ίδιον ή τους άλλους; Θύμα και ο εκτελεστής όπως και ο εκτελεσμένος, ένας αμόρφωτος, απαίδευτος, ανεγκέφαλος κόκορας που του έβαλαν στα χέρια ένα σιδερένιο πυροβόλο καυλιτσέκι και το κραδαίνει αυτάρεσκα, χωρίς καμμία συναίσθηση της ευθύνης του. Άραγε η κάθειρξη θα τον βοηθούσε να γίνει καλύτερος;

Αναρωτήθηκα εχτές σε μιαν άλλη κουβέντα, τι θα γινόταν αν όλα τα χρήματα που πηγαίνουν στη συντήρηση των φυλακών, αυτών των άθλιων φυλακών του κατ' ευφημισμό σωφρονιστικού μας συστήματος, πήγαιναν σε ομάδες κοινωνικών λειτουργών και σε οργανισμούς επανένταξης, κοντολογίς αν είχαμε ένα σύστημα σωφρονισμού και όχι τιμωρίας.

Οι συνομιλητές μου με κοίταξαν σαν να έπεσα σε άλλο πλανήτη.

Πού να τους έλεγα να καταργηθεί και η αστυνομία...


**Ειρήσθω εν παρόδω, παρατηρήσατε πώς πέρασε ωραία και καλά σε δεύτερη και τρίτη μοίρα η υπόθεση Βατοπεδίου; Βολικό, έτσι;**

ΧΟΥΝΤΑ ΠΟΥ ΣΑΣ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ!

Διάβασα στο περιοδικό της κυριακάτικης El País ένα άρθρο της αγαπημένης μου Αλμουδένα Γκράντες. Το θέμα γνωστό και χιλιοειπωμένο, από εκείνα τα θέματα που όσες φορές και να μιλήσεις γι' αυτά δεν θα είναι αρκετές. Η φρίκη του εμφυλίου πολέμου και της δικτατορίας.

Η Αλμουδένα έχει το χάρισμα να τα φέρνει όλα μπροστά στα μάτια μας ανάγλυφα, μέσα από προσωπικές ιστορίες ανθρώπων που τα έζησαν. Την ιστορία του ενδεκάχρονου κοριτσού που έβγαλε τα παπούτσια από το νεκρό πατέρα της και τα κράτησε για να τον θυμάται, την ιστορία της γυναίκας που μετέφερε τα γράμματα των μελλοθάνατων στους αγαπημένους τους, την ιστορία των θαμμένων ζωντανών στα πηγάδια, τόσο κοντά στο χωριό ώστε τη νύχτα τα βογγητά τους να φτάνουν ως τα σπίτια, γεννώντας θρύλους για φαντάσματα.

Ιστορίες ακόμη ζωντανές. Γιατί πολλοί άνθρωποι που τα έζησαν είναι ακόμη ζωντανοί. Δεν έχουν περάσει ακόμη αρκετά χρόνια ώστε να φύγει και η τελευταία γενιά που τα θυμάται, ώστε να μπορούμε πλέον να μιλάμε για Ιστορία.

Και αν αυτό ισχύει για τον εμφύλιο της Ισπανίας και για τη δικτατορία του Φράνκο, πολλώ δε μάλλον ισχύει για τη δική μας επταετία, τόσο πρόσφατη ώστε τη θυμάμαι αμυδρά ακόμη κι εγώ, γιατί άκουγα τους μεγάλους να μιλούν γι' αυτό. Αλλά ακόμη και όσοι δεν θυμούνται, ακόμη και όσοι δεν τα έζησαν, δεν μπορεί να μην ξέρουν, με τόσες και τόσες αναφορές που γίνονται στο θέμα.

Και αναρωτιέται κανείς, πώς λειτουργεί το μυαλό τόσων και τόσων ανθρώπων που ξεφουρνίζουν με τόση ευκολία αφέλειες του τύπου "με τη χούντα τουλάχιστον η οικονομία ήταν σταθερή", "τότε τουλάχιστον δεν είχαμε φασαρίες", "μια χούντα μας χρειάζεται";

Ακόμη και αν υποθέσουμε ότι η χούντα είχε κάνει καλό στην οικονομία, ακόμη και αν υποθέσουμε ότι η χούντα έφερε κοινωνική σταθερότητα και ασφάλεια, ακόμη και αν πράγματι η χούντα είχε θετικές πλευρές - πράγμα για το οποίο πολύ αμφιβάλλω - ακόμη κι έτσι όμως, κύριοι, τι τίμημα είστε διατεθειμένοι να πληρώσετε γι' αυτό;

Την ελευθερία του λόγου; Την ελευθερία των μετακινήσεων; Το σεβασμό των ανθρώπινων δικαιωμάτων; Το σεβασμό στη ζωή;

Αλλά ξέχασα: αυτοί που υπέφεραν, που βασανίστηκαν, που σκοτώθηκαν, ήταν οι Άλλοι. Οι κουμουνιστές, οι αναρχικοί και οι κάθε λογής ανήσυχοι, κακοί άνθρωποι. Και πάνω απ' όλα δεν ήταν στο δικό μας σπιτικό. Το σπίτι του γείτονα ας καεί, φτάνει να γλιτώσει το δικό μου.

Υπάρχουν κάποια τιμήματα απαράδεκτα, όποιο και αν είναι το κέρδος, αληθινό ή υποτιθέμενο. Μπορεί άραγε αυτό να χωρέσει στο μυαλό όλων αυτών που ακόμη κουνάνε το κεφάλι επιτιμητικά φορώντας τις παρωπίδες τους και μουρμουρίζουνε "μια χούντα μας χρειάζεται";

Η υποχρεωτική θρησκευτική παιδεία συνιστά παραβίαση των ανθρώπινων δικαιωμάτων σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο

Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στη σελίδα

http://www.secularism.org.uk/compulsoryreligiouseducationanab.html

Αναφέρθηκε από τον Omadeon σε συζήτηση που έγινε στο ιστολόγιο του Διαγόρα του Μήλιου.

Η μετάφραση δική μου. Κατά τη μετάφραση έγιναν μερικές διευκρινιστικές προσθήκες στο άρθρο, π.χ. η ακριβής ημερομηνία της δικαστικής απόφασης. Επειδή δεν κατέχω τη νομική ορολογία, ίσως υπάρχουν λάθη στη μετάφραση. Παρακαλώ τυχόν γνώστες που θα τα εντοπίσουν να μου τα επισημάνουν. Ευχαριστώ.

Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2008

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποφάσισε την Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2008 ότι η επιβολή υποχρεωτικών μαθημάτων θρησκευτικής παιδείας και ηθικής στο δημοτικό σχολείο και στο γυμνάσιο στην Τουρκία παραβιάζει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και σύστησε στην τουρκική κυβέρνηση να εναρμονίσει το τουρκικό εκπαιδευτικό σύστημα και την εθνική της νομοθεσία με το Άρθρο 2 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου αρ.1 της Σύμβασης, το οποίο αφορά το θέμα του δικαιώματος στην παιδεία.

Στις 2 Ιανουαρίου του 2004 ο Hasan Zengin, 47 ετών, και η κόρη του Eylem Zengin, 19 ετών, που ασπάζονται τον Αλεβισμό, κατέθεσαν καταγγελία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Όταν κατατέθηκε η καταγγελία, η Eylem παρακολουθούσε την εβδόμη τάξη σε δημόσιο σχολείο της περιοχή Avcılar της Ισταμπούλ. Ως μαθήτρια του δημόσιου σχολείου ήταν υποχρεωμένη να παρακολουθεί μαθήματα θρησκευτικής παιδείας και ηθικής.

Σύμφωνα με το Άρθρο 24 του Τουρκικού Συντάγματος και το μέρος 12 του Βασικού Νόμου αρ. 1739 περί εθνικής παιδείας, η θρησκευτική παιδεία και ηθική είναι υποχρεωτικό μάθημα στο δημοτικό σχολείο και στο γυμνάσιο στην Τουρκία. Το Φεβρουάριο του 2001 ο προσφεύγων κατέθεσε μια αίτηση στην Επαρχιακή Διεύθυνση Εθνικής Παιδείας για εξαίρεση της κόρης του από το μάθημα θρησκευτικής παιδείας και ηθικής. Όταν οι αρχές απέρριψαν την αίτησή του, ο Hasan Zengin απευθύνθηκε στα διοικητικά δικαστήρια, ισχυριζόμενος ότι το εν λόγω μάθημα ήταν ασύμβατο με τις αρχές της εκκοσμίκευσης και ότι τα μαθήματα, τα οποία βασίζονταν στις διδαχές του Σουνιτικού Ισλαμισμού, δεν ήταν ουδέτερα.

Στις 28 Δεκεμβρίου 2001, το Διοικητικό Δικαστήριο της Ισταμπούλ απέρριψε το αίτημα με την αιτιολογία ότι το μάθημα της θρησκευτικής παιδείας και ηθικής ήταν σύμφωνο με το Σύνταγμα και με την τουρκική νομοθεσία. Ο προσφεύγων απευθύνθηκε στο Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο, το οποίο στήριξε την προηγούμενη δικαστική απόφαση.

Οι προσφεύγοντες ισχυρίζονται ότι ο τρόπος διδασκαλίας της θρησκευτικής παιδείας και ηθικής στην Τουρκία παραβιάζει το δικαίωμα της Eylem στη θρησκευτική ελευθερία και το δικαίωμα των γονέων της να διασφαλίσουν ότι η μόρφωσή της θα είναι σύμφωνη με τις δικές τους θρησκευτικές πεποιθήσεις.

Αφού έκρινε αποδεκτή την υποβολή καταγγελίας τον Ιούνιο του 2006, το δικαστήριο του Στρασβούργου αποφάσισε ομόφωνα εχτές ότι παραβιάσθηκε το Άρθρο 2 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου αρ.1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο αφορά το δικαίωμα στην παιδεία.

Σύμφωνα με το Άρθρο 41 της Σύμβασης, το οποίο αφορά την αποζημίωση, το δικαστήριο αποφάσισε ότι η επισήμανση της παραβίασης συνιστούσε ικανή αποζημίωση για την μη χρηματική βλάβη την οποία υπέστησαν οι προσφεύγοντες.

Σύμφωνα με το Άρθρο 46, το οποίο αφορά το δεσμευτικό χαρακτήρα και την εφαρμογή των αποφάσεων, το δικαστήριο έλαβε υπόψη του το γεγονός ότι η ως άνω παραβίαση προήλθε από ένα πρόβλημα στην εφαρμογή του σχολικού προγράμματος θρησκευτικής διδασκαλίας στην Τουρκία και από την απουσία κατάλληλων μεθόδων για την διασφάλιση του σεβασμού στις πεποιθήσεις των γονέων. Ως εκ τούτου αποφάσισε ότι η εναρμόνιση του τουρκικού εκπαιδευτικού συστήματος και της τουρκικής νομοθεσίας με το Άρθρο 2 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου αρ.1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θα συνιστούσε κατάλληλη μορφή αποζημίωσης. Τέλος, επιδικάστηκε στους προσφεύγοντες το ποσό αποζημίωσης των 3,726.80 για κάλυψη εξόδων, κατόπιν παρακράτησης του ποσού των 850 ευρώ που χορηγήθηκε για νομική βοήθεια.

Ο Τούρκος Rıza Türmen, μέλος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η θητεία του οποίου λήγει σε λίγους μήνες, συμμετείχε στο επταμελές δικαστικό τμήμα που έλαβε την παραπάνω απόφαση.

Αν και η θρησκευτική παιδεία είναι υποχρεωτικό μάθημα στα σχολεία της Βρετανίας, οι γονείς έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν εξαίρεση των παιδιών τους τόσο από τη θρησκευτική παιδεία όσο και από τις ομαδικές πράξεις λατρείας.

©2008 National Secular Society (Limited by Guarantee).

Δείτε άλλα άρθρα με το ίδιο θέμα:

(ιδίως το δεύτερο είναι εκτενέστερο και επισημαίνει κάποια ενδιαφέροντα σημεία, όπως λόγου χάρη το γεγονός ότι ενώ επιτρέπεται η εξαίρεση Χριστιανών και Ιουδαίων από το μάθημα θρησκευτικών στην Τουρκία, δεν προβλέπεται η εξαίρεση μελών άλλων θρησκειών, γεγονός που συνιστά διακριτική μεταχείριση, ούτε προβλέπεται η εξαίρεση από το μάθημα των θρησκευτικών χωρίς την ανάγκη δήλωσης του θρησκεύματος, γεγονός που παραβιάζει την αρχή προστασίας των προσωπικών δικαιωμάτων).

http://www.pluralism.org/news/article.php?id=17838

http://sim.law.uu.nl/SIM/CaseLaw/hof.nsf/d0cd2c2c444d8d94c12567c2002de990/890d6714703b60e3c125736f002da351?OpenDocument

Το πλήρες κείμενο της απόφασης εδώ:

http://cmiskp.echr.coe.int/tkp197/viewhbkm.asp?hudoc-en&action=html&table=F69A27FD8FB86142BF01C1166DEA398649&key=65103&highlight=

Hasan and Eylem Zengin v. Turkey, application no. 1448/04, §101, ECHR 9-10-2007

Η ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων:

http://www.echr.coe.int

Συνέντευξη προέδρου Φιλελεύθερης Συμμαχίας

Ο αγαπητός μου Ούρφουρσλααγκ, ιστολόγιον Λιανοκλάδι, θα παρουσιάσει απόψε στις 9:30, στο κανάλι του Τάπερ Τιβί στο Γιουτιούμπ, συνέντευξη του Φώτη Περλικού, προέδρου της Φιλελεύθερης Συμμαχίας.

Ρετροσπεκτίβα Ελληνικής Κλώσσας

Φίλες και φίλοι,

Σας πληροφορούμε ότι από σήμερα, με την ευκαιρία της ολοκλήρωσης του 1ου κύκλου δημοσιευμάτων της ομάδας της Ελληνικής Κλώσσας, ακολουθώντας τη μακρά παράδοση του χώρου των ελληνικών μέσων μαζικής ενημέρωσης, ξεκινά μια ρετροσπεκτίβα των άρθρων της ιστοσελίδας της Ελληνικής Κλώσσας στο ιστολόγιον "Ελληνική Κλώσσα".

Ετσι οι αναγνώστες θα έχουν την ευκαιρία να θυμηθούν όσα είχαν ξεχάσει και να ξεχάσουν τα όσα ήξεραν. Επίσης θα έχουν την ευκαιρία να σχολιάσουν τα άρθρα, να πλέξουν το εγκώμιο των συγγραφέων και να εκφράσουν το θαυμασμό και την ευγνωμοσύνη τους.

Το πρώτο άρθρο της σειράς θα δημοσιευτεί αύριο και θα ακολουθήσουν τα επόμενα με ρυθμό ενός άρθρου ανά εβδομάδα.

Για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νεώτεροι!

ZEITGEIST

Όσοι δεν έχετε δει ακόμη το Zeitgeist, σπεύσατε.

Ο καιρός γαρ εγγύς.

http://www.zeitgeistmovie.com/

Δύο εκπληκτικά δίωρα ντοκυμανταίρ που παρουσιάζουν την κατάσταση στον πλανήτη με απλό και γλαφυρό τρόπο και προτείνουν μια εναλλακτική λύση στην καταστροφική πορεία μας.

Τα δυο μέρη είναι διαφορετικά μεταξύ τους και ανεξάρτητα, αν και μπορούν να ιδωθούν και σαν ένα συνεχές.

Αυτό που μου κίνησε περισσότερο το ενδιαφέρον ήταν το δεύτερο μέρος, και περισσότερο το δεύτερο μέρος του δεύτερου μέρους.

Το πρώτο μέρος με ελληνικούς υποτίτλους ΕΔΩ.

Το δεύτερο μέρος με ελληνικούς υποτίτλους ΕΔΩ.

Δείτε ΟΠΩΣΔΗΠΟΤΕ το δεύτερο μέρος.

Μας αφορά ΑΜΕΣΑ και μας αφορά ΟΛΟΥΣ.

Προσθήκη 8-11-08:
Για το πρώτο μέρος διατηρώ επιφυλάξεις ως προς την ακρίβεια των στοιχείων που παρατίθενται. Ένας φίλος μου επεσήμανε σε ιδιωτική αλληλογραφία ότι ορισμένες αναφορές στους μύθους αρχαίων θεοτήτων δεν είναι ακριβείς (π.χ. αναφέρεται ότι η γέννησή του Ώρος ή του Διονύσου και άλλων τοποθετείται στις 25 Δεκεμβρίου, ενώ αυτό δεν ισχύει πάντα, ναι μεν τοποθετείται γύρω στο χειμερινό ηλιοστάσιο όχι όμως ακριβώς στις 25 Δεκεμβρίου). Δεν ξέρω αρκετά για να επαληθεύσω ή να απορρίψω τις συγκεκριμένες πληροφορίες. Δείτε το λοιπόν με κάθε επιφύλαξη.
Για το δεύτερο μέρος έχω να πω ότι φυσικά ούτε κι εκεί μπορώ να επιβεβαιώσω την ακρίβεια των πληροφοριών, σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα είναι αδύνατον να επαληθευτούν οι πληροφορίες (π.χ. όταν τα στοιχεία που δίνει ο πρώην "οικονομικός εκτελεστής"). Διατηρώντας και εδώ κάθε επιφύλαξη, θα έλεγα ότι αν δεν είναι όλες οι λεπτομέρειες απολύτως ακριβείς, πάντως η παρουσίαση του χρηματοποιονομικού συστήματος και των επιπτώσεών του είναι πολύ πειστική. Δείτε το και τα συμπεράσματα δικά σας.

Μπορείτε να διαβάσετε για τα ντοκυμανταίρ αυτά και στο Jungle Report, στις αναρτήσεις Zeitgeist και Zeitgeist Addendum, όπου γίνεται και συζήτηση.

Εγώ ομολογώ ότι επηρεάστηκα πολύ.

Πρώτα πρώτα κατάλαβα ότι η οικονομική κρίση όντως υπάρχει, και κατάλαβα και γιατί υπάρχει και γιατί αφορά ακόμη και εμάς που δεν έχουμε δάνεια και υποθήκες. Κατάλαβα πόσο αλληλένδετες είναι πραγματικά οι ζωές όλων των ανθρώπων πάνω στη γη. Κατάλαβα ότι το ισχύον κατεστημένο οδηγεί τον πλανήτη με μαθηματική ακρίβεια στην κατάρρευση. Και βρήκα μια πρόταση για αλλαγή, μια πρόταση διαφορετική από τις άλλες, μια πρόταση που μοιάζει βιώσιμη, μια πρόταση που ταιριάζει με τις αρχές και τη νοοτροπία μου.

Το πρόγραμμα Venus ίσως να μην είναι η τέλεια λύση στα προβλήματα της ανθρωπότητας, είναι όμως μια αξιόλογη πρόταση, και είναι μια πρόταση που μπορούμε να ξεκινήσουμε να υλοποιούμε εδώ και τώρα, σε προσωπικό επίπεδο. Προτείνει μια αλλαγή αναίμακτη, πράγμα πολύ σημαντικό για μένα, και φαινομενικά εφικτή.

Φυσικά το θέμα χωρεί πολλή συζήτηση, από το πόσο έγκυρα είναι αυτά που λέγονται στο ντοκυμανταίρ μέχρι το πόσο εφαρμόσιμη είναι πραγματικά η προτεινόμενη λύση.

Δείτε το και κρίνετε μόνοι σας.

ΠΝΕΥΜΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑ

Σε συζητήσεις με φίλους περί θρησκείας, συχνά ανακύπτει ένα θέμα που θεωρώ πολύ ενδιαφέρον. Ακόμη και άνθρωποι που απέχουν από την οργανωμένη θρησκεία και απορρίπτουν την υπόθεση της ύπαρξης θεού, ιδίως ενός θεού χριστιανοεβραιομουσουλμανικού τύπου (δημιουργό του κόσμου και επόπτη της συμπεριφοράς των ανθρώπων), εκφράζουν συχνά την ανάγκη του υπερβατικού βιώματος, της πνευματικής εμπειρίας, της ψυχικής έκστασης.

Αναγνωρίζω και συμμερίζομαι ως ένα βαθμό αυτήν την ανάγκη. Ανάγκη, ως φαίνεται, βαθιά ανθρώπινη, που οδηγεί σε βιώματα βαθιά εκστατικά. Προτείνω όμως ότι μπορεί κανείς να τα βιώσει και έξω από το πλαίσιο κάθε θρησκείας, και χωρίς την αναγκαιότητα της πίστης στην ύπαρξη «θεού» ή της πίστης σε οποιοδήποτε άλλο δόγμα.

Η πνευματική ζωή εδώ και χιλιάδες χρόνια συνιστά μονοπώλιο των κυρίαρχων θρησκειών. Προκειμένου να βιώσεις την αίσθηση της ενότητας με την ύπαρξη, την κοινωνία με την ολότητα του σύμπαντος, την έκσταση της υπερβατικής εμπειρίας, την αναλαμπή του πνεύματος, υποτίθεται ότι πρέπει να τηρείς απαρέγκλιτα τους ηθικούς κανόνες και το τυπικό που επιβάλει η θρησκεία, και κυρίως ότι πρέπει να πιστεύεις στην ύπαρξη «θεού», μιας «υπερφυσικής» οντότητας, παντοδύναμης, πανταχού παρούσας και τα πάντα πληρούσας. Ο βουδισμός είναι κάπως καλύτερος από αυτήν την άποψη, και πάλι όμως διατηρεί ένα σύστημα ηθικών κανόνων και κάποια δόγματα, καθώς και ένα ιερατείο οι λειτουργείες του οποίου δεν περιορίζονται στην πνευματική αναζήτηση.

Γιατί ωστόσο να μην μπορεί κανείς να τα βιώσει όλα αυτά μέσα από το διαλογισμό, ή με την ελεγχόμενη χρήση ψυχοτρόπων ουσιών, ή και με τα δύο, ή με άλλες κατάλληλες τεχνικές, χωρίς να χρειάζεται να εστιάσει στην πίστη σε κάποιο δόγμα; Γιατί να μην μπορεί να αναζητήσει την πνευματικότητα σε προσωπικό επίπεδο, ελεύθερος από κανόνες και περιορισμούς, ελεύθερος από αφελείς πεποιθήσεις;

Τι είναι άλλωστε η υπερβατικότητα και η πνευματικότητα; Τι είναι η ψυχική έκσταση; Θα έλεγα πως είναι, σε γενικές γραμμές, μια προσωρινή αναστολή των λειτουργιών του αριστερού ημισφαιρίου του εγκεφάλου και επικράτηση του δεξιού ημισφαιρίου. Έτσι βιώνουμε το χάσιμο του εαυτού, την ενότητα με το όλον, την ψυχική ανάταση, την υπέρβαση των εγκοσμίων, αφήνοντας για λίγο κατά μέρος τον κατακερματισμό, τον προγραμματισμό, την εκλογίκευση, που συνιστούν πρακτικά εργαλεία επιβίωσης και τεχνικής γνώσης του κόσμου.

Για μένα, αυτό το βίωμα είναι καθαρά φυσικό και διόλου "μεταφυσικό". Άλλωστε, εξ ορισμού οτιδήποτε υπάρχει στη φύση δεν μπορεί παρά να είναι φυσικό. Ακομη και ο "θεός", αν υπάρχει, είτε με τη μορφή συλλογικού ασυνείδητου είτε με τη μορφή καθαρής ενέργειας είτε με οποιαδήποτε άλλη μορφή, θα είναι ένα φυσικό φαινόμενο.

Ένα τέτοιο βίωμα το θεωρώ ουσιαστικό και επιθυμητό και θα ήταν ευχής έργον αν οι θρησκείες εστίαζαν εκεί την προσοχή τους, αντί να ασχολούνται με τη συσσώρευση περιουσιών, με την άσκηση πολιτικής εξουσίας και με την επιβολή ηθικών κανόνων, ή ακόμη και με τη φιλανθρωπία. Ο ρόλος της θρησκείας, αν έχει κάποιο ρόλο στα ανθρώπινα, είναι ακριβώς αυτός: η διδασκαλία τρόπων προσέγγισης του υπερβατικού βιώματος. Αυτό και τίποτε άλλο. Ούτε εορτές και πανηγύρεις, ούτε παρηγορία και παραμυθιά, ούτε κατήχηση, ούτε προσηλυτισμός. Μόνον η αναζήτηση του πνευματικού βιώματος και η εκπαίδευση εκείνων, και μόνο εκείνων, οι οποίοι αναζητούν ενεργά το πνευματικό αυτό βίωμα.

Δυστυχώς όμως οι θρησκείες κάπου στο δρόμο έχασαν το πνεύμα και έμειναν με το γράμμα…

Αν έχετε λίγο χρόνο, δείτε αυτό το ενδιαφέρον βίντεο εδώ. Το βίωμα για το οποίο μιλάει (προσωρινή επικράτηση της λειτουργίας του δεξιού ημισφαιρίου και αναστολή της λειτουργίας του αριστερού λόγω εγκεφαλικού επεισοδίου) προσεγγίζει κατά τη γνώμη μου εντυπωσιακά τα πνευματικά βιώματα.

ΜΗΝ ΕΙΔΑΤΕ ΤΟ ΚΡΑΧ?

Κουβέντιαζα σήμερα με μια φίλη και μου έλεγε ότι ο άντρας της, που ασχολείται με εισαγωγές εμπορευμάτων, σκέφτεται να κάνει περικοπές στα έξοδα της δουλειάς του, γιατί φοβάται την επερχόμενη οικονομική κρίση. Συγκεκριμένα εξετάζει το ενδεχόμενο να μην κρατήσει τη γραμματέα του, την οποία είχε προσλάβει για μικρό χρονικό διάστημα δοκιμαστικά.
- Μα, της λέω, έχει πρόβλημα με τη δουλειά του;
- Όχι, μου λέει, αλλά φοβάται ότι θα προκύψει πρόβλημα αργότερα, και ότι δεν θα μπορεί να αντεπεξέλθει.
- Έχει σπάσει η δουλειά; Έχουν φύγει πελάτες;
- Όχι, προς το παρόν όλα καλά, αλλά ανησυχεί για το τι μπορεί να γίνει με τις τράπεζες.
Εγώ, οικονομολόγος δεν είμαι. Και όχι μόνον αυτό, είμαι πλήρως άσχετη περί τα οικονομικά. Κάθομαι όμως και σκέφτομαι και λέω:
Ο φίλςο δεν αντιμετωπίζει άμεσα κρίση. Αν όμως ο φίλος δεν κρατήσει τη γραμματέα του στη δουλειά, η γραμματέας θα αντιμετωπίσει άμεσα κρίση. Θα περικόψει τα έξοδά της, δεν θα πάρει πιστωτική κάρτα, δεν θα αγοράσει αυτοκίνητο με δόσεις, δεν θα νοικιάσει δικό της σπίτι, δεν θα κάνει ταξίδια στο εξωτερικό - τουλάχιστον όχι μέχρι να εξασφαλίσει κάποια άλλη δουλειά σταθερή και να ορθοποδήσει οικονομικά. Αν, με την ίδια λογική, πολλοί επαγγελματίες, φοβούμενοι την κρίση που προοιωνίζεται με τυμπανοκρουσίες, κάνουν περικοπές, στην ουσία θα προκαλέσουν μόνοι τους την κρίση.

Μπορεί να είμαι βλάκας, μήπως όμως αυτό είναι μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία;

Το συζητήσαμε με τη φίλη και κάναμε τη σκέψη ότι ακόμη και στην οικονομική κρίση κάποιοι πλουτίζουν, εις βάρος φυσικά των υπολοίπων. Μήπως συμφέρει ορισμένους να δημιουργηθεί κρίση εκ του μη όντος; Μήπως όλο αυτό είναι, αν όχι εξ ολοκλήρου τουλάχιστον εν μέρει, τεχνητό;

Αδυνατώ να πάω αυτή τη σκέψη παραπέρα. Αρχίζει να θυμίζει συνομωσιολογία και πάντα αντιπαθούσα τη συνομωσιολογία. Καλά θα κάνω να αρχίσω να διαβάζω τον οικονομικό ταχυδρόμο και τη ναυτεμπορική, μου φαίνεται!


Κατά σατανική σύμπτωση το αγαπητό μου Ηλιότυπον δημοσίευσε εδώ μια ανάρτηση με πολύ παρόμοιο περιεχόμενο. Τα μεγάλα πνεύματα...

ΔΗΛΩΣΤΕ ΚΑΙ ΣΩΣΤΕ!

Το βιντεάκι μου το έστειλαν με email. Μετά διαπίστωσα ότι το έχει ανεβάσει στο YouTube o Takilicio.

Εγώ προσωπικά, συμπάσχω με τον έρημο τον Φύρερ. Τον κλαίει η ψυχή μου!

ΔΙΑΠΛΑΣΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΩΝ

Στις πολλές συζητήσεις που γίνονται κατά καιρούς για το θέμα της διδασκαλίας των θρησκευτικών στα σχολεία, μου κάνει εντύπωση ένα πράγμα: πάρα πολλοί άνθρωποι, ακόμη και μη θρήσκοι, θεωρούν δεδομένο ότι το μάθημα χρειάζεται να διατηρηθεί, αλλά με άλλη μορφή. Υποστηρίζουν, πολύ λογικά, ότι η κατήχηση δεν έχει θέση στα σχολεία, πιστεύουν όμως ότι το μάθημα των θρησκευτικών δεν θα πρέπει να καταργηθεί πλήρως, αλλά να αντικατασταθεί από ένα μάθημα "θρησκειολογίας".

Και έρχομαι εγώ η παράξενη τώρα και αναρωτιέμαι:

Τι τη χρειάζονται τη θρησκειολογία τα παιδιά;

Ποιος ο λόγος να υφίσταται χωριστό μάθημα, και μάλιστα από τις πρώτες ήδη τάξεις του δημοτικού, όπου να παρουσιάζεται στα παιδιά το φαινόμενο της θρησκείας, να διδάσκεται η ιστορία του, να αναπτύσσεται ο ρόλος του;

Για να ξέρουν τα παιδιά την παράδοση του τόπου τους, λένε ορισμένοι. Κατ' εμέ, την παράδοση του τόπου τους μπορούν να τη διδαχτούν στα πλαίσια του μαθήματος της ιστορίας, αλλά και έμμεσα σε άλλα μαθήματα, όπως της λογοτεχνίας, ή ενδεχομένως και ενός μαθήματος λαογραφίας και εθνογραφίας, όπου θα παρουσιάζονται οι παραδόσεις του τόπου μας αλλά και οι παραδόσεις άλλων λαών της γης. Σε ένα τέτοιο μάθημα, όπως το φαντάζομαι, τα παιδιά θα μάθαιναν να εκτιμούν την αξία όλων των παραδόσεων όλων των λαών, θα μάθαιναν να είναι περήφανοι που είναι άνθρωποι και πολίτες του κόσμου, θα διδάσκονταν να έχουν ανοιχτό πνεύμα και αντλούν από όλους τους πολιτισμούς του κόσμου, γιατί όλες οι παραδόσεις του πλανήτη μας είναι κληρονομιά όλων μας.

Για να ξέρουν τα παιδιά την ιστορία της θρησκείας και το ρόλο της, λένε άλλοι. Μα αυτό, λέω εγώ, θα το διδαχτούν στο μάθημα της ιστορίας, μαζί με όλα τα υπόλοιπα ιστορικά γεγονότα. Δεν χρήζει ειδικής μνείας σε ειδικό μάθημα.

Για να αναπτύξουν τα παιδιά μας ηθικές αρχές και αξίες, ισχυρίζονται πολλοί.

Εδώ, ομολογουμένως, το πράγμα σηκώνει κουβέντα.

Είναι γεγονός ότι η παιδεία, έτσι όπως είναι αυτή τη στιγμή διαμορφωμένη, μεριμνά κυρίως - αν όχι αποκλειστικά - για την παροχή τεχνικών γνώσεων και πληροφοριών, καθώς επίσης και για την πλύση εγκεφάλου υπέρ πατρίδος-θρησκείας-οικογένειας μέσω απλών προπαγανδιστικών μεθόδων. Μεριμνά ελάχιστα έως καθόλου για την διάπλαση του χαρακτήρα των παιδιών, για την ουσιαστική τους (δια)μόρφωση, για την ψυχολογική τους ανάπτυξη.

Πώς όμως θα καλυφθεί το κενό αυτό;

Όχι βέβαια με μαθήματα θρησκευτικών, ούτε - πολύ λιγότερο - με μαθήματα θρησκειολογίας, αλλά με μαθήματα - ή πιο σωστά με δραστηριότητες - ψυχολογίας και κοινωνιολογίας, σχεδιασμένα ειδικά για το σκοπό αυτό. Το ιδανικό θα ήταν να συγκροτηθεί ομάδα επιστημόνων από όλες τις αρμόδιες ειδικότητες - ψυχολόγοι, ψυχίατροι, παιδαγωγοί, κοινωνικοί λειτουργοί κλπ - που να προτείνει ένα σωστό πρόγραμμα σπουδών. Μιλάμε βεβαίως για όνειρα φθινοπωρινής νυκτός.

Ελλείψει τέτοιας πρωτοβουλίας και εν αναμονή των εξελίξεων (αμήν), εγώ ως μη ειδική θα πρότεινα να προσληφθούν παιδοψυχολόγοι στα δημοτικά σχολεία και να γίνονται κάθε εβδομάδα θεραπευτικές ομάδες σχεδιασμένες ειδικά για παιδιά. Μέσα από τη διαδικασία αυτή τα παιδιά θα μαθαίνουν να σχετίζονται, θα κοινωνικοποιούνται με ομαλό τρόπο, θα παρακολουθείται η ψυχολογική τους ανάπτυξη, τυχόν προβλήματα θα εντοπίζονται και θα αντιμετωπίζονται εν τη γενέση τους με προσωπικςέ συνεδρίες, και θα γίνονται συναντήσεις με τους γονείς σε τακτά χρονικά διαστήματα για ενημέρωση ή/και συμμετοχή στις ομάδες. Τα παιδιά θα αφομοιώνουν τις ηθικές αξίες με βιωματικό τρόπο και όχι ως τσιτάτα προς παπαγαλισμό και προς τυφλή υπακοή.

Στο γυμνάσιο θα έπρεπε να υπάρχει οπωσδήποτε μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης (ενδεχομένως στα πλαίσια του μαθήματος "κοινωνικοποίησης"), σωστά οργανωμένο και αυτό από ειδικούς, όχι κάποιο γελοίο εγχειρίδιο με οδηγίες χρήσης του ανθρώπινου σώματος που θα διδάσκεται από άνεργους φιλόλογους. Επίσης στο γυμνάσιο τα παιδιά θα μπορούσαν και θα έπρεπε να αρχίσουν να προσφέρουν έργο, να γνωρίζουν τι σημάινει εργασία. Θα μπορούσαν να προσφέρουν εθελοντική εργασία σε διάφορους φορείς, σε φιλανθρωπικές οργανώσεις λόγου χάρη, ενώ στο λύκειο θα μπορούσαν να προβλέπονται σε διάφορες επιχειρήσεις ή σε δημόσιους φορείς θέσεις εργασίας μειωμένης απασχόλησης ειδικά για τα παιδιά, ώστε να έρχονται σε επαφή με τον "αληθινό" κόσμο, να σχηματίζουν μια εικόνα του τι σημαίνει εργασία, μια εικόνα από τη φύση διαφόρων επαγγελμάτων (παρεμπιπτόντως να βγάζουν και κανένα χαρτζηλίκι).

Αυτά εκ του προχείρου ως προς την εκπαιδευτική μου μεταρρύθμιση.

Για μεταρρυθμίσεις στους λοιπούς τομείς του δημόσιου βίου θα επανέλθω εν ευθέτω.

ΠΑΡΤΥ ΓΕΝΕΘΛΙΩΝ

Σήμερα συνόδευσα την κόρη μου σε παιδικό πάρτυ για τα γενέθλια μιας συμμαθήτριάς της. Είναι το δεύτερο που πηγαίνει αυτό το μήνα. Όπως και το προηγούμενο, έτσι και αυτό δεν έγινε στο σπίτι του παιδιού που γιόρταζε, αλλά σε έναν παιδότοπο. Έτοιμα τα φαγητά, έτοιμη η τούρτα, έτοιμη η εμψύχωση (ανιμασιόν στα ελληνικά), έτοιμη η διασκέδαση. Όλα πακέτο.

Όπως πληροφορήθηκα, τόσο στη μία περίπτωση όσο και στην άλλη, τα ίδια τα παιδιά είχαν ζητήσει να γίνει το πάρτυ τους εκεί και όχι στο σπίτι. Ο λόγος; Είχαν πάει στα πάρτυ άλλων παιδιών, τα οποία επίσης είχαν γίνει σε παιδότοπους, και ήθελαν κι αυτά το ίδιο. Κώλο βλέπω, κώλο θέλω (ισπανική παροιμία).

Γιατί με ενοχλεί τόσο πολύ; αναρωτήθηκα. Ο παιδότοπος είναι μια εύκολη και πρακτική λύση. Η νοικοκυρά γλυτώνει το μαγείρεμα και την προετοιμασία, απαλλάσσεται από την ανάγκη και από την ευθύνη να σαλαγάει δεκαπέντε ή και περισσότερους μικρούς διαβόλους, και δεν της γίνεται και το σπίτι καλοκαιρινό, να έχει και φασίνα στο καπάκι μετά από το ξεθέωμα. Άσε που τα μικρά διασκεδάζουν περισσότερο, χοροπηδάνε ασύδοτα μέσα στην απόλυτη ασφάλεια των φουσκωτών κάστρων και των διχτιών ασφαλείας, εφορμούν και αλαλάζουν ανενόχλητα, συμμετέχουν στα παιχνίδια που τους οργανώνει μια νεράιδα ή κάποιος παλιάτσος, ενώ οι γονείς απολαμβάνουν ήσυχοι το καφεδάκι τους απ' έξω.

Γιατί όχι λοιπόν;

Μάλλον πρέπει να είμαι πολύ ανόητη. Γιατί δεν μου αρέσει όλο αυτό. Δεν μου αρέσει το πλαστικό φαγητό και η ετοιματζήδικι τούρτα, δεν μου αρέσει η προκάτ διασκέδαση, δεν μου αρέσει η ασύδοτη εκτόνωση των παιδιών, δεν μου αρέσει η μουσική με το δυνατό μπητ και τα στροβοσκοπικά φώτα (προπαίδεια για το μεθαυριανό κλάμπινγκ), και πάνω απ' όλα δεν μου αρέσει να αντιμετωπίζεται μια παιδική γιορτή σαν αγγαρεία προς διεκπεραίωση.

Δεν θέλω να διεκπεραιώσουν κάποιοι μισθοφόροι τη γιορτή του παιδιού μου. Θέλω να έχω τη χαρά να ετοιμάσω εγώ προσωπικά αυτά που θα προσφέρω στους καλεσμένους μου και να εισπράξω τη δική τους χαρά σε αντάλλαγμα. Θέλω να ετοιμάσω φαγητά, να φτιάξω τούρτα, να στολίσω το σπίτι μου μαζί με το παιδί μου, να υποδεχτώ τους φίλους του, να οργανώσω ομαδικά παιχνίδια, να επιλέξω μουσική, να συναναστραφώ με τους γονείς και με τα παιδιά, να έχω μια προσωπική και όχι μια διεκπεραιωτική σχέση μαζί τους.

Κουραστικό;

Ναι, κυρίες μου και κύριοι, κουραστικό. Είναι κουραστικό να αναλαμβάνεις τις ευθύνες σου. Είναι κουραστικό να δημιουργείς τις συνθήκες για ουσιαστική σχέση. Είναι κουραστικό να προσφέρεις κάτι από τον εαυτό σου, να ανοίγεις το σπιτικό σου, να συμμετέχεις στη ζωή, να είσαι δράστης και όχι θεατής. Άμα δε βρέξεις κώλο, όμως, δεν τρως ψάρι (ελληνική παροιμία).

Καθήσαμε γύρω γύρω στα τραπέζια, περίπου όπως στους γάμους και στα βαφτίσια ή στα μνημόσυνα και στις κηδείες. Η στενή οικογένεια σε ένα μακρόστενο τραπέζι χωριστά, οι υπόλοιποι τήδε κακείσε εική και ως έτυχε. Ανθρώπινη επαφή μηδέν. Ανταλάξαμε ένα τυπικό χαμόγελο με την άφιξή μας και άλλο ένα με την αναχώρηση. Η κόρη μου χοροπήδηξε δίπλα στα άλλα παιδάκια, έφαγε τούρτα, πήρε κι ένα κουκλάκι, και φύγαμε. Άγνωστοι μεταξύ αγνώστων.

Χρόνια πολλά.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Μου έκαναν δώρο ένα βιβλίο του αγαπητού μου Ουμπέρτο Έκο,
Εμπειρίες μετάφρασης: λέγοντας σχεδόν το ίδιο,
με μια αφιέρωση:

Η ίδια η ζωή είναι μια μετάφραση.
Πιο πολύ κι από τις λέξεις, πρόσεξε μη χάσεις το νόημα.

ΤΩΡΑ ΑΥΤΟ ΤΙ ΝΑ ΤΟ ΚΑΝΩ;;;

Φέτος η κόρη μου πήγε στο νηπιαγωγείο.

Στη συγκέντρωση που έγινε την μέρα έναρξης της σχολικής χρονιάς η δασκάλα μας είπε ότι "θα επικοινωνούμε με σημειώματα μέσα στα καλαθάκια των παιδιών". Η χρήση της λέξης "καλαθάκια" μου έφερε νοσταλγία, σε μια εποχή όπου τα σακίδια με το Μπομπ το Σφουγγαράκη και τα συναφή μόνο καλαθάκια δεν θυμίζουν. Βέβαια υπάρχουν και άλλοι τρόποι επικοινωνίας, όπως ανακοινώσεις στην είσοδο και προφορική επικοινωνία για κάθε τι έκτακτο.

Το πρώτο σημείωμα που μας ήρθε με τον τρόπο αυτό ήταν ένα έντυπο για την κατάσταση της υγείας του παιδιού, το οποίο έπρεπε να συμπληρωθεί από τους αρμόδιους γιατρούς και να παραδοθεί στο σχολείο.

Το δεύτερο ήταν ένα εθνεγερτικό ποίημα, με το όνομα της κόρης μου γραμμένο από κάτω, εμφανώς προς αποστήθιση για την επικείμενη εθνική γιορτή.



Έφαγα ένα μικρό σοκ, ομολογώ. Η μικρή δεν ξέρει τι είναι "της Αλβανίας τα βουνά" ούτε η "δόξα του σαράντα" ούτε τα άλλα συναφή που αναφέρονται στο ποίημα. Πολύ αμφιβάλλω ότι πρόλαβαν να της τα μάθουν μέσα στις δυο εβδομάδες που πηγαίνει εκεί. Η κόρη μου δεν γνωρίζει ούτε καν ανάγνωση. Υποθέτω ότι ο ποιητής εννοούσε ότι οφείλουμε εμείς, οι γονείς, να της το διαβάζουμε κάθε μέρα και να τη βάζουμε να το παπαγαλίζει μέχρι να το πει νεράκι. Επειδή όμως δεν μας δόθηκε ρητώς τέτοια οδηγία, κατόπιν εμβριθών διαβουλεύσεων με τον πατέρα της μικρής, αποφασίσαμε να κάνουμε την πάπια.

Δεν υπάρχει περίπτωση να μάθω στο παιδί μου αυτό το ανοσιούργημα. Ούτε όμως ήθελα και να έρθω σε αντιπαράθεση με τη δασκάλα και να καθήσω να συζητήσω την ιδεολογική μου τοποθέτηση. Την ημέρα της γιορτής απλώς θα "αρρωστήσει" εντελώς τυχαία. Αλλά και να πάει στη γιορτή, τι πιο φυσικό ένα παιδάκι να μη θυμάται το ποιηματάκι του ή να ντρέπεται να το πει;

Όμως το κακό δεν τελείωσε εκεί. Εχτές ανοίγοντας το "καλαθάκι" της (ροζ λούτρινο σακίδιο με τον Γουίνι το αρκουδάκι απ' έξω) βρήκα το παρακάτω φυλλάδιο που με άφησε να χάσκω από κατάπληξη.


Πολλοί ίσως να απορούν με την κατάπληξή μου. Στην Ελλάδα ζούμε. Την ορθόδοξη χριστιανική Ελλάδα. Τι το παράξενο σε ένα χριστιανικό φυλλάδιο στα καλαθάκια των παιδιών;

Αφήνω κατά μέρος το γεγονός ότι η δασκάλα γνωρίζει πως είμαστε άθεοι, διότι με την εγγραφή είχα ζητήσει απαλλαγή από τα θρησκευτικά όπως το δικαιούμαι, και ενημερώθηκα ότι στο νηπιαγωγείο δεν υπάρχει συγκεκριμένη ώρα θρησκευτικών, όπως στο δημοτικό, διότι δεν υπάρχει κανονικό πρόγραμμα, και επομένως δεν είναι δυνατόν να εντοπιστούν οι ώρες που γίνονται αναφορές στη θρησκεία ώστε να μην συμμετέχει το παιδί εκείνες τις ώρες. Εκκλησιασμός ούτως ή άλλως δεν γίνεται, όπως έμαθα. Το πρωί κάνουν μια προσευχή, όταν όμως η δασκάλα με ρώτησε αν ήθελα να βγαίνει το παιδί μου έξω από την τάξη την ώρα εκείνη, απάντησα φυσικά όχι, δεν θέλω να γίνει δακτυλοδεικτούμενο ένα πεντάχρονο κοριτσάκι την πρώτη του χρονιά στο σχολείο. Αρκετά έχει στο κεφάλι της, με καινούριες συντροφιές, καινούριο χώρο, καινούριες καταστάσεις, ας μην έχει να διαχειριστεί και αυτό. Όταν πάλι με ρώτησε αν θέλω να μην συμμετέχει στη φάτνη που στήνουν για τη γιορτή των χριστουγέννων όπου ντύνονται αγγελουδάκια, ρώτησα, συμμετέχουν όλα τα παιδιά στη γιορτή; Ναι, μου λέει η δασκάλα. Ε τότε να ντυθεί και αγγελουδάκι και μάγος και βοσκός και αγελάδα και ότι άλλο τραβά η ψυχή της, είπα. Να συμμετέχει στο παιχνίδι με τους συμμαθητές της. Όλοι όλοι αντάμα και ο ψωριάρης χώρια; Δεν βλέπω το λόγο να της το κάνω αυτό. Λέμε στο σπίτι τα δικά μας παραμύθια, της εξηγώ ότι και τα παραμύθια με το χριστούλη είναι παραμύθια και αυτά όπως όλα, μόνο που μερικοί άνθρωποι τα νομίζουν αληθινά, και καθαρίζουμε.

Αφήνω λοιπόν κατά μέρος το γεγονός ότι εμείς είμαστε άθεοι, και η δασκάλα θα μπορούσε να το λάβει υπ' όψη της και να μην χώσει το φυλλαδιάκι στο δικό μας καλαθάκι. Το αφήνω κατά μέρος και αναρωτιέμαι:

Είναι νόμιμο αυτό που έγινε;

Στο σχολείο του παιδιού, φορέα της κρατικής παιδείας, είναι νόμιμο να διανέμονται φυλλάδια που διαφημίζουν τις δραστηριότητες μιας συγκεκριμένης εξωσχολικής ομάδας; Χριστιανικής ή όχι, δεν έχει σημασία. Με πιο κριτήριο αποφασίζουν οι δάσκαλοι ή οι διευθυντές ή δεν ξέρω κι εγώ ποιος ότι θα διαθέσουν το σχολικό μηχανισμό ως φορέα για την προώθηση των δραστηριοτήτων του συγκεκριμένου σωματείου ή συλλόγου ή οτιδήποτε άλλο είναι τέλος πάντων αυτή η "νεανική συντροφιά";

Να πάω λοιπόν κι εγώ με φυλλάδια της Ελληνικής Εταιρείας Προστασίας της Φύσης, της οποίας είμαι μέλος, και να τους ζητήσω να τα μοιράσουν στα παιδιά επειδή κρίνω ότι οι δραστηριότητες της εταιρείας είναι ωφέλιμες για την μόρφωση και την διάπλαση του χαρακτήρα τους; Θα το δεχτούν και αυτό, ή μήπως όχι; Μέσω ποιου μηχανισμού παίρνονται αυτές οι αποφάσεις;

Σκέφτηκα να πάω στο σχολείο και να ρωτήσω για να λύσω την απορία μου, αλλά κώλωσα. Πολύ απλά, δεν είχα το κουράγιο ούτε τη διάθεση να έρθω σε αντιπαράθεση με τη δασκάλα και με τα όσα εκπροσωπεί. Δεν είχα το κουράγιο να μπω σε συζήτηση για το κατά πόσον είναι θεμιτό κάτι τέτοιο. Και άλλωστε τι σημασία έχει; Την προσευχή το πρωί θα συνεχίσουν να την λένε. Τη φάτνη τα χριστούγεννα θα συνεχίσουν να τη στήνουν. Και τα φυλλάδια το πιθανότερο είναι ότι θα συνεχίσουν να τα χώνουν στα καλαθάκια.

Δεν έχω το κουράγιο να τα βάλω με όλα αυτά. Το μόνο που νιώθω ότι μπορώ να κάνω, το μόνο που κάνω, είναι να φτιάχνω για την κόρη μου άλλα παραμύθια. Παραμύθια που να την μαθαίνουν να σκέφτεται ελεύθερα.

Ιδού και η πίσω όψη του φυλλαδίου, έτσι για να έχετε πλήρη εικόνα της προσφοράς της "νεανικής συντροφιάς" της ενορίας μας στα παιδιά μας!

ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ ΣΤΑ ΣΧΟΛΕΙΑ: Η "ΑΛΛΗ ΑΠΟΨΗ"

Και μια πολύ σωστή τοποθέτηση της "άλλης πλευράς" επί του θέματος της διδασκαλίας θρησκευτικών στα σχολεία, εδώ.

ΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΤΗΣ ΧΑΜΕΝΗΣ ΝΙΟΤΗΣ

Διαβάστε ένα πολύ καλό κείμενο για την παιδεία εδώ, σε ένα ενδιαφέρον μπλογκ.

ΔΩΣΤΕ ΚΑΙ ΣΩΣΤΕ

Η κοινωνική αλληλεγγύη είναι παράξενο πράμα: φαίνεται ότι υπόκειται και αυτή, όπως τόσα άλλα, σε διαφημιστικούς χειρισμούς.

Κάθε τόσο λαμβάνω κάποια από αυτά τα μηνύματα που κυκλοφορούν ευρέως ζητώντας να δώσουμε αίμα επειγόντως (συνήθως ομάδας μηδέν ρέζους αρνητικό, αλλά και τα άλλα ευπρόσδεκτα είναι), για τον Τάδε που τραυματίστηκε βαριά σε τροχαίο και διάφορα παρόμοια.

Και έρχομαι εγώ τώρα και αναρωτιέμαι: καλά ο Τάδε, ανάγκη έχει, επείγεται, συνάνθρωπος είναι, να δώσουμε αίμα. Γιατί όμως μόνο για τον Τάδε; Τι γίνεται με τον Δείνα, που νοσηλεύεται μετά από τρεις απανωτές εγχειρίσεις και μεταγγίσεις, που έχει επείγουσα ανάγκη αίματος, αλλά που δεν έτυχε να διαθέτει κονέξια με πρόσβαση στο δίκτυο; Τι γίνεται με όλους εκείνους που χρειάζονται αίμα καθημερινά, περισσότερο ή λιγότερο;

Αυτό που χρειάζεται δεν είναι να κινητοποιηθεί ο κόσμος υπέρ του Τάδε ή του Δείνα και να δώσει μια φορά αίμα με συγκεκριμένο προορισμό. Αυτό που χρειάζεται είναι τακτικοί εθελοντές αιμοδότες, αρκετοί για να καλύπτονται οι μονίμως ακάλυπτες ανάγκες των νοσοκομείων σε αίμα. Αν ο καθένας δίνει μόνον όταν το χρειάζεται η μάνα του ή το παιδί του ή ο κολλητός του, ή έστω ο Τάδε και ο Δείνα για τους οποίους κινητοποιήθηκε το διαδίκτυο επιλεκτικά, δεν κάνουμε τίποτα.

Δώστε αίμα. Δώστε εθελοντικά. Όχι ονομαστικά. Το αίμα σας θα πιάσει τόπο, όπου και να το δώσετε. Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη έκκληση για συγκεκριμένους ανθρώπους. Δεν χρειάζεται ταμπελίτσα. Η ανάγκη δεν έχει όνομα. Κάντε έναν κόπο όλοι, δυο φορές το χρόνο ή έστω μία, και αφιερώστε ένα απόγευμα στο σκοπό αυτό.

Για να μη χρειάζεται να κυκλοφορούν εκκλήσεις συμπαράστασης για τον Τάδε και τον Δείνα.


[Κάτι άλλο που ποτέ δεν κατάλαβα, είναι γιατί πρέπει να προωθηθούν τα τρισχαριτωμένα κουταβάκια και γατάκια που μπήκανε οι φωτογραφίες τους στο Έψιλον ή στον Ταχυδρόμο, και όχι τα αμέτρητα αδέσποτα που βρίσκει κανείς γύρω από τους κάδους χωρίς καμμία διαφήμιση. Φαίνεται ότι η φιλοζωία, όπως και η κοινωνική αλληλεγγύη, ακολουθεί κι αυτή τους κανόνες του μάρκετινγκ].

ΚΑΤΕΥΟΔΙΟ

Η Ανέζα δεν άφησε κανέναν ξένο να αγγίξει τη μάνα της. Την έσιαξε μοναχή της. Μόνη της την έγδυσε, κόβοντας τη νυχτικιά και την κυλότα για ευκολία, μόνη της σκούπισε τις ακαθαρσίες με χαρτί κουζίνας, μόνη της την έπλυνε με ένα σφουγγάρι βουτηγμένο σε χλιαρό νερό, τη σκούπισε με καθαρή πετσέτα, τη σφούγγισε με κόκκινο κρασί σε όλο το σώμα, και τις φόρεσε το καλό της το ταγέρ, με μεγάλη δυσκολία είναι αλήθεια - πέρασε το ένα χέρι, σήκωσε την πλάτη, έχωσε το πουκάμισο από κάτω, πέρασε το άλλο χέρι, το κούμπωσε, κι ύστερα τα ίδια για το μπλε σακάκι. Η κυλότα και η φούστα ήταν πιο εύκολες. Τέλος της χτένισε απαλά τα μαλλιά, της έσταξε δυο κόμπους κολώνια στο λαιμό και της κρέμασε δυο χρυσά σκουλαρίκια, δώρο του μακαρίτη του άντρα της στους χρυσούς τους γάμους.

Θρήνοι δεν ακουστήκανε. Ηλικιωμένη βλέπεις η Ευανθία, έζησε τη ζωή της καλά, έφυγε ήσυχα, δεν ταλαιπώρησε κανέναν. Κάποια μάτια ψευτοβούρκωσαν, κάποια μαντίλια βγήκαν, ίσα ίσα για τους τύπους. Στον καφέ και το κονιάκ η Ανέζα πήγε και κάθησε σε όλα τα τραπέζια, κουβέντιασε με θειάδες και ξαδέλφες, δέχτηκε συλληπητήρια από όλους, άκουσε και είπε ιστορίες παλιές. Και καθώς τους χαιρετούσε, έδινε με τη χειραψία και μια μικρή πρόσκληση μέσα σε φάκελο, μια πρόσκληση για το μνημόσυνο. Όχι σε όλους όμως - μονάχα στους δικούς.

Τα σαράντα τα γιόρτασαν στην ταβέρνα του Μπάμπη. Ήτανε όλοι κι όλοι δεκαπέντε είκοσι άνθρωποι - όλοι όσοι γνώριζαν και αγαπούσαν την Ευανθία. Όλοι όσοι ήξεραν τι άνθρωπος ήτανε. Τα όργανα έπαιξαν μόνο παραγγελιές εκείνο το βράδυ - ήξεραν κι εκείνοι. Η παρέα έφαγε και ήπιε, γέλασε και χόρεψε, το γλέντι τράβηξε μέχρι πρωίας. Ακούστηκαν ανέκδοτα και ιστορίες, φωτογραφίες πέρασαν από χέρι σε χέρι. Κάπου εκεί λίγο πριν το διαλύσουνε, η Ανέζα τους μάζεψε όλους γύρω της, γέμισε μια τελευταία γύρα τα ποτήρια και είπε:

- Στην υγειά της Ευούλας, παιδιά. Στην υγειά της Ευούλας. Που ήξερε να γελάει και να γλεντάει. Πού ήξερε να ζει και να πεθαίνει.

Άδειασε το ποτήρι της και πρόσθεσε:

- Και στα δικά μας.





[Για όσους φίλους τυχόν ανησυχήσουν, ενημερώνω ότι η μανούλα μου είναι μια χαρά και χαίρει άκρας υγείας, εμφανώς προτίθεται να μας θάψει όλους. Όταν της είπα ότι όταν πεθάνει δεν θα της κάνω μνημόσυνο αλλά πάρτυ, της κακοφάνηκε λίγο. Νομίζω ότι θα προτιμούσε να είμαστε απαρηγόρητοι με το χαμό της παρά να γιορτάζουμε την όμορφη ζωή που έζησε. Ματαιότης ματαιοτήτων...]

ΠΟΙΟΣ ΠΛΗΡΩΝΕΙ ΤΟ ΒΑΡΚΑΡΗ;

Θα περίμενε κανείς να τον πληρώνει αυτός που θέλει να περάσει απέναντι.

Όμως όχι: για κάποιον ακατανόητο λόγο, όλοι πρέπει να τον πληρώνουμε ακόμη και αν δεν θέλουμε να περάσουμε απέναντι, ακόμη και αν αυτό το απέναντι δεν υφίσταται καν, ακόμη και αν ο βαρκάρης δεν έχει καν βάρκα - επειδή ορισμένοι ισχυρίζονται ότι υπάρχει μια απέναντι ακτή την οποία εκείνοι βλέπουν και πρέπει να συντηρούμε το βαρκάρη για να κάνει το μεσολαβητή μεταξύ υμών και της εν λόγω αόρατης ακτής.

Αναφέρομαι, για όσους δεν το έπιασαν, στην αύξηση των φόρων της εκκλησιαστικής περιουσίας που συζητείται, και στις αντιδράσεις που έχουν ξεσηκωθεί σχετικά. Ομολογώ ότι δεν έχω μελετήσει το θέμα σε βάθος, δηλαδή τι ακριβώς θα φορολογηθεί και με ποιον ακριβώς τρόπο. Το θέμα ομως μου φαίνεται πολύ απλό στην ουσία του: η χριστιανική εκκλησία είναι μια ιδιωτική οργάνωση που κατέχει μια περιουσία. Η περιουσία αυτή θα πρέπει να φορολογείται όπως και η περιουσία όλων των ιδιωτών. Δεν καταλαβαίνω για ποιο λόγο θα πρέπει να τυγχάνει ειδικής μεταχείρισης. Όπως ποτέ μου δεν κατάλαβα και για ποιο λόγο πρέπει να συμβάλει το κράτος στους μισθούς των ιερέων και να ενισχύει οικονομικά με διάφορους τρόπους την χριστιανική εκκλησία.

Το θρήσκευμα είναι υπόθεση ιδιωτική. Όποιοι επιθυμούν να συμμετάσχουν στην εκκλησία, ας συνεισφέρουν οικονομικά όπως και όσο νομίζουν για τη λειτουργία της. Από πού και ως πού κρίνεται ότι οφείλουμε να συνεισφέρουμε ΟΛΟΙ, από τους φόρους μας; Ποια υπηρεσία προσφέρει η εκκλησία που κρίνεται από το κράτος απαραίτητη ώστε να πρέπει να την συντηρεί;

Ακούγεται ως συνήθως σωρεία επιχειρημάτων άσχετων και παραπλανητικών, όπως το ότι είναι αλληλένδετη με την ελληνική παράδοση, το ότι η εκκλησία κάνει αγαθοεργίες, ή το ότι κάπως πρέπει να λειτουργήσει τέλος πάντων. Για μένα το ζήτημα είναι πολύ πιο απλό. Η εκκλησία θα πρέπει να συντηρείται από τα μέλη της, όλα της τα έξοδα να καλύπτονται από την δική της περιουσία και όχι από κρατικούς πόρους, και να έχει ίση φορολογική μεταχείριση με κάθε άλλο ιδιωτικό συλλογικό φορέα. Το ότι τόσα χρόνια γινόταν διαφορετικά δεν σημαίνει ότι πρέπει να συνεχίσει να συμβαίνει αυτό.

Αλλά βλέπετε, όπως είπε κι ένας ιερέας στην τηλεόραση, "τόσες λάμπες ανάβουνε στους πολυέλαιους, ποιος θα τα πληρώσει αυτά;"
Μα ο έλληνας φορολογούμενος φυσικά!

ΠΑΙΔΕΙΑ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

Πολύ συζήτηση γίνεται τελευταία σχετικά με την εγκύκλιο του ΥΠΕΠΘ περί προαιρετικής απαλλαγής από το μάθημα των θρησκευτικών. Εν πρώτοις να επισημάνω ότι η δυνατότητα απαλλαγής από τα θρησκευτικά για όλους τους μαθητές ανεξαρτήτως θρησκεύματος και χωρίς υποχρέωσης δήλωσης των λόγων για τους οποίους ζητούν απαλλαγή, δεν είναι κάτι το καινούριο. Είχε ήδη καθιερωθεί με την εγκύκλιο Γ2/ 61723-13/6/2002 του υπουργείου παιδείας.

Μια καλή και σύντομη παρουσίαση μπορείτε να διαβάσετε στην ιστοσελίδα Απόψεις Ελλήνων Άθεων, όπου το θέμα έχει συζητηθεί εκτενώς. Την άλλη όψη του νομίσματος μπορείτε να βρείτε στο μπλογκ του Μητροπολίτη Καλαβρύτων και Αιγιαλείας, όχι μόνο στην ανάρτηση όπου οδηγεί ο σύνδεσμος, αλλά και σε πολλές επόμενες. (Παρεμπιπτόντως παρατηρώ ότι ο Αμβρόσιος από το μετριασμό σχολίων έχει περάσει στην πλήρη κατάργηση των σχολίων). Έτυχε να συμμετάσχω σε μια σχετική κουβέντα που έγινε πρόσφατα στο μπλογκ Αντίβαρο, όπου ακούστηκαν αντικρουόμενες απόψεις.

Μια άποψη που συναντώ συχνά είναι ότι τα θρησκευτικά πρέπει να διδάσκονται επειδή αποτελούν στοιχείο της παράδοσης. Κατ’ εμέ, κάθε τι που έχει να κάνει με την ιστορική διάσταση της θρησκείας και με το ρόλο της θρησκείας στην παράδοση μπορεί θαυμάσια να διδαχτεί στα πλαίσια του μαθήματος της ιστορίας. Δεν συντρέχει λόγος να υπάρχει χωριστό μάθημα θρησκευτικών. Υπήρχε και υπάρχει ακόμη ακριβώς επειδή είχε και έχει ρόλο κατήχησης.
Θεωρώ αστήρικτη την ανησυχία ορισμένων ότι τα παιδιά των χριστιανών θα αποφύγουν το μάθημα των θρησκευτικών από τεμπελιά. Για την απαλλαγή χρειάζεται συναίνεση των γονέων. Αν οι γονείς αποφασίσουν να μη μορφωθεί το παιδί τους θρησκευτικώς, είναι επειδή ήδη δεν είναι χριστιανοί, έστω και αν έχουν βαπτιστεί. Και η επιλογή τους αυτή οφείλει να είναι σεβαστή, όσο κι αν δεν αρέσει στους χριστιανούς, που θα ήθελαν να είμαστε και να φαινόμαστε όλοι χριστιανοί.

Ας σημειωθεί ότι με τη δυνατότητα προαιρετικής απαλλαγής από τα θρησκευτικά, ακόμη και με την πλήρη κατάργηση των θρησκευτικών, δεν εμποδίζονται τα παιδιά των θρήσκων να πάρουν θρησκευτική μόρφωση, είτε στα πλαίσια της κρατικής παιδείας (στην πρώτη περίπτωση) είτε στο πλαίσιο της εκκλησίας τους ή με άλλο ιδιωτικό τρόπο (στη δεύτερη περίπτωση). Ενώ με το να υφίσταται μάθημα θρησκευτικών και μάλιστα υποχρεωτικό, αναγκάζονται τα παιδιά των μη θρήσκων να μορφωθούν θρησκευτικώς, ενάντια στις πεποιθήσεις των γονέων τους.Σε ποια από τις δυο περιπτώσεις λοιπόν καταπατάται κάποιο δικαίωμα και σε ποια όχι;

Και βέβαια εννοείται ότι χρειάζεται να δοθεί μια εναλλακτική λύση σε όσους θα απαλλάσσονται από τα θρησκευτικά. Είναι απαράδεκτο τα παιδιά να περιφέρονται απλώς εκείνες τις ώρες χωρίς να έχουν κάτι να κάνουν.
Πολλοί επίσης θεωρούν ότι το μάθημα των θρησκευτικών είναι απαραίτητο για την καλλιέργεια ηθικών αρχών στα παιδιά. Συμφωνώ ότι χρειάζονται μαθήματα που να συμβάλλουν στην υγιή ανάπτυξη της προσωπικότητας και να καλλιεργούν τις κοινωνικές δεξιότητες. Όχι όμως μαθήματα θρησκευτικών ή ηθικής, αλλά μαθήματα ψυχολογίας, κοινωνιολογίας, φιλοσοφίας. Μαθήματα που να ενθαρρύνουν και να διδάσκουν την ελεύθερη ανάπτυξη του πνεύματος. Εκεί η θρησκειολογία θα έχει τη θέση της, αλλά στις μεγάλες ηλικίες, στο λύκειο ας πούμε, που τα παιδιά θα έχουν αναπτύξει την κριτική σκέψη και θα έχουν την ωριμότητα να συζητήσουν τέτοια θέματα, όχι στο δημοτικό που ρουφούν σα σφουγγάρι οτιδήποτε τους προσφέρεις. Θέλω να δοθεί η ευκαιρία σε όλα παιδιά να μάθουν να σκέφτονται ελεύθερα και απροκατάληπτα. Θέλω να γνωρίσουν τη θρησκεία όταν θα είναι σε θέση να σκεφτούν λογικά και να κρίνουν αυτά που θα ακούνε, όχι σε μια ηλικία όπου θα τα δεχτούν άκριτα και θα τα αναπαράγουν χωρίς σκέψη, όπως γίνεται σε όλες τις χώρες με θρησκευτική παιδεία.

Κατ' εμέ, στο σχολείο θα πρέπει να διδάσκονται μόνον γνωστικά αντικείμενα, όχι μεταφυσικά δόγματα, διότι τα τελευταία δεν είναι αντικειμενικά αποδείξιμα και ελέγξιμα, παρά καλούμαστε να τα δεχτούμε "εξ αποκαλύψεως" επειδή κάποιο πρόσωπο κύρους (γονέας, ιερέας, δάσκαλος) μας λέει ότι "έτσι είναι" επειδή κάποιος άλλος το είπε και σ' αυτόν, κι επειδή σε αυτόν τον άλλον το είπε ο ίδιος ο θεός. Καθένας μπορεί να ισχυριστεί ότι του αποκαλύφθηκε ο θεός με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, και να απαιτεί να γίνει αυτό του το βίωμα δεκτό ως αληθινό και σεβαστό και να υιοθετηθεί από όλη την ανθρωπότητα. Αλλά δεν μπορεί κανείς να αποδείξει το βίωμά του. Πώς λοιπόν επιλέγουμε την αντικειμενική πνευματική αλήθεια; Αν έχω μπροστά μου έναν χριστιανό ιερέα, έναν ραβίνο κι έναν μουλά, και οι τρεις μου λένε ότι κατέχουν την εξ αποκαλύψεως αλήθεια, και καθενός η αλήθεια είναι διαφορετική από του άλλου, πώς θα επιλέξω ποια είναι η "αληθινή" αλήθεια; Αυτό και μόνο αρκεί για μένα για να απορρίψω τη θρησκεία ως γνωστικό αντικείμενο και να την εντάξω στη σφαίρα του μεταφυσικού.Ιδού λοιπόν τα βασικά σημεία της τοποθέτησής μου:1. Θεωρώ ότι η ανεξιθρησκεία είναι θεμελιώδες και αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα. 2. Συνεπώς δεν θα πρέπει να γίνεται κατήχηση των παιδιών σε κανένα θρήσκευμα, παρά να επαφίεται στην κρίση των γονιών τους το αν και πώς θα μορφωθούν θρησκευτικά ιδιωτικώς.3. Θεωρώ ότι η διδασκαλία του μαθήματος των θρησκευτικών έχει χαρακτήρα κατήχησης και προσηλυτισμού.4. Εκ των άνω καταλήγω ότι τα θρησκευτικά δεν έχουν θέση στην κρατική παιδεία ενός ελεύθερου κράτους.Επίσης:1. Θεωρώ ότι στο σχολείο θα πρέπει να διδάσκονται μόνον γνωστικά αντικείμενα βασισμένα στην επιστημονική γνώση (τα οποία μπορούν να αποδειχθούν και να ελεγχθούν αντικειμενικά), και όχι μεταφυσικά δόγματα (τα οποία δεν είναι αντικειμενικά ελέγξιμα και αποδείξιμα).2. Το μάθημα των θρησκευτικών διδάσκει στα παιδιά την πίστη σε μεταφυσικά δόγματα.3. Συνεπώς, το μάθημα των θρησκευτικών δεν έχει θέση στην κρατική παιδεία.
Και μια αφελής ερώτηση: αν τα θρησκευτικά δεν είναι κατήχηση, τότε προς τι η τόση ανησυχία; Προς τι η δήλωση αντίθεσης της Ιεράς Συνόδου για την εγκύκλιο που δίνει τη δυνατότητα σε όλα τα παιδιά, ακόμη και σε όσα έχουν βαπτιστεί χριστιανοί ορθόδοξοι, να ζητούν απαλλαγή; Και γιατί τόση επιμονή να παρακολουθήσουν τα θρησκευτικά ακόμη και όσοι δεν το επιθυμούν; Γιατί εμφανώς τα θρησκευτικά είναι κατήχηση, χριστιανική κατήχηση, και το ξέρουμε όλοι, και όσοι θέλουν να συνεχιστεί είναι ακριβώς για να προσηλυτίζονται όσο το δυνατόν περισσότερα παιδιά.
Η δυνατότητα απαλλαγής από τα θρησκευτικά αντικατοπτρίζει την ανάγκη ενός μεγάλου τμήματος του ελληνικού πληθυσμού. Η κυβέρνηση ως φορέας έκφρασης των αναγκών του λαού πολύ καλά έκανε και τη θέσπισε.
Η κρατική παιδεία όχι απλώς δεν χρειάζεται αλλά και δεν πρέπει να συμπεριλαμβάνει καθόλου τα θρησκευτικά. Μέχρις όμως να φτάσουμε, ως οφείλουμε, στον πλήρη διαχωρισμό κράτους-εκκλησίας, η δυνατότητα προαιρετικής απαλλαγής είναι ένα θετικό βήμα προς την αναγνώριση των δικαιωμάτων όσων ανθρώπων δεν επιθυμούν να δοθεί θρησκευτική παιδεία στο παιδί τους.

ΚΛΕΙΣΤΑ ΠΑΡΑΘΥΡΑ

Ένα πρωί, αρχές Αυγούστου, στις διακοπές, κατευθυνόμουνα μαζί με την κόρη μου μέσα από ένα αραιό πευκοδάσος προς το χωματόδρομο που οδηγούσε στην κοντινή παραλία. Ήμασταν στις παρυφές του δρόμου, όταν εμφανίστηκε από πέρα ένα μεγάλο τζιπ με κλειστά παράθυρα. Πέρασε μπροστά μας με ταχύτητα σχετικά μεγάλη για το είδος του δρόμου, σηκώνοντας ένα σύννεφο σκόνης που μας έπνιξε, και κατευθύνθηκε προς την παραλία. Στο τιμόνι βρισκόταν μια γυναίκα και στα πίσω καθίσματα ένα ή δύο παιδιά.

Η καλή αυτή κυρία δεν αντιλήφθηκε καν ότι μας ενόχλησε. Πιθανόν να μην αντιλήφθηκε καν την παρουσία μας. Μέσα από τα φυμέ τζάμια θα ήμασταν απλώς δυο σκούρες σιλουέτες στην άκρη του δρόμου. Αμέριμνη μας προσπέρασε, με τη δροσιά του κλιματιστικού να την τυλίγει, ίσως και με κάποια ευχάριστη μουσική να εντείνει ακόμη περισσότερο το κλίμα της οικειότητας εντός του οχήματος, σε αντιδιαστολή με τον αφιλόξενο, ζεστό, σκονισμένο και θορυβώδη εξωτερικό κόσμο.

Πόσο εύκολο είναι να αγνοείς τους άλλους, όταν έχεις δημιουργήσει για σένα τις ιδανικές συνθήκες! Πόσο εύκολα αγνοούμε το τι συμβαίνει γύρω μας, κλεισμένοι στην αποστειρωμένη, κλιματιζόμενη σαπουνόφουσκα του μικροαστισμού μας! Εμφύλιοι πόλεμοι, ασθένειες, ρατσισμός, εκμετάλλευση, όλα εξαφανίζονται με το πάτημα ενός κουμπιού στο τηλεχειριστήριο, δίνοντας τη θέση τους στο γαλήνιο ενυδρείο του διαμερίσματος.

Και όταν κάποιος μελαμψός άντρας με χαμόγελο μας πλησιάσει στα φανάρια για να μας καθαρίσει τα τζάμια, ανεβάζουμε τα αυτόματα παράθυρα και κλείνουμε τις ασφάλειες, καλού κακού. Γιατί η φτώχεια και η δυστυχία των άλλων είναι επικίνδυνη όταν φτάνει έξω από την πόρτα μας. Γιατί δεν θέλουμε να δούμε ότι η δική μας άνεση πατάει πάνω στη δική τους στέρηση.

Διότι πώς θα γίνει να έχουμε όλα τα υλικά αγαθά που έχουμε συνηθίσει να θεωρούμε δεδομένα, χωρίς τις φθηνές πρώτες ύλες και εργατικά χέρια κάποιων άλλων χωρών; Πώς θα γίνει να διεκδικούμε για τα δικά μας παιδιά μια θέση στο πανεπιστήμιο και μια δουλειά αξιοπρεπή και προσοδοφόρα, χωρίς να αναλαμβάνουν οι μετανάστες όλα τα βαρέα και ανθυγιεινά; Πώς θα απολαμβάνουμε εμείς φθηνά κλιματιστικά αν δεν δουλέψει για τρεις πεντάρες κάποιος φουκαράς στην Ταϊβάν ή στην Κορέα;

Ανοίξτε τα παράθυρα όσο είναι καιρός.



Στα αριστερά της φωτογραφίας, περίπου στα μισά του ύψους, φαίνεται μια λωρίδα χώματος κάπως πιο ανοιχτόχρωμη. Είναι ο δρόμος, ο οποίος συνεχίζει προς τα δεξιά μέχρι εκεί που βλέπετε το παρκαρισμένο αυτοκίνητο, και κατεβαίνει και λίγο χαμηλότερα προς τα πίσω.

Όχι ότι έχει σημασία, αλλά να μη βάλω κι εγώ μια αναμνηστική φωτό από τις διακοπές μου;-)

ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΕΣ ΔΙΑΚΟΠΕΣ

Θυμάμαι παλιά - πόσο παλιά; ας πούμε πριν από είκοσι χρόνια, ή και δεκαπέντε - ο κόσμος δεν πήγαινε διακοπές μόνο τον Αύγουστο. Πήγαιναν και Ιούλιο, και Ιούνιο, και Σεπτέμβριο - ακόμη και Οκτώβριο ή και Μάιο μερικοί. Σιγά-σιγά, ανεπαίσθητα, ο κύριος όγκος της μετακίνησης άρχισε να συνωστίζεται όλο και περισσότερο στο κέντρο της περιόδου των διακοπών, δηλαδή στο διάστημα 1 με 15 Αυγούστου. Η κωδονοειδής καμπύλη της κατανομής των εκδρομέων στένευε όλο και περισσότερο στη συγκεντρωτική αυτή τάση, με αποτέλεσμα σήμερα πια να παρατηρείται μαζική έξοδος αρχές Αυγούστου - και φυσικά μαζική επάνοδος τέλος Αυγούστου.

Πού οφείλεται αυτό το φαινόμενο;

Η πρώτη σκέψη είναι ότι οφείλεται στην επίδραση των σχολικών διακοπών και ιδιαίτερα των πανελληνίων (ή πανελλαδικών ή όπως σας αρέσει, που λέει κι ο αθάνατος βάρδος) εξετάσεων. Μα και πριν 15 χρόνια δεν είχε παιδιά ο κόσμος; Και παιδιά είχε και εξετάσεις δίνανε. Τι άλλαξε λοιπόν;

Νομίζω ότι η απάντηση βρίσκεται στην παγκοσμιοποίηση.

Οι διάφορες επιχειρήσεις είναι σήμερα πιο αλληλένδετες απ' όσο παλιότερα. Έχουμε γεμίσει μεγάλους ομίλους και συγκροτήματα τα οποία καθορίζουν το ρυθμό εργασίας πολλών άλλων με τους οποίους συνεργάζονται. Δημόσιες υπηρεσίες και μεγάλες ιδιωτικές εταιρείες συμβάλλουν με την επέκτασή τους στο φαινόμενο αυτό. Ακόμη και ένας μικροεπιχειρηματίας, που φαινομενικά είναι ανεξάρτητος, στην πραγματικότητα εξαρτάται από τους πελάτες και τους συνεργάτες του, και ρυθμίζει τις διακοπές του ανάλογα με τις δικές τους. Ο ιδιοκτήτης του τυροπιτάδικου δίπλα στην πολεοδομία πότε θα πάει διακοπές; Μα προφανώς τον Αύγουστο που η πολεοδομία κλείνει!

Οι μόνοι που εξακολουθούν να ακολουθούν άλλους ρυθμούς είναι ενδεχομένως οι αγρότες, που είναι αναγκασμένοι να ακολουθήσουν τους ρυθμούς της φύσης, ανάλογα με το προϊόν που παράγουν. Όσοι ζουν στις πόλεις και ασκούν επαγγέλματα μεταποίησης, εμπορίας, υπηρεσιών και τα παρόμοια, πάνε διακοπές τον Αύγουστο - όλοι.

Έτσι παρατηρούμε το φαινόμενο ελεύθερων επαγγελματιών που μόνο ελεύθεροι δεν είναι να ρυθμίσουν τα ωράριά τους και τις διακοπές τους όπως θα ήθελαν. Ακόμη κι εγώ, που θεωρητικά μπορώ να το κάνω (δεδομένου ότι μεταφράζω βιβλία μπορώ να πάω διακοπές τον Ιούνιο και να κάτσω να δουλέψω τον Αύγουστο), δεσμεύομαι από τις διακοπές του παιδικού σταθμού. Όλοι οι παιδικοί σταθμοί κλείνουν τον Αύγουστο. Ποιος λοιπόν θα μου κρατήσει το παιδί για να δουλέψω; Με συμφέρει να πάω κι εγώ διακοπές τον Αύγουστο.

Όλα αυτά ως προοίμιο για να σας αναγγείλω ότι αύριο μπαρκάρω για διακοπές!

Του χρόνου η μικρή θα πάει νηπιαγωγείο, πράγμα που σημαίνει ότι θα έχουμε διακοπές από Ιούνιο μέχρι Σεπτέμβριο. Με το που θα κλείσουν τα σχολεία θα γίνω καπνός!

Φέτος όμως πάω διακοπές τώρα τον Αύγουστο, όπως όλοι, μαζί με τους κολιούς και τις παχιές τις μύγες. Τα ξαναλέμε τέλος Αυγούστου!

ΑΣΥΜΦΩΝΙΑ

Πριν από τρεις περίπου μήνες συμμετείχα σε μια ενδιαφέρουσα συζήτηση στο Συνιστολόγιο. Το θέμα δεν έχει σημασία. Όλοι οι συμμετέχοντες ήταν μορφωμένοι, σκεπτόμενοι, ευγενέστατοι και έξυπνοι. Οι απόψεις διέφεραν, τα επιχειρήματα έδιναν και έπαιρναν, η κουβέντα φούντωσε, πάντοτε ωστόσο μέσα σε πλαίσιο κοσμιότητας και σεβασμού. Κάποια στιγμή, όταν όλοι είχαν εξαντλήσει τα επιχειρήματα και την αντοχή τους, ξεφούσκωσε.

Και κάπου εκεί προς το τέλος, ένας σχολιαστής έγραψε τα εξής: «αυτή η συζήτηση – αν πραγματικά ήταν συν-ζήτηση, από κοινού αναζήτηση, και όχι παράλληλοι μονόλογοι – όχι μόνο δεν ολοκληρώθηκε, αλλά αν μείνει έτσι ξεκρέμαστη δεν θα έχει και τίποτε το σημαντικό να προσφέρει. Θα ’χουμε απλώς «ξεκαθαρίσει ο καθένας τις θέσεις του». Χρήσιμο, αλλά λίγο.»

Η κουβέντα αυτή με έβαλε σε μεγάλες σκέψεις. Αναρωτήθηκα, πραγματικά, ποιο το όφελος; Είχα συμμετάσχει στη συζήτηση με έντονο πάθος, είχα διαβάσεις τις απόψεις των άλλων με μεγάλο ενδιαφέρον, είχα προβληματιστεί και συλλογιστεί πολύ. Αλλά είχα συνδιαλλαγεί αληθινά; Είχα επιτρέψει στις γνώμες των άλλων να διαποτίσουν τη σκέψη μου; Είχα αλλάξει τοποθέτηση έστω και για μια στιγμή, έστω και μόνο για να δοκιμάσω την αίσθηση του κόσμου από μια νέα θέση;

Η αλήθεια είναι πως όχι.

Έκανα μόνο μία μικρή παραχώρηση σε ένα δευτερεύον ζήτημα, και αυτή ακόμη την έκανα μόνον διανοητικά, εγκεφαλικά – μέσα μου συνέχισα να αισθάνομαι ότι η αρχική μου θέση με εξέφραζε περισσότερο.

Όλους αυτούς τους μήνες κουβαλώ μέσα μου τη μνήμη αυτή και προσπαθώ να την επεξεργαστώ. Περιφέρομαι σε αυτό και σε άλλα ιστολόγια, διαβάζω, σκέφτομαι, σχολιάζω, ρωτώ και απαντώ. Και παρατηρώ τις αντιδράσεις μου, καθώς και τις αντιδράσεις των άλλων ιστολόγων και σχολιαστών, στις διάφορες συζητήσεις. Και βλέπω ότι λίγο έως πολύ όλοι το ίδιο κάνουμε.

Μπαίνουμε σε μια συζήτηση, έχοντας ήδη κάποιες προκατασκευασμένες ιδέες στο κεφάλι μας. Τοποθετούμαστε ως προς το θέμα σύμφωνα με τις ήδη διαμορφωμένες απόψεις μας. Κάθε φορά που συναντούμε μια άποψη αντίθετη με τη δική μας, σκαλίζουμε το μυαλουδάκι μας για να βρούμε επιχειρήματα υπέρ της δικής μας άποψης. Αν δυσκολευόμαστε πολύ, τότε αερολογούμε, απεραντολογούμε, αλλάζουμε το θέμα, ή «επιφυλασσόμαστε να επανέλθουμε».

Ποτέ μου δεν είδα κάποιον να αλλάζει γνώμη.

Και αναρωτιέμαι, τι νόημα έχει όλο αυτό; Τι νόημα έχει η παράλληλη παράθεση απόψεων αν δεν συνοδεύεται από ουσιαστικό διάλογο, από συν-ζήτηση που λέει και ο παραπάνω σχολιαστής; Πέραν της ικανοποιήσεως ότι μπορέσαμε κι εμείς να πετάξουμε το λογάκι μας ανεμπόδιστοι (που είναι ομολογουμένως σημαντικό), ουδέν.

Υπερβάλλω, θα μου πείτε – και θα έχετε ίσως δίκιο.

Ωστόσο ελάχιστη συνεννόηση βλέπω. Και όχι μόνον στα ιστολόγια αλλά και αλλού. Καθένας παγιώνει τις απόψεις του κάποια στιγμή στη ζωή του - πώς άραγε; και πότε; - και στη συνέχεια τις περιφέρει αναζητώντας άλλους με ίδιες ή παρόμοιες απόψεις, και συναναστρέφεται με αυτούς. Ακόμη και όταν συζητά - ή προσποιείται ότι συζητά - με διαφωνούντες, αυτό που πραγματικά κάνει είναι ότι εδραιώνει όσο μπορεί καλύτερα τη δική του ήδη παγιωμένη άποψη. Σπάνια, σπανιώτατα ακούει πραγματικά τις απόψεις των άλλων, και ακόμη σπανιώτερα αλλάζει άποψη.

Δημιουργούνται έτσι ομάδες ομοϊδεατών, οι οποίες αν δεν απωθούν τους ετερόδοξους, τουλάχιστον τους αποθαρρύνουν. Εγώ η ίδια έχω αισθανθεί φοβερή αμηχανία κουβεντιάζοντας σε ιστολόγια και fora διαφορετικής ιδεολογίας και τοποθέτησης από τη δική μου. Οι συζητητές στην καλύτερη περίπτωση είναι συγκαταβατικοί και διακριτικά ειρωνικοί, ενώ στη χειρότερη ανοιχτά επιθετικοί. Υποθέτω ότι ανάλογα συναισθήματα αμηχανίας ίσως έχουν νιώσει σχολιαστές στο δικό μου ιστολόγιο, οσάκις εξέφρασαν απόψεις αντίθετες με αυτές που ευαγγελίζομαι εδώ.

Σε όλες τις ιστολογικές συζητήσεις που είχα από τότε μέχρι τώρα, μόνο μία φορά ήμουν πραγματικά ανοιχτή στα λεγόμενα του άλλου, και αυτό επειδή το θέμα το κατείχα ελάχιστα και ως εκ τούτου δεν είχα προκατασκευασμένη άποψη. Σκέφτομαι ότι είναι λογικό να έχει κανείς απόψεις, γνώμες, ιδέες – πως αλλιώς θα κινηθεί στον κόσμο, πώς θα κάνει επιλογές, πώς θα λάβει αποφάσεις; Είναι ίσως λογικό και το να μένει σταθερός στις απόψεις του, εφόσον μάλιστα έχει καταλήξει σε αυτές μετά από πολλή διερεύνηση και περίσκεψη.

Τι νόημα έχουν λοιπόν οι συζητήσεις;

Μία απάντηση ίσως είναι ότι με τον τρόπο αυτό σχηματίζουμε μια εικόνα για το είδος των απόψεων που κυκλοφορούν.

Μια άλλη απάντηση ίσως είναι ότι όσοι ενδιαφέρονται για κάποιο θέμα και δεν έχουν παγιωμένη άποψη μπορούν να διαβάσουν πολλές απόψεις, χωρίς αναγκαστικά να συμμετέχουν στη συζήτηση, ώστε να ενημερωθούν και να σχηματίσουν άποψη με τον τρόπο αυτό.

Μια τρίτη απάντηση ίσως είναι ότι ακόμη και όταν δεν συμφωνούμε ούτε αλλάζουμε άμεσα θέσεις, η συζήτηση μας βάζει σε σκέψεις, σε συλλογισμούς, και ενδέχεται μακροπρόθεσμα να αλλάξουμε άποψη.

Ίσως πάλι να θέλουμε απλώς να εκφραστούμε και να δούμε τις αντιδράσεις των άλλων, να δούμε κατά πόσον μπορούμε να συναντηθούμε, να βρούμε ένα κοινό πνευματικό έδαφος.

Στο κάτω-κάτω χρειάζεται στ’ αλήθεια να συμφωνήσουμε; Ή μήπως μπορούμε να συνυπάρξουμε αρμονικά και διαφωνούντες; Μήπως το κλειδί για τη συνεννόηση δεν είναι το να καταλήξουμε σε μια κοινή θέση, αλλά το να κατορθώσουμε να ζούμε μαζί, καθένας με το δικό του τρόπο, με τις δικές του απόψεις, δεχόμενοι και σεβόμενοι απόλυτα το δικαίωμα των άλλων να έχουν άλλες απόψεις;

Συμφωνείτε ή διαφωνείτε, που έλεγε και η Μαρία Αλιφέρη;

Η οικοδέσποινα θα απουσιάσει για λίγες μέρες, οπότε αν ξεπέσουν τίποτε θερμόπληκτοι σχολιαστές κατά δω, ας συζητήσουν μόνοι τους μέχρι να επανέλθω (έτσι κι αλλιώς και να ήμουν εδώ, θα συν-ζητούσα πραγματικά;-)

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΛΩΣΣΑ - νεώτερα

Οι λάτρεις της αλήθειας και της ελληνικής γλώσσας μπορούν να ενημερωθούν ΕΔΩ για τα καυτά συγκλονιστικά στοιχεία που αποκάλυψε ακάματη ομάδα ερευνητών με κίνδυνο της πνευματικής της υγείας.

Η ΤΥΡΑΝΝΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ

Συνέβη να διαβάσω πρόσφατα δύο ενδιαφέρουσες αναρτήσεις με παρόμοιο θέμα: τις απαράδεκτες συνθήκες εργασίας στις μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων και τους προμηθευτές τους. Η μία αναφερόταν στα Lidl, η άλλη στα Jumbo. Είμαι σίγουρη ότι αντίστοιχα ισχύουν για τα Ikea, τα Praktiker, και κάθε άλλη μεγάλη αλυσίδα που μας προσφέρει άφθονα, φθηνά, ελκυστικά, προσιτά προϊόντα, τα οποία καταναλώνουμε μετά μεγάλης ευχαριστήσεως.

Συχνά όταν ακούω να εκτοξεύονται κατηγορίες κατά ενός απρόσωπου "κεφαλαίου" ή ενός "κατεστημένου" ή μιας "βιομηχανίας" σκέφτομαι μα καλά, πού ζουν αυτοί οι άνθρωποι; Ποιος καταναλώνει τα αγαθά που παράγει αυτή η βιομηχανία; Ποιος κινεί το μηχανισμό αυτού του κεφαλαίου; Ποιος στελεχώνει τέλος πάντων αυτό το κατεστημένο;

Εμείς. Όλοι μας.

Ακούσια και ασυναίσθητα γινόμαστε τύραννοι στο όνομα της κατανάλωσης, ενώ η κατανάλωση γίνεται ο δικός μας τύραννος.

Όταν αγοράζουμε φτηνά ρούχα made in China, όταν επιλέγουμε φτηνό βίντεο made in Taiwan, όταν προσδοκούμε φτηνά σπίτια, φτηνά αυτοκίνητα, φτηνούς υπολογιστές. Για να έχουμε εμείς όλα αυτά τα αγαθά, απαραίτητα υποτίθεται για μια άνετη ζωή, κάποιοι άλλοι εργάζονται υπό άθλιες συνθήκες, ανασφάλιστοι, για ένα κομμάτι ψωμί. Και όχι πάντοτε στην Κίνα ή στην Ταϊβάν, αλλά και δίπλα μας.

Και τι κάνουμε γι' αυτό;

Όλοι αγανακτήσαμε με τα χαμηλά ημερομίσθια στη Μανωλάδα. Ποιος όμως έπαψε να αγοράζει φράουλες; Γυρισα όλη τη λαϊκή για να βρω φράουλες που να μην είναι Μανωλάδας. Στους τριάντα πάγκους, μόνον ο ένας ήταν από άλλη περιοχή. Και όλες οι νοικοκυρές ψώνιζαν αμέριμνα, γιατί στο κάτω-κάτω τι τις νοιάζει εκείνες; Μήπως είναι δουλειά τους να σιάξουν τα στραβά του κόσμου; Αυτά οφείλει να τα κάνει το κράτος! (αφήνω κατά μέρος που οι περισσότερες ίσως δεν ήταν καν ενήμερες).

Τα αντίστοιχα ισχύουν για το περιβάλλον. Κατακεραυνώνουμε τις βιομηχανίες που ρυπαίνουν - την ίδια στιγμή που καταναλώνουμε αφειδώς τα προϊόντα αυτών των βιομηχανιών.

Ας είμαστε σοβαροί. Αν θέλουμε να υποστηρίξουμε τα ανθρώπινα δικαιώματα, αν θέλουμε να προασπίσουμε το περιβάλλον, οφείλουμε να περιορίσουμε την κατανάλωση. Οφείλουμε να είμαστε επιλεκτικοί ως προς αυτά που καταναλώνουμε: ποσότητα, ποιότητα, προέλευση, πραγματικό κόστος.

Δύσκολο;

Δύσκολο.

Εγώ η ίδια δεν το κάνω πάντα.

Ευτυχώς που βρίσκονται διάφοροι φίλοι ιστολόγοι και μου το θυμίζουν!

ΙΣΤΟΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ - ΜΕΡΟΣ 1ον

Εδώ και πολύ καιρό έχω ένα πρότζεκτ στο μυαλό μου: να κατασκευάσω διάφορα ιστολόγια όπου θα ανεβάσω έργα φίλων, αργότερα ίσως και δικά μου. Αφηγήματα, ιστορίες, νουβέλες, παραμύθια, αυτό που λέμε δηλαδή λογοτεχνία, μυθοπλασία, αλλά και ό,τι άλλο προκύψει.

Ξεκίνησα με την Ελληνική Κλώσσα (όχι δεν την έχω γράψει εγώ, ο συγγραφέας επιμένει να διατηρεί την ανωνυμία του, αλλά οι λίγοι εκλεκτοί γνωρίζουν την αλήθεια, χε χε χε), αν και δεν ήταν ολοκληρωμένη, επειδή τη θεώρησα επίκαιρη λόγω του Hellenic Quest. Νέα στοιχεία προστίθενται διαρκώς στο κείμενο, συμβάλλοντας στην ολοκληρωμένη τεκμηρίωση της διαχρονικής αξίας της γλώσσας μας!

Συνεχίζω τώρα σε τελείως διαφορετικό κλίμα, με ένα αφήγημα φαντασίας (ούτε αυτό δεν είναι δικό μου, αλλού ανήκουν τα εύσημα), το Fictum sapiens (Πλάσμα το σοφό). Είμαι τόσο δεμένη συναισθηματικά με αυτό το έργο, ώστε ότι και να σας πω εγώ θα είναι ψέμα. Διαβάστε το και σχηματίστε ιδία άποψη.

Το Πλάσμα το σοφό είναι η ιστορία ενός ανθρώπου πού ήθελε να πετάξει.

Ποιος από μας δεν θέλησε κάποτε να πετάξει; Να πετάξει με δικά του φτερά, όχι με τεχνητά μέσα; Άραγε μπορεί το όνειρο αυτό να γίνει πραγματικότητα; Μπορούν οι άνθρωποι να πετάξουν σαν τα πουλιά στους ουρανούς; Ή μήπως μπορούν να το κάνουν μόνο με τα φτερά της φαντασίας;

ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

Εξ αφορμής της πολύ ενδιαφέρουσας ανάρτησης του Αθανάσιου Αναγνωστόπουλου που μπορείτε να διαβάσετε εδώ, αποφάσισα να γράψω κι εγώ δυο λόγια για ένα θέμα που με απασχολεί εδώ και πολύν καιρό: τον τρόπο που αποκτάμε το επώνυμό μας.

Αντιγράφω εδώ την πρόταση που έκανα και σε σχόλιό μου στην παραπάνω ανάρτηση, με κάποιες προσθήκες:

Προσωπικά μου αρέσει πολύ η ιδέα να δίνεται ένα επώνυμο με ελεύθερη επιλογή των γονέων, να δηλώνεται κατά τη γέννηση και όχι εκ των προτέρων, χωριστά για κάθε τέκνο (προφανώς κανείς δεν εμποδίζει όσους θέλουν να συνεχίσουν να εφαρμόσουν την παράδοση), και μετά την ενηλικίωση να παίρνει καθένας ένα άλλο επώνυμο της δικής του επιλογής, που θα είναι και το οριστικό του επώνυμο ως ενήλικα. Τόσο το πρώτο όσο και το δεύτερο επώνυμο μπορεί να είναι οποιοδήποτε: της μητέρας, του πατέρα, του κουμπάρου, του αγαπημένου του κόμιξ ήρωα, του προέδρου των Ηνωμένων Εθνών. Θα ισχύουν κάποιοι περιορισμοί (που ήδη ισχύουν αν έχω καταλάβει καλά), όπως να μην είναι αριθμοί ή μαθηματικά σύμβολα, να μην υπερβαίνει ορισμένο μήκος κλπ.

Το επώνυμο θα μου άρεσε πάρα πολύ να ήταν ένα ουσιαστικό ή ένα επίθετο που να μας λέει κάτι για το άτομο αυτό, όπως γινόταν παλιά, και εννοείται ότι θα προτιμούσα να μην είναι γενική κτητική (όπως τα σημερινά γυναικεία επώνυμα) αλλά ονομαστική. Τα ονόματα θα έμοιαζαν κάπως σαν "Ελένη Ψηλή" ή "Κώστας Μαραγκός". Θα μπορούσε μια γυναίκα να λέγεται "Μαρίνα Ζωγράφος" (εννοώντας ότι η Μαρίνα είναι ζωγράφος) και όχι "Μαρίνα Ζωγράφου" (εννοώντας ότι ο πατέρας της λεγόταν Ζωγράφος).

Έτσι ξαναβρίσκει το χαμένο της νόημα η λέξη “επίθετο” ως συνώνυμο του “Επώνυμο”.

Εμένα, λόγου χάρη, το μικρό μου όνομα είναι “Μελάνη” και το επίθετό μου “Αόρατη”!

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΛΩΣΣΑ - συνέχεια

Αγαπητοί μου συνέλληνες, αγαλλιάστε!
Ιδού η μόνη, η πληρης, η υπέρτατη αλήθεια για την
Ελληνική Γλώσσα!

Διαβάστε όλοι την παρακάτω ιστοσελίδα:

Elliniki Klossa

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΚΛΩΣΣΑ

Κανονικά δεν θα ανέβαζα ανάρτηση, γιατί δεν προλαβαίνω ούτε να κατουρήσω, πολλώ δε μάλλον να γράψω. Αλλά έχω εοξργιστεί τόσο με την ανθρώπινη ηλιθιότητα ώστε θα το κάνω, έστω και κάπως μπακάλικα.

Πριν λίγες μέρες μου ήρθε μέσω email ένα απαράδεκτο κείμενο που αναφέρεται στην υποτιθέμενη ύπαρξη ενός ηλεκτρονικού προγράμματος εκμάθησης της ελληνικής γλώσσας, με το όνομα Hellenic Quest. Έπλεκε το εγκώμιο της ελληνικής γλώσσας με επιχειρήματα φαιδρά και αστήρικτα, και προσπαθούσε να μας πείσει ότι όλοι ανά τον κόσμο οφείλουν και κατά βάθος επιθυμούν να μάθουν ελληνικά.

Πρόκειται για μια ακόμη μούφα από όσες κυκλοφορούν στο δίκτυο, και δεν θα έδινα μεγάλη σημασία, αν δεν ήταν η δεύτερη φορά που μου το στέλνανε μέσα σε λίγους μήνες, και αν οι αποστολείς δεν ήταν άνθρωποι έξυπνοι, ορθολογιστές, πανεπιστημιακής μόρφωσης, εργαζόμενοι σε υπουργεία και πανεπιστήμια της χώρας μας.

Με τρομοκρατεί το γεγονός ότι έχουμε ρουφήξει τόσο βαθιά την πλύση εγκεφάλου του δημοτικού σχολείου για την ανωτερότητα της ελληνικής γλώσσας και του ελληνικού πολιτισμού, ώστε καλοδεχόμαστε και διαδίδουμε οτιδήποτε μοιάζει να στηρίζει αυτήν την πεποίθηση, χωρίς να διακρίνουμε τις προφανείς ανοησίες του κειμένου, και χωρίς να κοιτάξουμε πρώτα να διασταυρώσουμε την πληροφορία.

Εννοείται ότι απάντησα στους αποστολείς, λέγοντάς τους περίπου αυτά που λέω κι εδώ, προτρέποντάς τους να κάνουν μια απλή αναζήτηση στο δίκτυο για το θέμα αυτό, και δίνοντάς τους δυο ενημερωτικούς συνδέσμους τους οποίους προτείνω και σε εσάς, όπου αποσαφηνίζεται ότι το Hellenic Quest δεν είναι παρά ένας αστικός μύθος.

Ο πρώτος σύνδεσμος είναι η εξήγηση της Wikipedia για το φαινόμενο, ενώ ο δεύτερος είναι από ένα ιστολόγιο όπου παρατίθεται το πλήρες κείμενο περί του Hellenic Quest και καταρρίπτονται ένα-ένα τα σφάλματα και τα ψέματα που περιέχει. Ο άνθρωπος έκανε φοβερή δουλειά, οπότε με απάλλαξε από τον κόπο να την ξανακάνω. Το ανησυχητικό είναι ότι η ανάρτησή του είναι από το 2004, και η μούφα κυκλοφορεί ακόμη!

Μα πόσον καιρό θέλουν οι άνθρωποι για να ξυπνήσουν;

http://el.wikipedia.org/wiki/Hellenic_Quest

http://histologion-gr.blogspot.com/2004/01/blog-post_23.html

Ιδού δύο ακόμη ενημερωτικοί σύνδεσμοι για το θέμα, που δόθηκαν από σχολιαστές:

http://news.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_columns_2_15/02/2008_259283

http://www.sarantakos.com/language/hquest2.html

ΟΙ ΤΟΙΧΟΙ

Να κι άλλο παιχνιδάκι για να ξαλαφρώσουμε λίγο, γιατί μας έχουν πάρει από κάτω τα βάσανα!

Αυτό εδώ το είδα στο ιστολόγιο του Τριπ και στο ιστολόγιο της Ελληνίδας.

Συνίσταται στο να φωτογραφίσεις τους τοίχους που σε περιβάλλουν και να τους κοτσάρεις στο δίκτυο.

Λοιπόν, φάτσα κάρτα απέναντι από το γραφείο όπου περνώ τη μισή μέρα μου, βρίσκεται το τζάκι μου, το οποίο κοσμούν τρία αντικείμενα κατασκευασμένα από εμένα την ίδια:


Επειδής στην πρώτη εικόνα δεν διακρίνονται καλά, τα εξετάζουμε αναλυτικά ένα-ένα.

Τα υφαντά είναι καμωμένα εξ ολοκλήρου από φυσικά υλικά. Νήματα μάλλινα, λινά, κανναβένια στο υφάδι και μπαμπακερά στο στημόνι, βαμμένα με φυσικές βαφές (φύκια, φλοιούς δέντρων, ριζάρι, κρεμέζι, βαφόρριζα - ίσως και τίποτε άλλο που δεν θυμάμαι τώρα). Ενσωματωμένα υπάρχουν κλαδιά δέντρων, κογχύλια και βότσαλα θαλασσινά.

Το πρώτο υφαντό το έφτιαξα κατά το μεγαλύτερο μέρος του στο ξενοδοχείο "Στενή", στη Στενή Ευβοίας, αποκάτω από τη Δίρφυ, καθισμένη σε ένα μπαλκόνι με φάτσα την καταπράσινη βουνοπλαγιά. Το αγαπώ γιατί μου δίνει μια αίσθηση θάλασσας, σαν βυθός με φύκια ιδωμένος από πάνω, μέσα από το νερό.


Το δεύτερο υφαντό κατασκευάστηκε στην παραλία Νερό στο Κάτω Κουφονήσι, κάτω από ένα αρμυρίκι, με την Κέρο απέναντι φάτσα κάρτα. Το αγαπώ για τους κυματιστούς του λόφους και τα χρώματα του σούρουπου.


Αποκάτω έχω κρεμάσει το αγαπημένο μου ποίημα του Γκιμπράν, το οποίο παρουσίασα σε αυτήν την ανάρτηση. Όταν γεννήθηκε η κόρη μου το έγραψα με τα χεράκια μου σε χειροποιητο χαρτί, το καδράρισα και το κρέμασα στον τοίχο, για να μην το ξεχνώ ποτέ.


Τέλος στον άλλον τοίχο, εκ δεξιών του γραφείου μου, βρίσκεται ανηρτημένο εξαιρετικόν έργον τέχνης διά χειρών της (τρίχρονης τότε) θυγατρός μου, το οποίο παριστά εμένα την ίδια να εργάζομαι στον υπολογιστή. Είναι η πιστότερη προσωπογραφία μου που έχω δει ποτέ - ιδίως το μαλλί, το πέτυχε στην τρίχα!

Στο πίσω μέρος της σελίδας είναι ζωγραφισμένοι πολλοί χρωματιστοί ήλιοι, οι οποίο διαφαίνονται και στην αποδώ μεριά του, διότι ο μαρκαδόρος πότισε το χαρτί. Το βρίσκω τόσο όμορφο να κάθομαι και να δουλεύω ανάμεσα σε πολλούς χρωματιστούς ήλιους, ώστε αποφάσισα ότι ήταν επιλογή του καλλιτέχνη και όχι τυχαίο γεγονός.



Αυτά τα ολίγα.

Απευθύνω ανοιχτή πρόσκληση σε όποιον δεν έπαιξε ήδη (μια που το παιχνίδι είναι παλιό) να παίξει τώρα!

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΑΥΤΟΤΗΤΟΣ

Ποιοι είμαστε τέλος πάντων;

Περιφερόμενη στα ιστολόγια και διαβάζοντας το μακρύ και το κοντό του καθενός, κάθε τόσο πέφτω πάνω σε κάποιον που κόπτεται για την εθνική του ταυτότητα. Σε συζητήσεις περί θρησκείας, λόγου χάρη, συχνά πυκνά κάποιος υπέρμαχος της ορθοδοξίας χρησιμοποιεί το επιχείρημα ότι «ορθοδοξία και ελληνισμός πάνε μαζί» για να καταδείξει την αξία της εκκλησίας και της θρησκείας, κοντολογίς ισχυρίζεται ότι ο χριστιανισμός είναι αναπόσπαστο τμήμα της εθνικής ταυτότητας του έλληνος, και ότι δίχως αυτόν θα είμαστε «λιγότερο έλληνες» - γεγονός που προφανώς θεωρεί φρικαλέο και αποτρόπαιο, και περιμένει ότι θα φρίξουμε όλοι και θα αγκαλιάσουμε πανικόβλητοι την εκκλησία μας, μην τυχόν και μας φύγει κανένα κομμάτι ελληνισμού και μείνουμε κουτσουρεμένοι.

Δεν θα σταθώ εδώ στο προφανές, δηλαδή στο ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος η ορθοδοξία να συνιστά μέρος της ταυτότητας του έλληνος. Μπορεί να έχει παίξει μεγάλο ρόλο (καλώς ή κακώς) στην ιστορία των ελλήνων, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι πρέπει να συνεχίσει να παίζει, ούτε ότι αν εκλείψει θα καταρρεύσει η έννοια του έλληνα και της Ελλάδας.

Όχι.

Δεν θέλω να πω αυτό.

Θέλω να πω κάτι άλλο, ακόμη χειρότερο:

και τι πειράζει να πάψουμε να είμαστε «έλληνες»;

Διάβασα πριν κάτι μήνες στο ιστολόγιο του Simon το σχόλιο μιας κυρίας από το Βροντάδο της Χίου σχετικά με το έθιμο που έχουν εκεί να ρίχνουν βαρελότα βαρέως τύπου. Βασικά δεν έχω καταλάβει τι ακριβώς κάνουνε, μάλλον όμως είναι ζόρικο, διότι ο κόσμος είναι υποχρεωμένος να μένει μέσα στα σπίτια για να μην τραυματιστεί, καλύπτουν τα σπίτια γύρω από την εκκλησία με κοτετσόσυρμα για να μην πάθουν ζημιές, και φυσικά ξεκουφαίνονται όλοι και ξεκουφαίνουν όλους, ακόμη και όσους δύστυχους δεν γουστάρουν το καταπληκτικό αυτό έθιμο.

Η κυρία αυτή λοιπόν αντιδρούσε σε κάποιο επικριτικό σχόλιο που είχε γίνει για το έθιμό τους. Είπε, είπε, είπε, και μεταξύ άλλων ισχυρίστηκε ότι είναι ουσιώδους σημασίας να τηρούμε τα «έθιμα» διότι αυτά διατηρούν την ελληνική μας ταυτότητα, και χωρίς αυτά δεν θα είμαστε «έλληνες».

Και πάλι, δεν θα σταθώ στο προφανές, δηλαδή στο ότι το ανόητο και οχληρό και επικίνδυνο αυτό έθιμο δεν υπάρχει κανένας λόγος να συνιστά στοιχείο της εθνικής ταυτότητας κανενός. Προφανώς δεν το κάνανε οι Χιώτες από καταβολής Χίου. Κάποτε ξεκίνησε. Και όπως ξεκίνησε, έτσι μπορεί και να σταματήσει. Χωρίς να πάψει η Χίος να είναι Χίος και οι Χιώτες Χιώτες – και έλληνες, τρομάρα τους.

Όμως όχι.

Δεν με ενδιαφέρει αυτό.

Με ενδιαφέρει το άλλο:

τι μας πειράζει να πάψουμε να είμαστε έλληνες;

Τι ακριβώς θα πάθουμε αν αντί για έλληνες λεγόμαστε τούρκοι, βούλγαροι, ρουμάνοι, βενετσάνοι, πολίτες του κόσμου;

Συχνά πυκνά επίσης ακούω κόσμο να λέει ότι αισθάνονται περήφανοι που είναι έλληνες. Ας με συγχωρήσουν οι καλοί αυτοί πατριώτες: δεν καταλαβαίνω για ποιο ακριβώς πράγμα αισθάνονται περήφανοι. Που έμαθαν καλά τη γλώσσα και της παραδόσεις του τόπου όπου έτυχε να γεννηθούν; Μα αυτό το κάνει καθένας, όπου και να γεννήθηκε! Έλληνας, Ρώσος, Γάλλος, Κινέζος, όλοι! Σιγά το κατόρθωμα! Που η γλώσσα και ο πολιτισμός του τόπου αυτού είναι «καλύτεροι» από των αλλωνών; Ας με συγχωρήσουν και πάλι οι πατριώτες, δεν βλέπω καμμία λογική εδώ. Κάθε γλώσσα, κάθε πολιτισμός, κάθε λαός, έχει αξία και πλουτίζει το πανέμορφο μωσαϊκό των λαών του κόσμου. Δεν υπάρχουν καλύτεροι και χειρότεροι.

Αν είμαι περήφανη για κάτι, είναι επειδή έχω κατορθώσει να πετάξω από πάνω μου την πλύση εγκεφάλου του δημοτικού σχολείου και να κατανοήσω ότι όλοι μας είμαστε πάνω από όλα Άνθρωποι με Α κεφαλαίο – ούτε έλληνες, ούτε τούρκοι, ούτε χριστιανοί, ούτε εβραίοι, ούτε άσπροι, ούτε μαύροι, ούτε δεξιοί, ούτε αριστεροί, ούτε γαύροι, ούτε βαζέλες.

Προσβλέπω στη λαμπρή εκείνη μέρα που οι ταυτότητές μας δεν θα αναγράφουν ούτε θρήσκευμα ούτε εθνικότητα ούτε υπηκοότητα, ούτε καν τόπο γέννησης, αλλά μονάχα πληροφορίες που δείχνουν ποιοι είμαστε, που συνιστούν πραγματικά στοιχεία της ταυτότητάς μας: όνομα και επώνυμο, ηλικία, φύλο, ομάδα αίματος – ειλικρινά δεν μπορώ να σκεφτώ κάτι άλλο. Ακόμη και αυτά με κάνουν να αναρωτιέμαι: αν αλλάξω το όνομά μου, δεν είμαι άραγε πια ο ίδιος άνθρωπος; Και τι γίνεται με το φύλο; Εκτός του ότι μπορεί να αλλάξει, τι γίνεται με όλους εκείνους τους ανθρώπους (και δεν είναι λίγοι) που δεν εντάσσονται στους δύο κυρίαρχους τύπους φύλου (άρρεν και θήλυ) αλλά συνιστούν ενδιάμεσες ή ιδιαίτερες περιπτώσεις;

Αναρωτιέμαι, ποια είμαι; Ποια είναι η ταυτότητά μου; Ταυτίζομαι με το όνομά μου; Σίγουρα ναι, από συνήθεια – το ίδιο όμως ταυτίζομαι πια και με το ψευδώνυμό μου. Και γνωρίζω καλά ότι δεν «είμαι» κανένα από τα δυο, ότι και τα δυο είναι απλώς οι τίτλοι των ρόλων που παίζω σε ορισμένα πλαίσια. Ταυτίζομαι με το φύλο μου; Σε μεγάλο βαθμό, ναι. Αλλά διατηρώ κάποια επιφύλαξη: υπάρχουν στιγμές που ταυτίζομαι και με το αντίθετο, ή και με κάποιο τρίτο. Ταυτίζομαι με τη γλώσσα μου; Σε κάποιο βαθμό ναι, λόγω οικειότητας. Ίσως θα μπορούσαμε να βάλουμε στα νέα δελτία ταυτότητας την ένδειξη «πρώτη γλώσσα» αντί για «εθνικότητα», και να συμπληρώνει καθένας όποια γλώσσα του είναι πιο οικεία.

Ένα είναι το σίγουρο: είμαι όλα αυτά, και τίποτε από αυτά. Και όσο λιγότερο ταυτίζομαι με τους επιθετικούς προσδιορισμούς που μου αποδίδονται, όσο περισσότερο απαλλάσσομαι από τις ταμπέλες που μου κρεμάνε ή που κρεμάω εγώ η ίδια στον εαυτό μου, τόσο πιο ελεύθερη και ανάλαφρη αισθάνομαι.

Θέλω να κλείσω την ανάρτηση με τα λόγια ενός βαρκάρη που γνώρισα κάποτε στις Πρέσπες. Δεν ξέρω αν ο άνθρωπος θεωρείται ότι ήταν «έλληνας» ή «μακεδόνας» ή «σλαβομακεδόνας» ή «βουλγαρομακεδόνας» ή «σκοπιανός» ή ότι άλλο θέλετε. Ξέρω ότι μιλούσε τόσο ελληνικά όσο και μια άλλη γλώσσα μάλλον σλαβόφωνη, όπως και όλοι οι άλλοι εκεί πάνω. Και ξέρω ότι ήταν φτωχός βιοπαλαιστής. Σε μια συζήτηση για το σε ποιο κράτος θα ήθελε να ανήκει, ο άνθρωπος είπε «Δε με νοιάζει αν θα με λένε έλληνα, ή βούλγαρο, ή τούρκο. Με νοιάζει ποιος θα κοιτάξει να κάνει κάτι γι’ αυτόν τον έρημο τον τόπο. Μ’ αυτόν θα πάω.»

Συμφωνώ και επαυξάνω.