Ο Ιησους και η θυσία του αποδιοπομπαίου αμνού

Το παρακάτω κείμενο προέρχεται από ανάρτηση στο Facebook, στην ομάδα "Έλληνες άθεοι και αγνωστικιστές", από τον Nikos Alex και αναδημοσιεύεται με την άδειά του. Κατά τα λεγόμενά του, βασίστηκε σε διάφορα βίντεο και πρόσθεσε δικές του παρεμβάσεις.

Ποιος είμαι; Ποιος πραγματικά είμαι; Ας υποθέσουμε πως σ' ένα τραπέζι έχουμε 3 κόκκους ρύζι ή 3 βώλους ή ό,τι θέλει ο καθένας. Έναν πράσινο, έναν κόκκινο κι έναν κίτρινο. Εγώ είμαι ο πράσινος βώλος. Ο κόκκινος βώλος είναι αυτά που θέλω. Μια καλή κοπέλα, λεφτά, σεβασμό, likes στα σχόλιά μου κ.λπ. Ό,τι θέλει ο καθένας. Όλοι ξέρουμε τι θέλουμε. Και τα θέλουμε επειδή απλά "τα θέλουμε". Ξέρουμε τον εαυτό μας, έχουμε ελεύθερη βούληση και ο καθένας έχει τα δικά του θέλω, σωστά;

Ίσως... :)

Ο ανθρωπολόγος René Girard πίστευε πως τα "θέλω" δεν έρχονται με τη γεννά. Ναι, το οξυγόνο και το φαΐ είναι "ανάγκες", αλλά το γρήγορο αμάξι ή το μοδάτο φόρεμα, είναι κάτι που τα μαθαίνουμε στην πορεία της ζωής μας να τα θέλουμε. Δεν είναι "αναγκαία" στην επιβίωση. Πώς τα αποκτάμε αυτά τα "θέλω"; Με τον μιμητισμό. Κι άδω μπαίνει στο παιχνίδι ο μπλε βώλος, που θα τον πούμε "Μοντέλο" Το πράσινο δηλαδή είμαι εγώ, κόκκινο είναι τα θέλω μου, και το μπλε είναι το μοντέλο.

Οι γονείς μας είναι ο μπλε βώλος, ο Αϊνστάιν για κάποιους είναι ο μπλε βώλος, ο Σβαρτσενέγκερ για κάποιους άλλους, ο Ντόκινς, ο θειος που είναι το μαύρο πρόβατο στο σόι, όλοι είναι "μπλε βώλοι". Αν τον ξέρεις ή απλά έχεις μόνο διαβάσει γι' αυτόν, δεν έχει σημασία. Αυτό ονομάζεται "Μιμητική Επιθυμία". "Θέλω να γίνω Ωνάσης" λέγαμε παλιά, σήμερα λέμε θέλω να γίνω Bill Gates, ή Λεωνίδας, ή...

Γιατί μιλάμε ελληνικά; Επειδή μιμηθήκαμε το περιβάλλον μας, τους γονείς μας. Για τον ίδιο λόγο κλαίμε, γελάμε, αγκαλιάζουμε.... Μάθαμε να εκφραζόμαστε έτσι λόγω της μίμησης απ' τη βρεφική ηλικία. Τη πρώτη μίμησή μας, να βγάζουμε τη γλώσσα όταν τη βγάζει και κάποιος άλλος, την κάνουμε μόλις 42 λεπτά απ' όταν γεννηθούμε. Ναι, 42. :)

Αρχίζεις να γίνεσαι ΕΣΥ, όταν αρχίζεις να γίνεσαι κάποιος άλλος.... "Γεννιόμαστε" με το να κάνουμε μιμήσεις, άρα και η ανθρώπινη κοινωνία εξελίσσεται μέσω του μιμητισμού. Η "μιμητική κουλτούρα" (mimetic culture) είναι αυτό που μας ξεχωρίζει απ' τα ζώα, που μιμούνται με trial and error (episodic culture) αλλά αυτό είναι μια άλλη συζήτηση.

Σύμφωνα με τους ανθρωπολόγους, η κοινωνία μας εξελίχτηκε μιμούμενοι ο ένας τους "κόκκινους βώλους" των άλλων, μέχρι το σημείο που ξεκίνησαν οι φιλονικίες και οι τσακωμοί. Δεν είμαστε "μοναχικά" ζώα, και τη "Μαρία" μπορεί να τη θέλουν και ο πράσινος αλλά και ο μπλε βώλος. Η "Μαρία" μπορεί να είναι οτιδήποτε, ακόμα και η "Γη Χαναάν"...

Όσο μαζευόμασταν λοιπόν σε μεγαλύτερες κοινότητες, οι καβγάδες ήταν η λογική συνέχεια, και οι καβγάδες φέρνουν βία, και η βία φέρνει ανισορροπία στην ομάδα. Τι κάναμε σ' αυτήν την περίπτωση; Θυσιάζαμε μια κατσικά..... περίπου.

Ο μηχανισμός του Αποδιοπομπαίου Τράγου λέει ότι μπορείς να μεταθέσεις όλη αυτή την επιθετικότητα και τη βία σε κάποιον τρίτο, δεν έχει σημασία αν είναι αθώος, και να τον διώξεις απ’ την κοινότητα. Με τον καιρό, αυτός ο μηχανισμός πέρασε και στις θρησκείες όταν τις εφεύραμε, και τον χρησιμοποιούσαμε για οποιοδήποτε πρόβλημα. Κάνει σεισμούς; Φταίει ο Μήτσος που έκοψε τα νύχια του Παρασκευή. Ας τον κυνηγήσουμε να σταματήσουν οι σεισμοί... Αφήστε εμένα που βίαζα το κοριτσάκι επί χρόνια, εγώ θα κοινωνήσω κι όλα ΟΚ. Τον Μήτσο που ακούει ροκ να κυνηγήσουμε...

Ένας άθλιος και πρωτόγονος μηχανισμός, που φυσικά δεν φέρνει αποτελέσματα, όσους gay και να κάψεις δεν σταματάμε οι σεισμοί, αλλά επειδή λειτουργεί στο να φεύγει (προσωρινά) η επιθετικότητα στην ομάδα, που θα υπήρχε ούτως ή άλλως, χρησιμοποιήθηκε από "διάφορους" για να κυνηγήσουν όποιον ήθελαν να κυνηγήσουν. Προσωρινά δουλεύει, και για μια κοντόφθαλμη κοινωνία είναι όντως λειτουργικός. Μέχρι τον επόμενο σεισμό. Μέχρι να αυτοκτονήσει η επόμενη κοπέλα που θα πέσει στα χέρια αυτού του παπά....

Η κοντόφθαλμη κοινωνία όμως θα χρησιμοποιήσει και πάλι αυτόν τον μηχανισμό. Ο ίδιος ο παπάς θα τον χρησιμοποιήσει για να καλύψει την αλήθεια από τον όχλο και να σώσει το άθλιο τομάρι του. Είναι ο ΜΟΝΟΣ μηχανισμός που μπορεί να χρησιμοποιήσει.

Οι χριστιανοί εδώ και αιώνες κυνήγησαν ένα σωρό κόσμο. Αμέτρητες κοινωνικές ομάδες. Είναι όμως μόνο το συμφέρον της στιγμής, ή αυτό είναι Η ΟΥΣΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ; Χρησιμοποίησαν το μηχανισμό του αποδιοπομπαίου τράγου όπως κάνανε και οι άλλες θρησκείες πριν, ή η Ρώμη πήρε τον μηχανισμό του απ. τράγου και τον έκανε θρησκεία κανονική για να σταθεροποιηθεί μια αυτοκρατορία που βάραγε διάλυση; Μήπως το να βρίσκουμε συνέχεια αποδιοπομπαίους τράγους είναι στον χριστιανισμό μια "πρακτική", υπάρχει δεν υπάρχει πρόβλημα, για να έχει ο κόσμος να ασχολείται και να μην ασχολείται με πράγματα που ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ να ασχολείται;

Ξέρουμε όλη την απάντηση και δεν χρειάζεται ανάλυση όταν μιλάμε για "αυτόν που θυσιάστηκε για εμάς" κι αν αναλογιστούμε τον ρόλο που παίζει η "αμαρτία". "Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους. Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις." Είπε ο Καβάφης στο "Περιμένοντας τους Βαρβάρους", και ουσιαστικά τα είπε όλα. Τι κάνουμε; Εδώ είναι η ουσία. Ο μηχανισμός του αποδιοπομπαίου τράγου λειτουργεί μόνο όσο είμαστε πεπεισμένοι ότι ο "τράγος" όντως φταίει. Αν έστω και για μια στιγμή αναρωτηθούμε το αντίθετο, αρκεί για να φύγει ο καπνός και να φανεί η αληθινή βία που κρύβεται από πίσω. Τα αληθινά αίτια. Δύσκολο αυτό... Πολύ δύσκολο!

Όπως είπα τον μιμητισμό τον έχουμε στο DNA μας και όταν όλοι γύρω μας το πιστεύουν, συνήθως το πιστεύουμε κι εμείς. Φοβόμαστε τον "εξοστρακισμό" από την μικροκοινωνία μας. Σίγουρα πολλοί στο χωριό ήξεραν αλλά "φοβόντουσαν" να μιλήσουν. Δεν ήθελαν να "μπλέξουν". Είναι πολύ μοναχικό και δεν μας αρέσει η μοναξιά.

Ο Ντοστογέφσκυ, που κι αυτόν τον είχε εξορίσει η κοινωνία του, είχε γράψει "Είμαι ένας και είναι όλοι". Τα βιβλία του μεταφράστηκαν σε πάνω από 150 γλώσσες. Έγινε κι αυτός ένας "μπλε βώλος", ένα Μοντέλο, σε εκατομμύρια πράσινους βώλους. Έγινε δικός μου, όπως χιλιάδες άλλοι "μπλε βώλοι" απ’ όταν έχω γεννηθεί, μέσα στο πολύχρωμο βαζάκι με βώλους που λέγεται Νίκος. Αυτό είμαι πραγματικά.

Όσοι άντεξαν να διαβάσουν αυτό το "σεντόνι", έχουν πάρει έναν μικρό "μπλε βώλο" από μένα, όπως κι εγώ παίρνω από δεκάδες σχόλια που διαβάζω. Ο ένας έγινε μέρος του άλλου, κι όλοι μας είμαστε αυτό το άθροισμα βώλων.

Κατά μία έννοια λοιπόν, ο Ντοστογέφσκυ έκανε λάθος...
Δεν είσαι μόνος, ΕΙΣΑΙ ΟΛΟΙ.

Και το ίντερνετ, η επικοινωνία που μας έδωσε, αυτό το "παλιόπραμα του σατανά", μας κάνει και το νιώθουμε όλο και πιο πολύ. Φεύγουμε απ’ τις μικροκοινωνίες. Αν έχουμε ανοιχτό μυαλό θα φύγει το παραπέτασμα καπνού που λέγεται αποδιοπομπαίος τράγος. Και πρέπει να το λέμε, να το φωνάζουμε όταν ανακαλύψουμε τον πραγματικό ένοχο. Και δύναμη για να το επιτύχουμε αυτό, όπως και υποστήριξη τώρα πια που όλος ο πλανήτης κοντεύει να ενωθεί, είναι να θυμόμαστε πως...

Δεν είσαι ποτέ μόνος.

Είσαι όλοι!