- A cage. To stay behind bars until use and old age accept them, and all chance of doing great deeds is gone beyond recall or desire.
J.R.R.Tolkien, The Lord of the Rings.
Στις 2 Μαρτίου του 1998, η δεκάχρονη Natascha Kampusch βγήκε από το σπίτι της για να πάει στο σχολείο. Δεν έφτασε ποτέ. Ένας παιδεραστής, ο Wolfgang Plikropil, την απήγαγε και τη μετέφερε στο σπίτι του, όπου είχε ετοιμάσει ένα υπόγειο δωμάτιο για να την φιλοξενήσει: δυόμιση μέτρα κάτω από τη γη, χωρίς παράθυρα, χωρίς φως, πέντε τετραγωνικά μέτρα εμβαδόν και μια ατσάλινη πόρτα.
Η Natascha έμεινε έγκλειστη εκεί οκτώ ολόκληρα χρόνια, μέχρι τις 23 Αυγούστου του 2006, όταν κατόρθωσε να δραπετεύσει. Στην αρχή ο δεσμοφύλακάς της δεν την άφηνε να βγει καθόλου από το υπόγειο. Αργότερα της επέτρεψε να ανέβει στο σπίτι, και τρία χρόνια αργότερα να βγει στον κήπο. Πολύ αργότερα βγήκε και στο δρόμο, πάντοτε συνοδευόμενη από τον άγρυπνο φύλακά της.
Μια φορά βγήκε τρέχοντας από την πόρτα του κήπου. Ένιωσε ίλιγγο, έκανε μεταβολή και γύρισε πανικόβλητη στο σπίτι, πριν εκείνος αντιληφθεί τη σύντομη φυγή της. Ωστόσο ήρθε μια μέρα, χρόνια αργότερα, που κατόρθωσε επιτέλους να αποδράσει.
«Ποτέ μου δεν τον είπα αφέντη, όσο και να το επιθυμούσε», λέει η Natascha.
Ο απαγωγέας αυτοκτόνησε μόλις διαπίστωσε ότι το θύμα του είχε δραπετεύσει.
«Ποτέ δεν θα με πιάσουν ζωντανό», της είχε πει.
Η Natascha λέει ότι νιώθει περισσότερο οίκτο παρά μίσος για το βασανιστή της. Οι ψυχολόγοι μιλούν για το σύνδρομο της Στοκχόλμης, για τον αναπόφευκτο συναισθηματικό δεσμό που δημιουργείται ανάμεσα σε δυο ανθρώπους οι οποίοι συνυπάρχουν σε τόσο στενή σχέση κάτω από την ίδια στέγη, έστω και αν πρόκειται για μια σχέση εκμετάλλευσης και καταναγκασμού.
Όλοι μας έχουμε ανάγκη να αγαπήσουμε και να νιώσουμε ότι μας αγαπούν. Όταν ο μόνος άνθρωπος που βρίσκεται δίπλα μας είναι ταυτόχρονα ο βασανιστής μας, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να αγαπήσουμε αυτόν.
Ο Wolfgang σίγουρα αγαπούσε τη Natascha. Ήταν ότι πολυτιμότερο είχε στη ζωή του. Σίγουρα θα έκανε τα πάντα για να της εξασφαλίσει μια άνετη και ευχάριστη ζωή – τα πάντα, εκτός από το να της δώσει την ελευθερία της.
Άραγε η Natascha ήταν περισσότερο έγκλειστη από μια οποιαδήποτε κοπέλα που παντρεύεται από υποχρέωση, από συνήθεια, από κοινωνική πίεση, γιατί έτσι κάνουν όλοι, που ζει μια ζωή στο πλευρό ενός ανθρώπου ο οποίος της είναι αδιάφορος, ίσως και απωθητικός, που έχει σεξουαλική επαφή μαζί του αναγκαστικά επειδή είναι ο άντρας της, που «μαθαίνει» τελικά να τον «αγαπάει» γιατί αυτή είναι η μόνη επιλογή που της δίνεται πέρα από την τρέλα;
Υπάρχουν κοινωνίες όπου η γυναίκα εξακολουθεί από κάθε πρακτική άποψη να είναι αντικείμενο. Όμως ακόμη και στις ελεύθερες δυτικές κοινωνίες μας, πόσες γυναίκες αλλά και πόσοι άντρες επιλέγουν ουσιαστικά ελεύθερα τον τρόπο ζωής τους; Πόσο εύκολο είναι να ζήσεις μια ζωή έξω από τα καθιερωμένα; Πόσο εύκολο είναι να ζήσεις μόνος, πόσο εύκολο είναι να χωρίσεις; Πόσο στηρίζει η κοινωνία μας αυτές τις επιλογές;
Και πόσο εύκολο είναι να πληγώσεις έναν άνθρωπο που σε έχει απελπιστικά ανάγκη για να νιώθει ασφαλής και ευτυχισμένος; Πόσο εύκολο είναι να εγκαταλείψεις κάποιον που έχεις μάθει να αγαπάς μετά από ατελείωτα χρόνια κοινής κάθειρξης; Πόσο εύκολο είναι να διεκδικήσεις το δικό σου θέλω ενάντια στο θέλω του άλλου; Ίσως οι μεγαλύτεροι δεσμοφύλακες να βρίσκονται τελικά μέσα μας.
Τουλάχιστον η Natascha ήξερε ότι υπήρχε ένας κόσμος εκεί έξω με άλλες αξίες, όπου μπορούσε κάποτε να δικαιωθεί, αρκεί να κατόρθωνε να παραμείνει ζωντανή, αρκεί να διατηρούσε μια σπίθα δύναμης και διαύγειας.
Βλέπω μια φωτογραφία που τραβήχτηκε αμέσως μετά τη διάσωση της Natascha: κάτω από μια μεγάλη γαλάζια κουβέρτα εξέχουν δυο λιγνά κατάλευκα πόδια, ανέγγιχτα από το φως του ήλιου.
Δυο πόδια που μόλις έκαναν το μεγαλύτερο βήμα της ζωής τους.
Δείτε τις ταινίες:
The collector (Ο συλλέκτης) του William Wyler, με τους Samantha Eggar και Terence Stamp (εξαιρετικός στο ρόλο του)
Átame (Δέσε με) του Pedro Almodóvar, με τους Victoria Abril και Antonio Banderas
Ο διάλογος του Aragorn και της Éowyn στην αρχή της ανάρτησης γράφτηκε από μνήμης. Δυστυχώς λόγω έλλειψης χώρου πολλά βιβλία μου βρίσκονται σε κούτες στην αποθήκη. Κάποτε γνώριζα όλο το βιβλίο απ’ έξω, από τότε όμως έχουν περάσει χρόνια. Αν υπάρχει κάποιο μικρό λάθος, ας με συγχωρήσουν οι αναγνώστες μου.
9 σχόλια:
Αβυσος η ψυχη καποιων ανθρωπων...Γαμωτο..
Άβυσσος δεν λες τίποτα, φίλε μου... Αδυνατώ να περιγράψω το τι αισθάνθηκα διαβάζοντας το άρθρο για την κοπελίτσα αυτή. Τέτοια φρίκη δεν περιγράφεται.
Τραγικα επικαιρο ποστ - δυστυχως.
Μολις προχθες ανακαλυφθηκε μια ακομα χειροτερη περιπτωση (επισης στην Αυστρια). Δεν ξερουμε ακομα τις λεπτομερειες, δινω εδω αυτα που διαβασα στις εφημεριδες:
Πατερας, καταδικασμενος ηδη για βιασμο ανηλικου, εκλεισε την κορη του στο υπογειο του σπιτιου του, μολις εκεινη εγινε 18 χρονων. Χωρις παραθυρο, χωρις ΚΑΜΜΙΑ επικοινωνια με τον εξω κοσμο. Για 26 χρονια, η γυναικα ειναι σημερα 44 χρονων!
Στο διαστημα αυτο η ιδια της η μανα ζουσε στο ιδιο σπιτι και φεροταν φυσιολογικα. Σαν να μην συμβαινει τιποτα. Ολη η γειτονια τους θεωρουσε κανονικη οικογενεια.
Στα 26 χρονια το καθαρμα εκανε στην κορη του 5 παιδια. 2 απο αυτα τα παρουσιασε στις αρχες σαν "ανιψια" του, τα οποια και υιοθετησε σαν ορφανα (αν ειναι ποτε δυνατον). Τα υπολοιπα 3 εμειναν στο υπογειο με την μανα τους, χωρις να εχουν δει ποτε αλλον ανθρωπο, χωρις ποτε να εχουν δει ηλιο. Το μεγαλυτερο ειναι 14 χρονων και το μικροτερο ειναι ακομα βρεφος.
Ειμαι εναντιον της θανατικης ποινης, αλλα εδω θα εκανα μια εξαιρεση. Με φριχτα βασανιστηρια αν ειναι δυνατον. Το ιδιο θα εκανα και για την μανα που δεχτηκε να παθει η κορη της αυτο το πραγμα και να ζει στο ιδιο σπιτι τοσα χρονια.
Και θα εβαζα ισοβια μεσα ΟΛΟΥΣ τους υπαλληλους των αυστριακων δημ. υπηρεσιων που αμελησαν να κανουν την δουλεια τους. Πως ειναι δυνατον να εξαφανιζονται 18χρονες γυναικες απο προσωπου γης και "ξαφνικα" να εμφανιζονται παιδια απο το πουθενα; Και οι αρχες να κανουν την παπια;
Αυτό που αναρωτιέμαι είναι για κάθε υπόθεση που ανακαλύπτουμε, πόσες που δε ξέρουμε αντιστοιχούν...
Άστα... μερικές φορές προτιμώ να μην ξέρω. Απλά δεν αντέχω τόση φρίκη.
Πραγματικά δεν ξέρω τι μεταχείριση αρμόζει σε τέτοιους ανθρώπους. Η πρώτη μου σκέψη είναι ψυχοθεραπεία, αλλά τι είδους θεραπεία μπορεί να διαπεράσει το πετσί τους; Και όταν μάλιστα έχουν φτάσει σε τόσο μεγάλη ηλικία; Ειλικρινά δεν ξέρω.
Ένα βασικό πρόβλημα πάντως με τη θανατική ποινή είναι ότι σε περίπτωση δικαστικής πλάνης είναι κάπως δύσκολο να επανορθώσεις!
Καλό μήνα,
η ανάρτησή σου εξαιρετική, ενδιαφέρον θέμα,
αυτή την περίοδο συλλέγω πληροφορίες για κάτι αντίστοιχο - θεματικά(συγγραφικά)
μου θύμισες πηγές να ανατρέξω.
Σ΄ευχαριστώ πολύ, καλή συνέχεια.
Πριν ένα χρόνο είχα πετύχει ένα βιβλίο που είχε τίτλο "οι βρυκόλακες των συναισθημάτων" ή καπως έτσι...
κάτι τέτοια "καθημερινά" έλεγε και με έκανε να ξυπνήσω μέρα μεσημέρι στην παραλία πάνω που είχα χαλαρώσει...
Ύπουλο πράγμα η εξάρτηση αδέρφια...
Φυσικα και καταλαβαινω τα επιχειρηματα εναντιον της θ. ποινης. Αλλωστε ειναι και δικα μου. Ειδικα σ' αυτην την περιπτωση δεν υπαρχει θεμα δικαστικης πλανης. Το παραδεχεται και ο ιδιος και η μητερα του θυματος. Το θεωρουν μαλιστα φυσιολογικο.
Το μονο που ακομα εξεταζει ο εισαγγελεας ειναι αν αυτο το τερας εχει βιασει και τα εγγονια/παιδια του εκτος απο την κορη του. Κατι που δεν θα αλλοιωνε την ποινη ετσι κι αλλιως.
Μεχρι τωρα εδωσα μονο στοιχεια για μια περιπτωση παρομοια με της Ν.Κ. αλλα δεν σχολιασα τα οσα γραφεις στο ποστ γυρω απο τα αισθηματα των θυματων, την αναγκη για αγαπη κ.α.
Αναρωτιεσαι αν η γυναικα που κανει εναν συμβατικο, περιοριστικο γαμο μπορει να παρομοιαστει με αυτα τα θυματα των βιασμων. Πιστευω πως οχι.
Η ειδοποιος διαφορα ειναι οι δυνατοτητες αντιδρασης. Οταν σε κλειδωνει καποιος σε ενα υπογειο, δεν μπορεις να κανεις απολυτως τιποτα. Το αν τελικα τον συμπαθησεις (συνδρομο Στοκχολμης) η τον μισησεις δεν παιζει και μεγαλο ρολο, μιας που δεν εχεις καμμια ελευθερια δρασης.
Αντιθετα οι γυναικες που εξαναγκαζονται σε περιοριστικους γαμους, εχουν (εστω περιορισμενες) ελευθεριες να δρασουν. Μπορουν να αρνηθουν τον γαμο, μπορουν να φυγουν, μπορουν να δραπετευσουν κλπ.
Τουλαχιστον στις δυτικες κοινωνιες (γι' αυτες μιλας στο ποστ) η κοινωνια και οι νομοι εχουν μηχανισμους προστασιας των γυναικων - και πολυ καλα κανουν.
Και ειναι ΠΟΛΥ διαφορετικο πραγμα το να υποκυπτεις στις οικογενειακοθρησκευτικες παραδοσεις και την κοινωνικη κατακραυγη απο το να υποκυπτεις σε ενα λουκετο και ενα μαχαιρι.
Την Natascha και την αλλη δυστυχισμενη μπορω να τις καταλαβω απολυτα, οτιδηποτε και αν αισθανονται για τους δημιους τους.
Αντιθετα, την πλειοψηφια των γυναικων που λεει "ειμαι σε εναν συμβατικο γαμο, ο αντρας μου ειναι κτηνος αλλα δεν μπορω να τον εγκαταλειψω" δεν μπορω να τις καταλαβω με τιποτα.
Υ.Γ. Μια απο τις φρασεις του ποστ ειναι καπως πιο γενικολογη, δεν αφορα μονο τον γαμο και την σχεση εξαρτησης. Γραφεις: "Όμως ακόμη και στις ελεύθερες δυτικές κοινωνίες μας, πόσες γυναίκες αλλά και πόσοι άντρες επιλέγουν ουσιαστικά ελεύθερα τον τρόπο ζωής τους; Πόσο εύκολο είναι να ζήσεις μια ζωή έξω από τα καθιερωμένα;".
Η δικια μου απαντηση ειναι: ναι, ιδιως στις δυτικες κοινωνιες μπορεις να ζησεις ελευθερα και οπως θελεις. Τοσο οι αντρες αλλα και οι γυναικες. Ειναι μαλιστα σχετικα ευκολο, δεν απαιτουνται καν ιδιαιτερα προσοντα (μιλαω εκ πειρας προφανως ;-) ).
Το προβλημα ειναι οτι (α) τις περισσοτερες φορες δεν ξερεις τι θελεις, η φοβασαι να το εκφρασεις στον εαυτο σου και (β) θελεις μεν κατι αλλα δεν εισαι διατεθειμενος να απαρνηθεις την πεπατημενη και τα βολικοτατα πλεονεκτηματα που αυτη προσφερει. Δεν θελεις να επωμιστεις τις συνεπειες της ελευθεριας σου.
Στα δικα μου ματια οι δυτικες κοινωνιες προσφερουν τεραστιες δυνατοτητες σε ολους μας να ειμαστε ελευθεροι. Δυνατοτητες που μενουν ανεκμεταλλευτες στην πλειοψηφια τους, γιατι το πρωτο βημα προς την ελευθερια ειναι να ξεβολευτεις.
Υ.Υ.Γ. Την καλησπερα μου, καλη Κυριακη και συγνωμη για το σεντονακι ;-)
Σουρρεαλίστρια, ευχαριστώ για την επίσκεψη και καλό γράψιμο!
Μελικράτη, δεν πρέπει να παίρνεις βιβλία στην παραλία παλικάρι μου! Άντε κανένα βίπερ και πάλι μετά φόβου θεού!
Δρακολέοντα, βασικά συμφωνώ σε όλα. Όσον αφορά τη θανατική ποινή το ξέρω ότι είσαι κατά. Και φυσικά καταλαβαίνεις ότι είναι πολύ δύσκολο από τη στιγμή που επιτρέψεις τη θανατική ποινή να καταφέρεις να βάλεις όρια στην εφαρμογή της. Γι' αυτό είναι προτιμότερη η κατάργηση, και ας ξεφεύγει και κανένα τέρας σαν αυτόν τον πατέρα, παρά το ενδεχόμενο - οσοδήποτε αμυδρό - να γίνει κατάχρηση.
Πιστεύω όμως ότι τα ξέρεις αυτά, ότι αυτό που είπες στο πρώτο σχόλιο ήταν "τρόπος του λέγειν". Κι εμένα η πρώτη μου αντίδραση άλλωστε σε τέτοιες περιπτώσεις είναι αυτή - θάνατος με φρικτά βασανιστήρια.
Όποτε ακούω για εμπρησμό ας πούμε, σκέφτομαι, στην πυρά οι κερατάδες! Στην πυρά! Δημοσίως, εις την πλατείαν του Συντάγματος! όχι φυσικά οι ταλαίπωροι που έριξαν το στουπί, αλλά οι υψηλά ιστάμενοι, οι εγκέφαλοι, οι ανέγγιχτοι, αυτοί που κάθονται πίσω από τα ωραία φυμέ τζάμια του γραφείου τους και σχεδιάζουν το επόμενο αναπτυξιακό τουριστικό σχέδιο.
Όσο για τα άλλα που λες, βασικά συμφωνώ. Το βόλεμα μας κρατάει δέσμιους σε μεγάλο βαθμό.
Ωστόσο πιστεύω ότι είναι δυνατόν να θέλει κανείς να αλλάξει και να μην μπορεί - να νομίζει ότι δεν μπορεί. Να αισθάνεται φόβο κι ενοχές στη σκέψη να σπάσει τις κοινωνικές συμβάσεις. Μπορεί να τον φοβίζει η αντίδραση των άλλων, μπορεί απλά να νιώθει έναν ακαθόριστο φόβο, κάποιες ακαθόριστες τύψεις, να νιώθει ότι "δεν είναι σωστό", ότι αν το κάνει θα είναι "κακός" άνθρωπος. Γιατί μπορεί να έχει ρουφήξει σε τέτοιο βαθμό την κοινωνική κατήχηση ώστε να δουλεύει από μόνη της μέσα του, χωρίς να χρειάζεται εξωτερική απειλή.
Φυσικά μια γυναίκα ή ένας άντρας που βρίσκεται σε συμβατικό γάμο μπορεί να φύγει. Και συχνά φεύγει. Τα διαζύγια πάνε σύννεφο. Αυτό που με φρικάρει είναι οι άνθρωποι - συνήθως γυναίκες, αλλά φυσικά και άντρες - που έχει περάσει σε τέτοιο βαθμό μέσα τους η πλύση εγκεφάλου ότι το "σωστό" και το "καλό" είναι η οικογένεια να μένει πάντα ενωμένη και καθένας στο ρόλο του, ώστε είναι ανίκανοι να συνειδητοποιήσουν καν ότι μπορεί και να ήθελαν κάτι άλλο, ότι ίσως η σχέση που ζουν τους περιορίζει και τους κόβει τα φτερά. Οι άνθρωποι που ζουν μια ζωή όπως προγραμματίστηκε από τις κοινωνικές συμβάσεις χωρίς να διανοούνται καν ότι θα μπορούσαν και να μην το θέλουν. Αυτοί είναι που κουβαλούν τις πιο βαριές αλυσίδες μέσα στο μυαλό τους. Όχι τόσο αυτοί που θέλουν και δεν τολμούν, όσο αυτοί που δεν τολμούν ούτε να θέλουν.
Μην ανησυχείς για τα σεντόνια, φτιάχνω την προίκα μου για να παντρευτώ! :-D
Το να σου γράφουν κατεβατά στα σχόλια οι άλλοι ιστολόγοι, δεν μπορεί να είναι παρά μόνο κολακευτικό! (άλλωστε δεν υπάρχει κακή δημοσιότητα - ποιος το είπε αυτό;)
Δημοσίευση σχολίου