Η σφαγή των ανθέων

Με την αφορμή της ετήσιας σφαγής των ανθέων, φόρτωσα εχτες τα γυναικόπαιδα στο αυτοκίνητο και πήγαμε οικογενειακώς στο Κατσιμίδι. Έχω σαν γενική αρχή να μην το κουνάω ρούπι απ' το σπιτάκι μου τέτοιες ημέρες - Πρωτομαγιές, Δεκαπενταύγουστους, Καθαρές Δευτέρες και τα συναφή. Προτιμώ να απολαμβάνω την ησυχία της πρωτεύουσας από το να συνωστίζομται στις εξοχές με όλους τους πρωτευουσιάνους οπαδούς των εθίμων. Ούτε κι εγώ η ίδια δεν ξέρω γιατί φέτος θέλησα να κάνω μια εξαίρεση. Ωστόσο έλαβα τα μέτρα μου: φύγαμε νωρίς, όσο νωρίς επέτρεπε ένα φυσιολογικό ξύπνημα με κανονικό πρωινό, δηλαδή στις 9 και τέταρτο το πρωί. 

Μένουμε βόρεια, και σε ένα τέταρτο είχαμε περάσει κιόλας τον κόμβο της Βαρυμπόμπης και κατευθυνόμασταν προς το Τατόι. Λίγα αυτοκίνητα στο δρόμο, φυσιολογικά πράγματα. Στην κάτω είσοδο των Βασιλικών, δίπλα στην ταβέρνα του Λεωνίδα, τα αυτοκίνητα ήταν ήδη αρκετά. Στην πύλη των Βασιλικών υπήρχε συνωστισμός, ακόμη και για τα δεδομένα της ημέρας, ή έτσι μου φάνηκε. Στην πηγή με το νερό της Κιθάρας το μικρό πάρκινγκ ήταν γεμάτο. Όταν φτάσαμε στο Κατσιμίδι, όλες οι καλές θέσεις για πικνίκ ήταν ήδη πιασμένες, οι ψησταριές ήδη είχαν ανάψει, ενώ από ένα αυτοκίνητο με ανοιχτές πόρτες ξεχυνόταν μοντέρνα μουσική στη διαπασών. Κάναμε ένα μικρό κύκλο αναζητώντας κάποιο πιο ήσυχο μέρος, τελικά όμως παρκάραμε απλώς εκεί μαζί με τους υπόλοιπους και χωθήκαμε στο δάσος. 

Δέκα λεπτά περπάτημα ήταν αρκετά για να βρούμε ένα ξέφωτο τελείως άδειο. Οι περισσότεροι εκδρομείς ακολουθούσαν την μακρά ελληνική παράδοση: παρκάρω και φυτεύομαι δυο βήματα απ' το αυτοκίνητο - πράγμα λογικό, ιδίως αν κουβαλάς μαζί πλαστικά καρεκλακια, φορητή ψησταριά και τάπερ με μεζέδες.

Κάθε χρόνο μου γίνεται όλο και πιο δυσάρεστη η συλλογή λουλουδιών. Παλιότερα έφτιαχνα μαγιάτικο στεφάνι με χαρά - ίσως δεν είχα καθήσει να σκεφτώ την έκταση της ζημιάς που προκαλούμε εμείς οι άνθρωποι, ίσως και τα λουλούδια να ήταν περισσότερα, δεν ξέρω. Ιδίως όμως όταν βλέπω δυο τρία σκόρπια μαδημένα ανθάκια και έναν ολόκληρο στρατό φυσιολατρών της μιας μέρας να εφορμά καταπάνω τους, ειλικρινά δεν μου κάνει καρδιά να απλώσω κι εγώ χέρι.

Ευτυχώς, δεν έπλεκαν όλοι στεφάνια - οι περισσότεροι ήταν απασχολημένοι με τα σουβλάκια, την μπάλα και τους παραδοσιακούς χορούς. Αρκετοί όμως τριγυρνούσαν προς άγραν ανθέων: μια κυρία κρατούσε ένα κορδόνι και έπλεκε κίτρινα λουλούδια επάνω του, μια άλλη κρατούσε δυο τεράστια κλαδιά φορτωμένα άνθη, μια μητέρα με το κοριτσάκι της είχαν φτιάξει ένα χοντρό μπουκέτο αγριολούλουδα και το κοριτσάκι κάθε τόσο έκοβε πεντ' έξι, τα εξέταζε και πετούσε όσα δεν του άρεσαν ή όσα μαδούσαν αμέσως...

Λέω στον εαυτό μου ότι ίσως να μην είναι τόσο τραγικό - πολλά λουλούδια έχουν ήδη ρίξει σπόρο αυτήν την εποχή, αρκετά έχουν βολβούς μέσα στο χώμα, τα περισσότερα γενικά είναι αρκετά ανθεκτικά και ξαναβγαίνουν αφού τα κόψουν, αρκεί να μην τα ξερριζώσουν. Κατά βάθος όμως ξέρω ότι δεν είναι έτσι. 

Όταν ο πληθυσμός της Αθήνας περιοριζόταν σε λίγες χιλιάδες ανθρώπους και τα περίχωρα ήταν γεμάτα αγριολούλουδα, όταν οι περισσότεροι είχαν κήπους και το έθιμο επικεντρωνόταν κυρίως στη συλλογή λουλουδιών από αυτούς, το πράγμα ήταν σχετικά ακίνδυνο. Τώρα όμως που γίναμε μερικά εκατομμύρια, τώρα που κατοικούμε σε πολυκατοικίες, τώρα που οι χώροι αναψυχής είναι πλέον τόσο λίγοι ώστε την Πρωτομαγιά να υπάρχει συνωστισμός ήδη στις 10 το πρωί, τα λουλούδια κινδυνεύουν. Ίσως η μόνη προστασία τους να είναι το γεγονός ότι οι περισσότεροι εκδρομείς μένουν κοντάς τις παρυφές του δρόμου, κι έτσι η φύση στην μεγαλύτερη έκταση του δάσους παραμένει αλώβητη.

Σε μια πρόσφατη εκδρομή με την Ελληνική Εταιρία Προστασίας της Φύσης, ο Γιώργος Σφήκας μας πληροφόρησε ότι στον Σχινιά παλιότερα υπήρχαν κρίνοι της άμμου, αλλά εξαφανίστηκαν λόγω της εντατικής συλλογής από εκδρομείς. Μάλιστα ορισμένα μέλη της Εταιρείας φύτεψαν ξανά κρίνους, αλλά σύντομα εξαφανίστηκαν κι αυτοί.

Εγώ από τη μία προσπαθώ να τηρώ το έθιμο, κυρίως για χάρη της κόρης μου που το θέλει, και νιώθω υπεύθυνη για το γεγονός ότι το θέλει, επειδή εγώ ήμουν που έπλεξα τα πρώτα στεφάνια για το σπίτι μας όταν εκείνη ήταν ακόμη μωρό. Από την άλλη προσπαθώ να περιορίσω τη ζημιά, συλλέγοντας από σημεία που ο πληθυσμός των λουλουδιών είναι αρκετά μεγάλος, συλλέγοντας είδη ανθεκτικά, κόβοντας από τις δικές μας γλάστρες και κλέβοντας τα τριαντάφυλλα του γείτονα. Φέτος το έλυσα κόβοντας μερικά άνθη ασφόδελου, που είναι και ανθεκτικός και πολύ διαδεδομένος και δεν έκοψα πολλά από κάθε φυτό, και μερικά άνθρη ταραξάκου, που ήταν γεμάτος ο τόπος από δαύτα. Παρ' όλ' αυτά οι ενοχές μου, αν και κατασιγάστηκαν, δεν έσβησαν τελείως, και προσπαθώ να μηχανευτώ τρόπο να το αποφύγω τελείως του χρόνου.

Κατά τις δώδεκα κατηφορίσαμε το μονοπάτι, μπήκαμε στο αυτοκίνητο και πήραμε τον δρόμο της επιστροφής. Το θέαμα που μας επιφύλασσε ο δρόμος ξεπερνούσε κάθε προσδοκία και κάθε φαντασία. Εντάξει, περίμενα κάποια κίνηση, Πρωτομαγιά ήταν άλλωστε, γι' αυτό και είχαμε πάει νωρίς, για να αποφύγουμε τον συνωστισμό. Αλλά τέτοιο πράγμα ειλικρινά δεν το περίμενα.

Στο Κατσιμίδι υπήρχε μια ουρά ατελείωτη που ξεκινούσε από την κατεύθυνση της Αθήνας και συνεχιζόταν προς τον άγιο Μερκούριο ως εκεί που έφτανε το μάτι. Με αρκετή δυσκολία, εξαιτίας των παρκαρισμένων αυτοκινήτων που έκλειναν τον δρόμο, καταφέραμε να ξεκινήσουμε και να προχωρήσουμε με βήμα σαλίγκαρου. Στην πηγή της Κιθάρας ένας άντρας της τροχαίας έκοβε κλήσεις σε όσους είχαν παρκάρει αντικανονικά - δηλαδή σε όλους, φαντάζομαι. Μέχρι τα Βασιλικά πηγαίναμε εξωφρενικά αργά, σαν να ήμασταν σε μποτιλιάρισμα την Ομόνοια ένα πράγμα. Ύστερα το πράγμα χαλάρωσε κάπως στο ρεύμα προς Αθήνα - κυρίως επειδή από εκεί και κάτω δεν υπήρχαν τόσα παρκαρισμένα αυτοκίνητα δεξιά κι αριστερά που να στενεύουν τον δρόμο.

Η ουρά στο αντίθετο ρεύμα συνεχιζόταν για αρκετά χιλιόμετρα - μέχρι την 6η στάση Βαρυμπόμπης. Ευτυχώς τουλάχιστον σταματούσε πριν τον κόμβο της Εθνικής. Δεν έχω ιδέαν τι ώρα θα κατάφερναν όλοι αυτοί να φτάσουν επάνω, και όταν έφταναν τι στην ευχή θα έκαναν: δεν υπήρχε καν χώρος για παρκάρισμα. Είχα την εντύπωση πως ένα λουλουδάκι να έκοβε ο καθένας τους, ήταν αρκετό για να καταστραφεί η χλωρίδα της περιοχής για πάντα. Και δεν φαντάζομαι να περιοριστούν στο ένα...

Έτσι λοιπόν πιάσαμε κι εμείς τον Μάη. Αν είχε ποδάρια θα είχε τρέξει να ξεφύγει - αλλά δεν έχει. Τον πιάσαμε, τον αποκεφαλίσαμε και τον κρεμάσαμε ανάποδα στην εξώπορτα - για παραδειγματισμό, φαντάζομαι. 

Σίγουρα μετά από αυτό δεν θα τολμήσει να ξαναπατήσει στα μέρη μας.