Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στη σελίδα
http://www.secularism.org.uk/compulsoryreligiouseducationanab.html
Αναφέρθηκε από τον Omadeon σε συζήτηση που έγινε στο ιστολόγιο του Διαγόρα του Μήλιου.
Η μετάφραση δική μου. Κατά τη μετάφραση έγιναν μερικές διευκρινιστικές προσθήκες στο άρθρο, π.χ. η ακριβής ημερομηνία της δικαστικής απόφασης. Επειδή δεν κατέχω τη νομική ορολογία, ίσως υπάρχουν λάθη στη μετάφραση. Παρακαλώ τυχόν γνώστες που θα τα εντοπίσουν να μου τα επισημάνουν. Ευχαριστώ.
Τετάρτη 26 Νοεμβρίου 2008
Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποφάσισε την Πέμπτη 9 Οκτωβρίου 2008 ότι η επιβολή υποχρεωτικών μαθημάτων θρησκευτικής παιδείας και ηθικής στο δημοτικό σχολείο και στο γυμνάσιο στην Τουρκία παραβιάζει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, και σύστησε στην τουρκική κυβέρνηση να εναρμονίσει το τουρκικό εκπαιδευτικό σύστημα και την εθνική της νομοθεσία με το Άρθρο 2 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου αρ.1 της Σύμβασης, το οποίο αφορά το θέμα του δικαιώματος στην παιδεία.
Στις 2 Ιανουαρίου του 2004 ο Hasan Zengin, 47 ετών, και η κόρη του Eylem Zengin, 19 ετών, που ασπάζονται τον Αλεβισμό, κατέθεσαν καταγγελία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. Όταν κατατέθηκε η καταγγελία, η Eylem παρακολουθούσε την εβδόμη τάξη σε δημόσιο σχολείο της περιοχή Avcılar της Ισταμπούλ. Ως μαθήτρια του δημόσιου σχολείου ήταν υποχρεωμένη να παρακολουθεί μαθήματα θρησκευτικής παιδείας και ηθικής.
Σύμφωνα με το Άρθρο 24 του Τουρκικού Συντάγματος και το μέρος 12 του Βασικού Νόμου αρ. 1739 περί εθνικής παιδείας, η θρησκευτική παιδεία και ηθική είναι υποχρεωτικό μάθημα στο δημοτικό σχολείο και στο γυμνάσιο στην Τουρκία. Το Φεβρουάριο του 2001 ο προσφεύγων κατέθεσε μια αίτηση στην Επαρχιακή Διεύθυνση Εθνικής Παιδείας για εξαίρεση της κόρης του από το μάθημα θρησκευτικής παιδείας και ηθικής. Όταν οι αρχές απέρριψαν την αίτησή του, ο Hasan Zengin απευθύνθηκε στα διοικητικά δικαστήρια, ισχυριζόμενος ότι το εν λόγω μάθημα ήταν ασύμβατο με τις αρχές της εκκοσμίκευσης και ότι τα μαθήματα, τα οποία βασίζονταν στις διδαχές του Σουνιτικού Ισλαμισμού, δεν ήταν ουδέτερα.
Στις 28 Δεκεμβρίου 2001, το Διοικητικό Δικαστήριο της Ισταμπούλ απέρριψε το αίτημα με την αιτιολογία ότι το μάθημα της θρησκευτικής παιδείας και ηθικής ήταν σύμφωνο με το Σύνταγμα και με την τουρκική νομοθεσία. Ο προσφεύγων απευθύνθηκε στο Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο, το οποίο στήριξε την προηγούμενη δικαστική απόφαση.
Οι προσφεύγοντες ισχυρίζονται ότι ο τρόπος διδασκαλίας της θρησκευτικής παιδείας και ηθικής στην Τουρκία παραβιάζει το δικαίωμα της Eylem στη θρησκευτική ελευθερία και το δικαίωμα των γονέων της να διασφαλίσουν ότι η μόρφωσή της θα είναι σύμφωνη με τις δικές τους θρησκευτικές πεποιθήσεις.
Αφού έκρινε αποδεκτή την υποβολή καταγγελίας τον Ιούνιο του 2006, το δικαστήριο του Στρασβούργου αποφάσισε ομόφωνα εχτές ότι παραβιάσθηκε το Άρθρο 2 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου αρ.1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, το οποίο αφορά το δικαίωμα στην παιδεία.
Σύμφωνα με το Άρθρο 41 της Σύμβασης, το οποίο αφορά την αποζημίωση, το δικαστήριο αποφάσισε ότι η επισήμανση της παραβίασης συνιστούσε ικανή αποζημίωση για την μη χρηματική βλάβη την οποία υπέστησαν οι προσφεύγοντες.
Σύμφωνα με το Άρθρο 46, το οποίο αφορά το δεσμευτικό χαρακτήρα και την εφαρμογή των αποφάσεων, το δικαστήριο έλαβε υπόψη του το γεγονός ότι η ως άνω παραβίαση προήλθε από ένα πρόβλημα στην εφαρμογή του σχολικού προγράμματος θρησκευτικής διδασκαλίας στην Τουρκία και από την απουσία κατάλληλων μεθόδων για την διασφάλιση του σεβασμού στις πεποιθήσεις των γονέων. Ως εκ τούτου αποφάσισε ότι η εναρμόνιση του τουρκικού εκπαιδευτικού συστήματος και της τουρκικής νομοθεσίας με το Άρθρο 2 του Πρόσθετου Πρωτοκόλλου αρ.1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων θα συνιστούσε κατάλληλη μορφή αποζημίωσης. Τέλος, επιδικάστηκε στους προσφεύγοντες το ποσό αποζημίωσης των 3,726.80 για κάλυψη εξόδων, κατόπιν παρακράτησης του ποσού των 850 ευρώ που χορηγήθηκε για νομική βοήθεια.
Ο Τούρκος Rıza Türmen, μέλος του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η θητεία του οποίου λήγει σε λίγους μήνες, συμμετείχε στο επταμελές δικαστικό τμήμα που έλαβε την παραπάνω απόφαση.
Αν και η θρησκευτική παιδεία είναι υποχρεωτικό μάθημα στα σχολεία της Βρετανίας, οι γονείς έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν εξαίρεση των παιδιών τους τόσο από τη θρησκευτική παιδεία όσο και από τις ομαδικές πράξεις λατρείας.
©2008 National Secular Society (Limited by Guarantee).Δείτε άλλα άρθρα με το ίδιο θέμα:
(ιδίως το δεύτερο είναι εκτενέστερο και επισημαίνει κάποια ενδιαφέροντα σημεία, όπως λόγου χάρη το γεγονός ότι ενώ επιτρέπεται η εξαίρεση Χριστιανών και Ιουδαίων από το μάθημα θρησκευτικών στην Τουρκία, δεν προβλέπεται η εξαίρεση μελών άλλων θρησκειών, γεγονός που συνιστά διακριτική μεταχείριση, ούτε προβλέπεται η εξαίρεση από το μάθημα των θρησκευτικών χωρίς την ανάγκη δήλωσης του θρησκεύματος, γεγονός που παραβιάζει την αρχή προστασίας των προσωπικών δικαιωμάτων).
http://www.pluralism.org/news/article.php?id=17838
Το πλήρες κείμενο της απόφασης εδώ:
Hasan and Eylem Zengin v. Turkey, application no. 1448/04, §101, ECHR 9-10-2007
Η ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων:
16 σχόλια:
Μήπως να κάνουμε κι εμείς εδώ καμμιά καταγγελία στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, να συνέλθει ο κύριος υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων από την παραζάλη του και να πάψει να κάνει ηλίθιες δηλώσεις;
Ακριβώς αυτό, Μελάνη, ο κ. Στυλιανίδης πριν τρεις - τέσσερεις μέρες είπε ότι για τους Ορθόδοξους, το μάθημα των Θρησκευτικών είναι υποχρεωτικό. Μόνο για τους αλλόθρησκους ισχύει η απαλλαγή!
Έτσι έχουν τα πράγματα;
Άθεε, τι να σου πω...
Όπως το καταλαβαίνω εγώ, η εγκύκλιος είναι σαφής: δεν απαιτείται δήλωση της αιτίας για την οποία ζητάς απαλλαγή. Επομένως μπορείς να απαλλαγείς ακόμη και αν είσαι βαφτισμένος ΧΟ. Αν κάνεις την αίτηση δεν θα μπορέσουν να σου την απορρίψουν.
Η δήλωση του υπουργού ήταν μια προσπάθεια να συμβιβάσει τα ασυμβίβαστα, να καθησυχάσει την εκκλησία και τους θεούσους, να μη φοβούνται ότι με το νέο μέτρο θα τους τη σκαπουλάρουνε τα πρόβατα. Το κακό είναι ότι έτσι ο απλός πολίτης νομίζει ότι τελικά το μέτρο είναι μόνο για αλλόδοξους, και μπορεί να μην σκεφτεί καθόλου το ενδεχόμενο να ζητήσει απαλλαγή.
Πραγματικά, νομίζω ότι αυτό που θα έπρεπε να γίνει αυτή τη στιγμή, θα ήταν να αποφασίσει κάποιος γονιός να ζητήσει απαλλαγή για το βαφτισμένο ΧΟ παιδί του χωρίς όμως να δηλώσει αιτία για την οποία ζητά απαλλαγή, και αν του ζητήσουν να δηλώσει την αιτία ή αν του το αρνηθούν να κάνει φασαρία, να πάει στο συνήγορο του πολίτη, να πάει στο ευρωπαϊκό δικαστήριο, να γίνει ζήτημα. Ακόμη καλύτερα θα ήταν να βρεθούν αρκετοί και όχι μόνο ένας.
Εγώ δεν μπορώ να το κάνω, πρώτον διότι στο νηπιαγωγείο δεν διδάσκονται θρησκευτικά ούτως ή άλλως, δεύτερον διότι η δασκάλα ήταν πολύ θετική στο θέμα της απαλλαγής όταν της το ζήτησα, ούτε με ρώτησε αν είναι βαφτισμένη η μικρή ούτε τίποτα, και τρίτον διότι η κόρη μου δεν είναι βαφτισμένη, οπότε αν ζητήσω απαλλαγή και μου τη δώσουν δεν θα έχει το ίδιο βάρος που θα είχε αν την έδιναν σε βαφτισμένο ΧΟ.
Σε συγχαίρω Μελάνη μου για τη απόφασή σου να μην βαπτίσεις την μικρή σου!
Όσο για το θέμα έχω κουραστεί να ζω σε έναν κόσμο όπου τα αυτονόητα (η θρησκευτική ανεξιθρησκεία στην προκειμένη περίπτωση) πρέπει να επιβάλλονται διαμέσου της δικαιοσύνης.
Τελικά το ηθικό θα γίνει ποτέ νόμιμο; :S
Συμφωνώ και με τους δυο σας!
Είναι σαφές ότι εδώ δεν τους απασχολούν τα ανθρώπινα δικαιώματα ούτε αν παρανομούν, αλλά αν θα χάσουν ψήφους από τους φανατικούς ορθόδοξους που επηρεάζονται από τα ράσα. Στην ουσία δεν ξέρουν τι να κάνουν και παραπαίουν μεταξύ αποφάσεων, αλλά ανοίγουν δειλά και την πόρτα στην μη παρακολούθηση! κεντρική ιδέα η διατήρηση ψήφων στις μελλοντικές εκλογές. Με (κουτο)πονηριά και ασάφειες. Καθαρά Ελληνικό!
Τώρα συμφωνώ και με τον τρίτο!
Πάντως η απόφαση του ΕΔΔΑ δεν βλέπω να έχη σχέση: αφορά την υποχρεωτική διδασκαλία των θρησκευτικών σε ετερόδοξο μαθητή, σαν να λέμε, να διδάσκωνται ορθόδοξα θρησκευτικά σε καθολικούς. Τέτοιο θέμα δεν τέθηκε ποτέ εδώ.
Επ, Θανάση, πώς από εδώ;
Η απόφαση λέει κάπου:
73. The Court considers at the outset that, whatever the category of pupils concerned, the fact that parents must make a prior declaration to schools stating that they belong to the Christian or Jewish religion in order for their children to be exempted from the classes in question may also raise a problem under Article 9 of the Convention (see, mutatis mutandis, Folgerø and Others, cited above, § 97). In this connection, it notes that, according to Article 24 of the Turkish Constitution, “no one shall be compelled ... to reveal religious beliefs and convictions...”
Και συνεχίζει:
75. The Court notes that, according to the Government, this possibility for exemption may be extended to other convictions if such a request is submitted (see paragraph 19 above). Nonetheless, whatever the scope of this exemption, the fact that parents are obliged to inform the school authorities of their religious or philosophical convictions makes this an inappropriate means of ensuring respect for their freedom of conviction.
[τα έντονα γράμματα δικά μου]
Ελπίζω να συμφωνείς ότι αυτό το σημείο είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Δηλώνει ρητώς ότι προκειμένου να απαλλαγεί κανείς δεν πρέπει να υποχρεούται να αναφέρει θρήσκευμα ούτε πεποιθήσεις γενικώς. Επομένως ΚΑΘΕΝΑΣ θα πρέπει να μπορεί να απαλλαγή (ακόμη και οι χριστιανοί ορθόδοξοι αν θέλουν), ΧΩΡΙΣ να χρειάζεται να δηλώσουν θρήσκευμα.
Το Άρθρο 2 του Πρωτοκόλλου 1 λέει:
“In the exercise of any functions which it assumes in relation to education and to teaching, the State shall respect the right of parents to ensure such education and teaching in conformity with their own religious and philosophical convictions.”
Νομίζω ότι οι άθρησκοι μαθητές επίσης μπορούν να θεωρηθούν ετερόδοξοι. Επίσης, μπορεί κάποιος να είναι βαφτισμένος χριστιανός, αλλά να έχει διαφορετικές φιλοσοφικές πεποιθήσεις.
Υπό αυτό το σκεπτικό, θεωρώ ότι η απόφαση συνιστά σημαντικό δικαστικό προηγούμενο.
Πες μου κι εσύ σαν νομικός πώς το βλέπεις.
Αστρόσκονη, σε ευχαριστώ! να δούμε λοιπόν πότε θα γίνουν πράξη τα αυτονόητα.
Ηλιότυπον, συμφωνώ με όσα λες. Γελοία δημαγωγική μικροπολιτική του χειρίστου είδους.
"το γεγονός ότι ενώ επιτρέπεται η εξαίρεση Χριστιανών και Ιουδαίων από το μάθημα θρησκευτικών στην Τουρκία, δεν προβλέπεται η εξαίρεση μελών άλλων θρησκειών, γεγονός που συνιστά διακριτική μεταχείριση, ούτε προβλέπεται η εξαίρεση από το μάθημα των θρησκευτικών χωρίς την ανάγκη δήλωσης του θρησκεύματος, γεγονός που παραβιάζει την αρχή προστασίας των προσωπικών δικαιωμάτων".
Είχα μια συζήτηση με ένα φίλο από Τουρκία τις προάλλες, ο οποίος προσπαθούσε να με πείσει ότι το τουρκικό εκπαιδευτικό σύστημα, όπως και το σύνταγμα, είναι secular. Βέβαια όταν υπάρχει μάθημα θρησκευτικών, ξέρουμε πολύ καλά ότι η κοσμικότητα πάει περίπατο, αλλά τελοσπάντων η επιχειρηματολογία του στηριζόταν στο ότι έχεις την επιλογή να μην παρακολουθείς το μάθημα, εάν έχεις διαφορετική πεποίθηση. Τελικά, από τη συζήτησή μας, προέκυψε το πιο πάνω συμπέρασμα που παραθέτεις Αόρατη Μελάνη. Εκτός από τα δόγματα της ερήμου, άλλα θρησκεύματα δεν φαίνεται θεωρούνται "κατάλληλα σημασίας" και επίσης για να δηλώσεις απαλλαγή πρέπει να δηλώσεις "θρήσκευμα", οπότε αποκλείονται οι άθεοι και γενικά οποιοσδήποτε δεν θέλει να δηλώσει θρήσκευμα επειδή πολύ απλά αποτελεί ιδιωτικό προσωπικό δεδομένο. Το ίδιο ισχύει και για τις ταυτότητές τους, από ότι γνωρίζω μέχρι πρόσφατα, πρέπει να δηλώσεις θρήσκευμα. Δεν ξέρω κατά πόσον μπορείς να βάλεις ένα blank στο θρήσκευμα, όσον αφορά τις ταυτότητες τους... Έστω και έτσι σε αναγκάζουν να δηλώσεις ή όχι κάτι για το οποίο δεν έπρεπε να ερωτάσαι σε ένα κοσμικό κράτος. Βέβαια σε σχέση με άλλες καθαρά μουσουλμανικές χώρες, το γεγονός και μόνο του ότι μπορείς να απαλλαγείς, ακόμη και υπό την ταμπέλα μιας άλλης θρησκείας, είναι μια βελτίωση... Σε καμία περίπτωση όμως δεν είναι δείγμα κοσμικότητας. Και σίγουρα συνιστά παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι αυτό που φωνάζω (μόνη) στο σχολείο. Στις ταυτότητές μας δεν γράφει θρήσκευμα, ακόμη και η ιθαγένεια για την οποία γίνεται τόσο σούσουρο λέει "κυπριακή". Στα σχολεία όμως μόνο οι αλλόθρησκοι μαθητές απαλλάσσονται των θρησκευτικών. Η ιστορία όπως την ξέρετε. Θέλω να πιστεύω ότι είναι θέμα χρόνου να αλλάξουν αυτά.
Καλό μήνα :)
Ασυγχώρητη, σε ευχαριστώ για την επίσκεψη!
Και εγώ θέλω να πιστεύω ότι είναι θέμα χρόνου να αλλάξουν όλα. Ήδη οι άνεμοι των καιρών μοιάζουν να φυσάνε προς τα εκεί.
Έχεις δίκιο λοιπόν, έχει απόλυτη σχέση με τα δικά μας. Πρόκειται για obiter dictum, παρεμπιπτόντως λεχθέν, που δεν επιστηρίζει μεν το διατακτικό, αλλά δείχνει ξεκάθαρα την άποψη του Δικαστηρίου και σε αυτό το συναφές θέμα.
Θανάση ευχαριστώ πολύ για το σχόλιο.
Χαίρομαι πολύ που ένας επαγγελματίας νομικός επιβεβαιώνει τη σημασία της απόφασης αυτής.
Κατανοώ βεβαίως ότι ένα παρεμπιπτόντως λεχθέν (μάθαμε και ορολογία τώρα!) δεν έχει το ίδιο βάρος που έχει η καθαυτό απόφαση. Σίγουρα θα ήταν πολύ διαφορετικά αν η απόφαση αφορούσε μουσουλμάνους που ζητούν εξαίρεση από τη διδασκαλία του ισλαμισμού. Ωστόσο δεν παύει να έχει αξία ως επιχείρημα υπέρ της απαλλαγής χωρίς υποχρεωτική δήλωση αιτίας.
ΧΑΙΡΟΜΑΙ ΑΦΑΝΤΑΣΤΑ που το... "ψάρι" που αλίευσα μετατράπηκε σε ΠΟΛΛΑ. Αισθάνομαι... θαυματοποιός.
(χεχε)
Ας μην ξεχνάμε όμως, Αόρατη Μελάνη μου, ότι η ΑΝΕΞΙΤΗΛΗ ΜΕΛΑΝΗ του ΣΤΙΓΜΑΤΟΣ των "πρακτόρων της Νέας Τάξης" ελοχεύει, όπως αποκαλύπτω στα προ-τελευταία μου ποστ...
Μπες και δες,
π.χ. ΚΛΙΚ ΕΔΩ, ή μεταμοντέρνες συσπειρώσεις, ακροδεξιές,
που' ναι για να κλαίς, ΚΛΙΚ ΕΔΩ...
(Διατελώ σε κατάσταση εργασίας και πολύ σποραδικής μπλογκο-ασχολίας όμως, και έβαλα προσωρινό μοδεραίησον χωρίς να λογοκρίνεται τίποτα. Αλλά τα σχόλια ΔΕΝ χάνονται).
Αγαπητέ Ομαδεόνα, αν δεις και φωτοστέφανο στον καθρέφτη, συνιστώ άμεση επίσκεψη σε ψυχίατρο!
Το κείμενο αυτό, που επισήμανες εσύ και που ο Διαγόρας πρότεινε να μεταφραστεί, είναι ίσως το μόνο σημαντικό που έχω αναρτήσει ποτέ στο μπλογκ μου. Ελπίζω να το αντιγράψουν πολλοί και να αξιοποιηθεί δεόντως.
Δημοσίευση σχολίου