Κυριακή 23 Μαρτίου 2008

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ ΗΣΑΪΑ

Περί γάμου και ελευθερίας

Πολλά λέγονται και ακούγονται για το γάμο: γάμος θρησκευτικός, γάμος πολιτικός, γάμος ομοφυλόφιλων και ετεροφυλόφιλων, μονογαμία, διγαμία, πολυγαμία, διαζύγιο, γάμος ισόβιος (χωρίς αναστολή), γάμος λευκός (και μαύρος, και πολύχρωμος), γάμος ιδιωτικός και γάμος δημόσιος, συμβίωση άνευ γάμου και γάμος άνευ συμβίωσης…

Με το νομοσχέδιο που προτάθηκε πρόσφατα για την ελεύθερη συμβίωση, το θέμα του γάμου επανέρχεται στο προσκήνιο. Το θεσμό της ελεύθερης συμβίωσης τον πρωτοάκουσα στην Ισπανία πριν από κάτι χρόνια, και η πρώτη μου σκέψη ήταν, όχι Γιάννης μα Γιαννάκης. Δηλαδή, τι πολιτικός, τι θρησκευτικός, τι συμβίωση και κολοκύθια στο πάτερο. Η ουσία είναι η ίδια: η θεσμοθέτηση της συντροφικής σχέσης δύο ανθρώπων (συνήθως ετεροφυλόφιλων, αλλά αυτό είναι το λιγότερο εν προκειμένω) μέσα σε κάποιο πλαίσιο, είτε αυτό λέγεται κοινωνία, είτε πολιτεία, είτε εκκλησία. Η κεντρική ιδέα, πολύ αφαιρετικά, είναι είτε ότι το ζευγάρι ζητά από κάποιο φορέα να επικυρώσει τη σχέση του, είτε ότι ο φορέας επιβάλει στο ζευγάρι την κύρωση της σχέσης προκειμένου να γίνει κοινωνικά αποδεκτό στο συγκεκριμένο πλαίσιο.

Αφού είχα γράψει τα παραπάνω, διάβασα στο «Έθνος» ακολουθώντας τον παρακάτω σύνδεσμο* http://www.ethnos.gr/article.asp?catid=11424&subid=2&tag=8777&pubid=668434 που είδα στο ιστολόγιο του φίλου μου Δρακατώρ, ότι η εκκλησία χαρακτήρισε πορνεία κάθε σεξουαλική σχέση που δεν έχει ευλογηθεί από θρησκευτικό γάμο. Ο εκπρόσωπος της εκκλησίας αναφέρθηκε στην ελεύθερη συμβίωση, πλην όμως προφανώς παίρνει η μπάλα και τον πολιτικό γάμο. Αυτό εμφανώς αφορά μόνον όσους είναι ή θέλουν να φαίνονται χριστιανοί ορθόδοξοι. Εννοείται ότι η θέση της εκκλησία δεν σηκώνει συζήτηση: εκείνη θεσπίζει τους κανόνες της, εκείνη είναι η μόνη αρμόδια να τους κρίνει, και τα μέλη της είναι υποχρεωμένα να τους δεχτούν. Ούτε ψύλλος στον κόρφο τους.

Το σημείο κλειδί όμως για μένα είναι παρακάτω φράση, προς το τέλος του άρθρου, η οποία αποδίδεται στον υπουργό Δικαιοσύνης Σ. Χατζηγάκη: «το Σύμφωνο καθιστά τις έως τώρα ελεύθερες σχέσεις συμβίωσης «λιγότερο ελεύθερες» και τους πολίτες περισσότερο υπεύθυνους» (η υπογράμμιση δική μου). Εκεί ακριβώς είναι η ουσία: το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης δεν είναι παρά μία προσπάθεια να στερήσουμε την ελευθερία από όσους τόλμησαν να την διεκδικήσουν και να την κάνουν πράξη, να μαντρώσουμε ευσχήμως πλην σαφώς τα πρόβατα που είχαν το θράσος να ξεστρατίσουν από το μαντρί. Γιατί είναι προφανές ότι και ο τίτλος ακόμη της διάταξης, «Σύμφωνο Ελεύθερης Συμβίωσης», αποτελεί οξύμωρο σχήμα. Αν είναι ελεύθερη, τι το θέλει το σύμφωνο; Και αν υπογράψουμε σύμφωνο, πώς είναι δυνατόν να είναι ελεύθερη;

Προσωπικά ποτέ μου δεν κατάλαβα τι δουλειά έχει η θρησκεία, το κράτος, η κοινωνία, οποιοσδήποτε επίσημος φορέας γενικά, με την ερωτική ζωή μου. Ποτέ μου δεν κατάλαβα γιατί οφείλω να δηλώσω σε κάποιο επίσημο θεσμοθετημένο όργανο ότι προτίθεμαι να συμβιώσω με έναν (ή δύο, ή τρεις, ή τέσσερις…) άνθρωπο (ανθρώπους) ή/και να έχω σεξουαλικές σχέσεις μαζί του (τους). Καταλαβαίνω φυσικά γιατί τα θεσμοθετημένα αυτά όργανα θέλουν καλά και σώνει να τους δώσω λογαριασμό για τη σεξουαλικότητά μου και την προσωπική ζωή μου: θέλουν να με ελέγξουν γιατί αυτή είναι η δουλειά τους, να ελέγχουν τα μέλη που απαρτίζουν την κοινωνία, επιδιώκοντας την κατά το δυνατόν μεγαλύτερη ευταξία και ηρεμία. Και επειδή ως γνωστόν η ισχυρότερη κινητήρια δύναμη των έμβιων όντων είναι το σεξ, ο έλεγχος ξεκινά από εκεί, και προχωρά αμέσως μετά στα οικονομικά. Μια καλή μου φίλη είχε πει κάποτε ότι ο καλύτερος τρόπος να ελέγξεις τους ανθρώπους είναι να τους δημιουργείς κοινά συμφέροντα. Το παιδί, το σπίτι, το αυτοκίνητο, η κοινωνική θέση, η σύνταξη, οι δόσεις του δανείου… όλα αυτά μας κρατούν δέσμιους του θεσμού που ονομάζουμε γάμο. Ενός κοινωνικού θεσμού, μιας κοινωνικής σύμβασης, ενός συμβολαίου συνεργασίας που καμμία σχέση δεν έχει με τον έρωτα, αν και υπάρχει τεράστια παραπληροφόρηση στο θέμα αυτό από τα ΜΜΕ, την τέχνη, τη λογοτεχνία και αλλού.

Όσον αφορά την χριστιανική εκκλησία και τους αντίστοιχους φορείς άλλων θρησκειών, δεν προτίθεμαι να ανακατευτώ στα χωράφια της εν προκειμένω. Όποιος είναι θρησκευόμενος και μέλος κάποιας θρησκευτικής οργάνωσης, ας πράξει κατά την πίστη του και κατά τη συνείδησή του. Ας παντρευτεί τη μια γυναίκα ή τον έναν άντρα που θεωρεί ότι του πέφτει αν είναι καθολικός και ας μείνει μαζί του όλη του τη ζωή, ας πράξει το ίδιο αν είναι ορθόδοξος, με τη δυνατότητα όμως να χωρίσει αν το επιθυμεί και να ξαναπαντρευτεί αν αντέχει (μέχρι τρεις φορές, όχι παραπάνω – και του θεού ν’ αρέσει, που λέει και η μάνα μου), ας παντρευτεί όσες γυναίκες αντέχει αν είναι άρρην μουσουλμάνος ή μορμόνος, και γενικώς ας κάνει ότι του υπαγορεύει η προσωπική του πίστη. Δεν με αφορά.

Με αφορά όμως το κράτος, όσο τουλάχιστον επιλέγω να ζω μέσα σε ένα πλαίσιο που ελέγχεται από αυτό. Και ομολογουμένως είναι δύσκολο να ζήσει κανείς εκτός ενός τέτοιου πλαισίου, ακόμη και οι ιθαγενείς της Αμαζονίας έχουν εκπολιτιστεί. Όλη η γη έχει μοιραστεί σαν πίτα σε διάφορα κράτη, όπου και να πας κάποιος κρατικός μηχανισμός θα απλώσει το χέρι του και θα σε τσακώσει, θεωρώντας ότι υπάγεσαι στη δικαιοδοσία του. Με αφορά λοιπόν το κράτος και η κοινωνία και με αυτά ασχολούμαι.

Σε επίπεδο κράτους, ο γάμος θεσμοθετείται και προωθείται με διάφορους τρόπους: φορολογικές απαλλαγές, διευκολύνσεις για τα παντρεμένα ζευγάρια σε στεγαστικά δάνεια και άλλες διαδικασίες, δικαιώματα του ενός συντρόφου απέναντι στον άλλον και απέναντι στην περιουσία του. Ενώ είναι πανεύκολο να παντρευτείς, είναι αρκετά πιο δύσκολο να χωρίσεις, απαιτεί νομική διαδικασία, είναι πολυέξοδο, χρονοβόρο και ψυχοφθόρο. Το γεγονός ότι παρόλα αυτά εξακολουθούν να βγαίνουν διαζύγια, μας δείχνει πόσο σημαντικό είναι για πολλούς να απαλλαγούν από τα καταναγκαστικά έργα ενός ανεπιθύμητου γάμου.

Σε επίπεδο κοινωνίας, όλοι γνωρίζουμε καλά τι γίνεται: φίλοι και συγγενείς μας προτρέπουν να παντρευτούμε, να τακτοποιηθούμε, να κάνουμε οικογένεια. Όλοι μας συγχαίρουν για το γάμο μας, κανείς για το διαζύγιό μας. Οι παντρεμένοι χαίρουν μεγάλης εκτίμησης, έχουν κοινωνική επιδοκιμασία. Οι διαζευγμένοι αποτελούν μάλλον αντικείμενο οίκτου παρά θαυμασμού. Όσο για τους ελεύθερους, θεωρείται λίγο πολύ δεδομένο ότι απλώς «δεν τα κατάφεραν».

Κι εγώ αναρωτιέμαι, γιατί θα πρέπει να θέλει κανείς να παντρευτεί; Γιατί θα πρέπει να θέλει κανείς να υποσχεθεί ότι θα μείνει για όλη του τη ζωή με έναν άνθρωπο, θα μοιραστεί μαζί του όλη του την περιουσία, θα έχει σεξουαλικές σχέσεις μόνο μαζί του για το υπόλοιπο της ζωής του; Και γιατί αυτό πρέπει να το δηλώνει σε ένα συμβόλαιο με κρατική επικύρωση; Γιατί δεν μπορώ να ζήσω με έναν άνθρωπο για ορισμένα χρόνια, για όσο χρονικό διάστημα τέλος πάντων το επιθυμούμε και οι δύο μας, να έχουμε σεξουαλικές σχέσεις μεταξύ μας ή και με άλλους όπως εμείς κρίνουμε, ενδεχομένως να κάνουμε παιδιά μαζί, και αν κάποτε η σχέση μας κλείσει τον κύκλο της και θέλουμε να πάμε παρακάτω να τραβήξει καθένας το δικό του δρόμο χωρίς αυτό να συνιστά δικάσιμο υπόθεση και αφορμή για τραγωδία;

Να θεσμοθετούνται οι υποχρεώσεις απέναντι στο παιδί, το καταλαβαίνω. Ένα παιδί δεν μπορεί να φροντίσει τον εαυτό του, χρειάζεται τη φροντίδα τουλάχιστον ενός γονιού. Να θεσμοθετούνται τα δικαιώματα του γονιού, επίσης το καταλαβαίνω, και μάλιστα θεωρώ ότι η κοινωνία υστερεί στον τομέα αυτό. Γιατί ο γονιός επίσης έχει ανάγκη να βλέπει το παιδί του, τόσο όσο έχει το παιδί ανάγκη να βλέπει το γονιό του ή και περισσότερο ακόμη. Δεν είναι δυνατόν να χωρίζει ένα ζευγάρι και το δικαστήριο να αποφασίζει ότι αυτός που δεν έχει την επιμέλεια θα βλέπει το παιδί του μόνο μια φορά την εβδομάδα! Ο άνθρωπος το σύντροφό του θέλει να χωρίσει, όχι το παιδί του! Γιατί να μην το βλέπει κάθε μέρα, έστω και για μία ή δύο ώρες; Γιατί να μην θεσμοθετείται αυτό το δικαίωμα, εφόσον φυσικά ο γονιός είναι συνεπής στις γονικές υποχρεώσεις του, άσχετα με την κατάσταση της συντροφικής σχέσης; Τέτοιες θεσμοθετήσεις τις κατανοώ και τις επικροτώ.

Δεν καταλαβαίνω όμως γιατί πρέπει να θεσμοθετούνται δικαιώματα απέναντι στο σύντροφο. Ενήλικος ο ένας, ενήλικος και ο άλλος. Ελεύθερα επέλεξαν να είναι μαζί, σαν ενήλικες. Ελεύθερα επιλέγουν να χωρίσουν. Τα περιουσιακά τους στοιχεία μπορούν να τα διαχειριστούν όσο είναι μαζί με τρόπο τέτοιο που να μην αδικείται κανένας τους σε περίπτωση χωρισμού. Μπορούν να κάνουν διαθήκες αφήνοντας ο ένας την περιουσία του στον άλλον για να εξασφαλιστούν. Και εν πάσει περιπτώσει, αν θέλουμε οπωσδήποτε να υπάρχει ο θεσμός του γάμου, ας μην είναι συμβόλαιο αορίστου χρόνου («για πάντα»), ας είναι ορισμένου χρόνου, πενταετίας ας πούμε, με δυνατότητα ανανέωσης (αν δεν απατώμαι κάποια ευρωβουλευτίνα πρότεινε επταετία). Ας μπορεί να λυθεί εύκολα, με μια απλή αίτηση. Ώστε να μην είναι κανείς δέσμιος της κοινωνικής σύμβασης, ώστε να μπορούν όλοι να επιλέγουν ελεύθερα το σύντροφό τους, να ανανεώνουν τη συμφωνία τους όσο συχνά το επιθυμούν και να την καταλύουν ελεύθερα και χωρίς κυρώσεις όποτε το θελήσουν. Γιατί η τήρηση των όρων ενός συμβολαίου μπορεί να είναι επιβεβλημένη σε άλλους είδους σχέσεις, όπως η εργασιακή ας πούμε, δεν μπορεί όμως να είναι επιβεβλημένη στην ερωτική σχέση. Ποιος άνθρωπος θέλει να ζει καταναγκαστικά με κάποιον για τον οποίο δε νιώθει πλέον ερωτική έλξη, επειδή υπέγραψε κάποτε ένα συμβόλαιο; Ποιος άνθρωπος θέλει να έχει στο πλευρό του ένα σύντροφο ο οποίος κατά βάθος θα ήθελε να φύγει μακριά του, και επειδή οι συνθήκες τον αναγκάζουν να παραμείνει καταλήγει να τον μισεί; Ποιος μπορεί να είναι τόσο ανάλγητος και αναίσθητος ώστε να θέλει να υποχρεώσει τα ζευγάρια σε παρόμοιο βασανιστήριο;

Το ιδανικό για μένα θα ήταν να μπορούσε καθένας να ζει ελεύθερα με όποιον ή όποιους θέλει, με όποιον τρόπο θέλει, για όσο χρόνο θέλει. Η σεξουαλική και η ερωτική ζωή του καθενός αφορά μονάχα τον ίδιον και τον σύντροφο ή τους συντρόφους του, κανέναν άλλον, ούτε τα παιδιά του, ούτε την κοινωνία, ούτε φυσικά πολύ λιγότερο το κράτος. Όσο για τα περιουσιακά και οικονομικά θέματα, μπορούν να ρυθμιστούν ως εξής: να έχει κάθε άνθρωπος το δικαίωμα να ορίσει έναν δικαιούχο της σύνταξής του σε περίπτωση θανάτου του, ασχέτως φύλου και ηλικίας. Οι φόροι κληρονομίας να είναι ίσοι για όλους, ασχέτως βαθμού συγγενείας, ώστε να μην αποτελεί αυτό κίνητρο για γάμο. Εννοείται ότι καθένας θα μπορεί να κάνει διαθήκη και να τα αφήνει όπου γουστάρει, σε έναν ή σε πολλούς. Τέλος, κάθε ενήλικας να ορίζει έναν άνθρωπο (ή ενδεχομένως δύο ή τρεις με σειρά προτεραιότητας) εμπιστοσύνης που να έχει δικαίωμα να αναλάβει την ευθύνη σε περίπτωση που χρειαστεί να ληφθούν αποφάσεις ερήμην του (μετά από κάποιο ατύχημα, λόγου χάρη, ή σε περίπτωση ψυχικής νόσου, ή σε άλλη τέτοια περίπτωση όπου κανονικά το λόγο έχει ο σύζυγος και οι συγγενείς πρώτου βαθμού).

Προτείνω δηλαδή μια απόλυτη κατάλυση του θεσμού του γάμου, ακόμη και των δεσμών αίματος αν το επιθυμεί κανείς (αλλά αυτό είναι άλλο θέμα που θα το ανοίξουμε σε άλλη ανάρτηση), και μια αναβάθμιση του θεσμού της φιλίας. Προτείνω να μπορεί καθένας να θεσμοθετεί την οικογένειά του επιλέγοντας πραγματικά ελεύθερα τους συντρόφους της ψυχής του, χωρίς πολλές τσιριμόνιες και χωρίς διακρίσεις υπέρ των ισόβιων μονογαμικών ετεροφυλόφιλων ζευγαριών.

Απίθανο, θα μου πείτε. Πράγματι ακούγεται επιστημονική φαντασία σήμερα. Ωστόσο πόσα πράγματα που ήταν επιστημονική φαντασία πριν από πενήντα ή εκατό χρόνια δεν έχουν γίνει πραγματικότητα σήμερα; Πόσες αλλαγές δεν έχουμε δει, όχι μόνο τεχνολογικές αλλά και κοινωνικές; Πριν από λίγες μόλις δεκαετίες, η μοιχεία ήταν ποινικό αδίκημα. Σήμερα πλέον κανείς δεν ασχολείται.

Ας το έχουμε στο μυαλό μας, ας κάνουμε πράξη την ελευθερία όσο μας επιτρέπουν όσοι αντέχουμε, και ας προσβλέπουμε σε ένα ακόμη πιο ελεύθερο μέλλον για όλους μας.

* Παρόμοιο άρθρο με αυτό του Έθνους υπάρχει και στην Καθημερινή:

http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathremote_1_17/03/2008_225934


22 σχόλια:

drakator είπε...

Χωρίς να ξέρω λεπτομέρειες για το θέμα της “ελεύθερης συμβίωσης” και αν κάνω κάπου λάθος διορθώστε με παρακαλώ, έχω την αίσθηση ότι το "σύμφωνο" κινείται προς τη κατεύθυνση της μεγαλύτερης ευελιξίας και δίνει απλά τη δυνατότητα σε ζευγάρια να διευθετήσουν περιουσιακά, κληρονομικά ή άλλα τέτοια ζητήματα, που μέχρι τώρα δε μπορούσαν.

Όποιος δε θέλει με γεια του με χαρά του, δεν υποχρεώνει κανείς τα ζευγάρια που ζουν ελεύθερα να συνάψουν κάποιου είδους σύμφωνο.

Για όλα τα υπόλοιπα, εγώ θα συμφωνήσω μαζί σου και ίσως κάποτε να γίνουν όλα αυτά.

Zijay είπε...

Γειά σου αόρατη μελάνη της ορατής πραγματικότητας...
Πιστεύω ότι η εκκλησία έχει κάθε δικαίωμα να εκφράζει άποψη.Όπως και οποιοσδήποτε το επίθυμεί σε κάθε ελεύθερη χώρα. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα χάσω τον ύπνο μου και γι αυτό το θέμα...Συνεχίζω να έχω την δική μου άποψη,ότι όποιος θέλει μπορεί να συζεί με όποιον ή όσους θέλει αναλαμβάνοντας τις απολύτως προσωπικές του ευθύνες.

drakator είπε...

Θα συμφωνήσω και εγώ ότι όλοι έχουν το δικαίωμα της έκφρασής τους και κρίνονται και απ' αυτό.

Ένα σχετικό άρθρο είχε σήμερα το έθνος:
άρθρο

Τατιάνα Ραπακούλια είπε...

Ευχαριστώ για τη συμμετοχή σας!

Δρακατώρ, επιμένω ότι το σύμφωνο είναι η καραμέλα του γάμου με διαφορετική επικάλυψη. Τα περιουσιακά και κληρονομικά μπορούν να διευθετηθούν με άλλους τρόπους (με δωρεά αιτιά θανάτου, με διαθήκη, με εικονική πώληση). Αν η πολιτεία μας ήθελε ελεύθερους, θα μπορούσε να θεσμοθετήσει άλλους τρόπους διευθέτησης τέτοιων θεμάτων (προτείνω κάποιους στο κείμενό μου), και όχι ένα σύμφωνο που δεν διαφέρει από το γάμο παρά μόνο κατ' όνομα.
Ευτυχώς όπως λες κανείς δεν μας υποχρεώνει να υπογράψουμε τίποτα - απλώς κοιτάνε να ευνοήσουν οικονομικά και κοινωνικά εκείνους που υπογράφουν. Επίσης υπάρχει παραπληροφόρηση σχετικά με το τι γίνεται αν κάνεις παιδί εκτός γάμου - πάρα πολλά ζευγάρια παντρεύονται "για το παιδί", νομίζοντας ότι έτσι θα έχουν κάποιο όφελος, θα γλιτώσουν γραφειοκρατεία κλπ, πράγμα που είμαι σε θέση να βεβαιώσω από προσωπική πείρα ότι δεν ισχύει.

Μελικράτη, καλωσήρθες!
Φυσικά και η εκκλησία έχει κάθε δικαίωμα να εκφέρει άποψη, άλλωστε το λέω κι εγώ. Απλά η άποψη αυτή αφορά μόνο τους πιστούς της και κανέναν άλλον - δεν αφορά όλη την ελληνική κοινωνία, και δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ενοχλούνται τόσοι και τόσοι από τις δηλώσεις του Ιερώνυμου. Αν θέλουν να είναι χριστιανοί, ας καταλάβουν επιτέλους ότι η θέση της εκκλησίας είναι αυτή. Αν δεν τους αρέσει ας αποστατήσουν.
Κοντολογίς συμφωνώ μαζί σου - λες σε δέκα γραμμές όσα εγώ η παπαρδέλα χρειάστηκα δέκα σελίδες για να διατυπώσω.

Β. είπε...

Μια διευκρίνιση που θα ήθελα να δώσω (αν με πιστεύετε) είναι ότι στη γλώσσα της εκκλησιας ο όρος "πορνεία" δεν αναφέρεται στην επί χρήμασι σεξουαλική δραστηριότητα, αλλά ακριβώς στη σεξουαλική δραστηριότητα εκτός του μυστηρίου του γάμου (δηλ. του θρησκευτικού, για να είμαστε σαφείς). Η Σύνοδος υπενθυμίζει στους πιστούς τον κανόνα αυτόν (για τους απίστους ως γνωστόν δεν ισχύουν οι κανόνες της εκκλησίας).

Επί της ουσίας, νομίζω ότι τόσο ο "θεσμικός" γάμος όσο και το σύμφωνο επιχειρεί εν τινί μέτρω να προστατέψει μάλλον το αδύναμο μέρος της υπόθεσης (συνήθως τις γυναίκες) παρά να επιβάλλει μια συγκεκριμένη μορφή νομικής σχέσης. Βέβαια δε με έχει απασχολήσει ιδιαίτερα το θέμα, διατηρώ όμως την ελπίδα ότι στη μελλοντική "ελευθεριακή" κοινωνία που οραματίζεσθε θα αφήσετε λίγο χώρο για τυχόν διαφωνούντες που θα επιθυμούν ίσως να μοιράζονται τη ζωή τους (όχι μόνο τη σεξουαλική) με κάποιον συγκεκριμένο άνθρωπο και όχι με τον κόσμο όλο. Αν μάλιστα στην κοινωνία αυτή υπάρχουμε ακόμα όσοι περιμένουμε ότι "εν γαρ τη αναστάσει ούτε γαμούσιν ούτε εκγαμίζονται" (Ματ. 22, 30), θα μας υπερασπιστείτε από τη δημόσια χλεύη αν μας δείτε να ανεβαίνουμε τα σκαλιά της εκκλησίας, ε;

drakator είπε...

Αγαπητέ "Β" πολύ ενδιαφέρουσα πληροφορία.
Μια απορία που μου δημιουργείτε μετά από αυτό είναι, πως ονομάζει ο κληρικός το αρχαιότερο επάγγελμα στον κόσμο, το κατά κόσμον "πορνεία";

Zijay είπε...

Αόρατη...να απαντήσω;...ευχαριστώ...
drak! μ΄αρέσεις! πολύ δυνατό το σχολειό σου. Παίρνω σκυτάλη.
Β!Μάλλον δεν συνεννοούμαστε, νομίζω.
Άν κάνω λάθος συγγνώμη, αλλά όταν λέμε όποιον-ες και όσους-ες στην απλή αριθμητική σημαίνει,από το μηδέν ως το άπειρο(με τη βοήθεια της τύχης).
Κατά συνέπεια, γιατί να χλευάσω τα όνειρα και τις επιθυμείες τον άλλων όταν το θέμα είναι ανοιχτό αλλά και απολύτως πρωσοπικό ως προς την επιλογή. Άν εσένα σου αρέσει...εμάς πιστεύω δεν μας πέφτει λόγος. Και για να ολοκληρώσω τη φλυαρία μου, γράφω τι πιστεύω και θέλω για μένα και όχι τι θα ήθελα να κάνουν όλοι οι άλλοι. Κλείνω με την ειλικρινή ευχή να είσαι από τους ανθρώπους που θα ευτυχίσουν μέσα από τις επιλογές τους.
Κάλη συνέχεια!

υ.γ. Η Μαγδαληνή (Θεέ μου συγχώρα με...) Τι δουλειά έκανε-εννοώ για βιοποριστικούς λόγους

Τατιάνα Ραπακούλια είπε...

Φίλτατε Β., βεβαίως και έχετε δίκαιο σε όσα λέτε. Άλλωστε δεν έρχονται σε αντίθεση με αυτά που λέω εγώ. Οι ορισμοί και οι αφορισμοί της εκκλησίας αφορούν μόνον όσους ασπάζονται το δόγμα της και κανέναν άλλον.
Εξακολουθώ να αμφιβάλλω σφόδρα ότι οι διάφοροι θεσμοί επισημοποιησης της μονογαμικής συμβίωσης στοχεύουν στην προστασία του αδύναμου μέρους. Δεν είμαι και μέσα στο μυαλό του νομοθέτη! Εγώ προσωπικά πάντως δεν αισθάνομαι την ανάγκη να με προστατέψει κανείς δημιουργώντας ένα τέτοιο πλαίσιο για τη σχέση μου.
Όσο για αυτούς που στην μελλοντική ελεύθερη κοινωνιά των ονείρων μου θα θέλουν παρόλα αυτά να παντρευτούν, τους εύχομαι να ζήσουν και να ευτυχήσουν! Εάν μάλιστα με καλέσουν εμένα την άπιστη, ευχαρίστως να τους πετάξω ρύζι, να φάω κουφετάκια και να συμμετάσχω με κάθε τρόπο στο δρώμενο.

Μελικράτη, νομίζω είναι προφανές ότι συμφωνούμε. Ελευθερία σημαίνει ελευθερία - και όποιος θέλει να αναλάβει τη δέσμευση που λέγεται γάμος, φυσικά είναι ελεύθερος να την αναλάβει, και φυσικά θα χαρώ πολύ να ευτυχήσει στις επιλογές του.

Β. είπε...

Ένας ένας, παιδιά, δεν προλαβαίνω να μετράω...

@ drak. Φυσικά πορνεία το ονομάζει. Και αυτό που κάνει η πόρνη και αυτό που κάνει ο πέλάτης (it takes two to tango). Και αυτό που κάνει ο καθένας από μας (ίσως και εντός γάμου...) με όρους "αγοραπωλησίας". Ακούω πάντως ότι στην Ιερά Σύνοδο κάμποσοι (και οι Ιερώνυμος) ήταν αντίθετοι στη χρήση της λέξης, ακριβώς για λόγους αρνητικής νοηματοδότησης σύμφωνα με τα λεξικά κλπ. Θα μπορούσε να είχε χρησιμοποιηθεί ο εναλλακτικός όρος "μοιχεία" αλλά μετά θα γινόταν άλλο τζέρτζελο.

Και μετά από δυό μέρες, πέφτει ο Ιερώνυμος και σπάει το πόδι του. Όχι, άμα είσαι λίγο επιρρεπής, λες ή δε λες ότι ο Θεός έβαλε το χέρι του και τιμώρησε τον αποστάτη; Θου Κύριε φυλακήν το στόματί μου...

@ Mel. Δεν αναφερόμου σε εσάς αγαπητέ, στη Μελάνη αναφερόμουν (αλλά αφού είναι Αόρατη, δεν την είδατε - λογικόν).

Έχω ψάξει μπρος πίσω πάνω κάτω τα Ευαγγέλια και η Μαγδαληνή δεν αναφέρεται τι δουλειά έκανε - πουθενά. Αναφέρεται κάπου ότι ο Ιησούς της είχε "εκβάλλει εφτά δαιμόνια" και αυτό είναι όλο. Ούτε στο Συναξαριστή (δηλ. στις παραδόσεις για τους βίους αγίων της αρχαίας εκκλησίας) αναφέρεται κάτι, από όσο γνωρίζω.

Νομίζω ότι υπάρχουν μεσαιωνικές παραδόσεις της Δυτικής Εκκλησίας (ίσως και αναφορές σε "απόκρυφα" κείμενα) που ταυτίζουν τη Μαγδαληνή με την πόρνη που πλένει τα πόδια του Χριστού και τα σκουπίζει με τα μαλλιά της, ή με την πόρνη που σώζει από λιθοβολισμό με το επιχείρημα "ο αναμάρτητος πρώτος τον λίθον βαλέτω". Από εκεί προέρχεται η αντίστοιχη ταυτοποίηση της Μαγδαληνής ως πόρνης στον "Τελευταίο Πειρασμό", στον "Ιησού από τη Ναζαρέτ" και όλο το τηλεοπτικό κιτς της Μεγάλης Εβδομάδας (συμπεριλαμβανομένου και του Jesus Christ Superstar).

Επί της ουσίας τώρα, οι παρέες του Ιησού ήταν (με βάση τις κατηγορίες του ιερατείου της εποχής) τελώνες και πόρνες. Όταν ρωτήθηκε σχετικά, απάντησε ότι γι' αυτούς ήρθε στον κόσμο - οι άλλοι μάλλον δεν τον χρειάζονταν. Το αγιολόγιο της εκκλησίας είναι έκτοτε γεμάτο πόρνες και πόρνους, και μια και με ιντριγκάρει το θέμα λέω να ψάξω κανέναν κατάλληλο βίο αγίου να ποστάρω μία των ημερών...

Φαντάζομαι βαρεθήκατε την κατήχηση, οπότε εάν σας κάλυψα, πάμε στην οικοδέσποινα:

Αγαπητή Α.Μ., με όλο το θάρρος, δε μου δίνετε την εντύπωση αδύναμου μέρους, εν γένει... Εν πάσει περιπτώσει, το θέμα με τα προστατευτικά πλαίσια δεν είναι να φορεθούν από όλους, αλλά να υπάρχουν διαθέσιμα αν παραστεί ανάγκη. Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τις ίδιες ανάγκες (ή τις ίδιες φοβίες) και δεν είναι όλες οι σχέσεις ανυστερόβουλες...

Υ.Γ. Κατά τα λοιπά φυσικά και έρχονται σε αντίθεση αυτά που λέμε - εντελώς. Όχι ότι έχει ιδιαίτερη σημασία βέβαια (δεν είναι η πρώτη φορά άλλωστε). Προφανώς δε θα πει κανένας μας δημόσια "τι παπαριές λέει αυτός τώρα" αλλά ενδομύχως όλοι το σκεφτόμαστε για τους ιδεολογικούς μας αντιπάλους, άλλο που στους politically correct καιρούς μας προτιμούμε να το εκφράζουμε με χαριτωμενιές και υστερόγραφα...

Και πάλι συγγνώμη για την κατάχρηση του χώρου...

Τατιάνα Ραπακούλια είπε...

Φιλε (;) Β., διακρίνω μια ελαφρώς πικρόχολη επίγευση στα κατά τα άλλα γλυκύτατα σχόλιά σας;-)

Δηλαδή δεν θα με καλέσετε στο γάμο σας;

Ως προς την αντίθεση, έχεις δίκαιο. Εγώ όντως θεωρώ περιττό το γάμο, νομίζω ότι ο γάμος δεν προστατεύει αλλά φυλακίζει (και το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης θεωρώ ότι είναι γάμος με άλη μορφή). Ας δούμε λίγο τι εξασφαλίζει ο γάμος; Την περιουσία; Μπορεί να εξασφαλιστεί και με άλλους τρόπους. Τη σύνταξη; Ας θεσμοθετηθεί η δυνατότητα να αφήνει καθένας κληρονομιά τη σύνταξή του σε όποιον θέλει (να που ανοίγουμε και το ασφαλιστικό). Τη σεξουαλική πίστη; Εδώ δεν ξέρω αν θα συμφωνήσεις, αλλά η πίστη που είναι προϊόν συμμόρφωσης σε νόμο, δεν μου φαίνεται να έχει και μεγάλη αξία. Την υποχρεωτική συμπαράσταση στα παιδιά; Να θεσμοθετηθεί η προστασία των παιδιών, όχι των συζύγων.

Πες μου αν θέλεις, τι εννοείς αδύναμο μέρος και γιατί θεωρείς ότι χρήζει προστασίας; Κάποιο παράδειγμα ίσως;

Και φυσικά δεν είναι όλες οι σχέσεις ανυστερόβουλες, αλλά είναι αυτό σκεπτικό για να προχωρήσει κανείς σε γάμο; Δηλαδή παντρεύεσαι για να εξασφαλίσεις ότι ο/η αγαπημένος/η σου δεν θα σε πουλήσει μεθαύριο; Για να εξασφαλίσεις τι ακριβώς;

Θα σου φανεί ίσως παράξενο, αλλά σέβομαι την επιλογή δυο ανθρώπων να δεσμευτούν να στηρίζουν ο ένας τον άλλον για την υπόλοιπη ζωή τους. Τη βρίσκω αξιοθαύμαστη, τη θεωρώ από τις πιο δύσκολες επιλογές που μπορεί να κάνει κανείς, τους βγάζω το καπέλο. Γι' αυτό ακριβώς είμαι κατά της θεσμοθέτησης του γάμου. Για να μπορεί αυτή η επιλογή να είναι ουσιαστικά ελεύθερη, να μην αποτελεί κοινωνική σύμβαση, να μην γίνεται από συνήθεια, από αδράνεια, από ανασφάλεια, από φόβο, από οικονομική ανάγκη. Αν δυο άνθρωποι θέλουν να δεσμευτούν, ο λόγος του ενός προς τον άλλον είναι αρκετός. Αν θέλουν να κάνουν μια τελετή, μπορούν να το κάνουν, αν θέλουν να επισφραγίσουν την ένωσή τους με μάρτυρες τους ανθρώπους του κύκλου τους, μπορούν να το κάνουν, όλα αυτά είναι απολύτως κατανοητά, σεβαστά, ίσως και αναγκαία για πολλούς.
Όταν ανακατέυεται το κράτος και ο νόμος είναι που αρχίζω να έχω τις αντιρρήσεις μου. Γιατί εκεί είναι που αρχίζει και χάνεται για μένα ο ουσιαστικός χαρακτήρας της ένωσης.

Δεν ξέρω αν γίνομαι κατανοητή, ή αν πλησιάζω λίγο περισσότερο τις δικές σας θέσεις.

Ειλικρινά τώρα, δε σκέφτομαι καθόλου τι παπαριές που λέει αυτός ούτε τίποτε άλλο σχετικό (να υποθέσω ότι εσείς το σκέφτεσθε;-). Σε άλλα θέματα ίσως να το σκέφτομαι, σε αυτό πάντως όχι. Πολύ σπάνια είμαι απόλυτη στις πεποιθήσεις μου και σε καμμία περίπτωση δεν είμαι μισαλλόδοξη.

Ποια κατάχρηση του χώρου καλέ, τσάμπα είναι, η Γκουγκλ πληρώνει! Εγώ τρελαίνομαι για παρέα!

Averell είπε...

@ αόρατη μελάνη

Στο ιστολόγιο που διατηρώ με τ' αδέλφια μου είχε γίνει μια πολύ έντονη συζήτηση που είχε ξεκινήσει από την πρόταση της Φιλελεύθερης Συμμαχίας για το επιτρεπτό του γάμου μεταξύ προσώπων που ανήκουν στο ίδιο φύλο και κατέληξε σε μια συζήτηση (σας παρακαλώ να παραβλέψετε ότι σε κάποια σημεία της έγινε αρκετά οξεία) για τη φύση και την έννοια του γάμου. Παίρνω το θάρρος να σας στείλω την παραπομπή, γιατί πιστεύω ότι κάποιες από τις απόψεις που εκφράσθηκαν στα σχόλια θα τις βρείτε πολύ κοντά στις δικές σας. Παρ' ότι, από την πλευρά μου, πιστεύω ότι είναι καλό να υπάρχει ο γάμος ως σύμβαση (απογυμνωμένη, όμως, από τα υπόλοιπα: φορολογικά, κοινωνικές παροχές κ.λπ.), οι περί του αντιθέτου απόψεις, όπως και αυτή που πολύ ωραία περιγράφετε στην ανάρτηση και στα σχόλιά σας, έχουν πολύ ενδιαφέροντα και βάσιμα επιχειρήματα. Ο αθ. αναγνωστόπουλος κάνει στο τέλος μια παραπομπή σε μια δική του, πολύ καλή ανάρτηση, σχετικά με το γάμο ομοφύλων ως ζήτημα ισότητας των φύλων.

Τατιάνα Ραπακούλια είπε...

Αγαπητέ Άβερελ, ευχαριστώ πολύ για το σχόλιό σας και για την επισήμανση της συζήτησης, πράγματι πολύ ενδιαφέρουσα. Πολύ ωραίες τοποθετήσεις, εμπεριστατωμένες και καλοδιατυπωμένες. Χαίρομαι πολύ που βλέπω ότι υπάρχουν και άλλοι που σκέφτονται σαν εμένα, επιπλέον επειδή ορισμένοι εξ αυτών έχουν νομικές γνώσεις και δραστηριοποιούνται πολιτικά.
Παρακολουθώ το ιστολόγιό σας με μεγάλο ενδιαφέρον, ελπίζω να βρω το χρόνο να διαβάσω σιγά σιγά και τις παλιότερες αναρτήσεις.

Noname είπε...

Αγαπητοί φίλοι μου, έχετε πέσει όλοι σε παραλήρημα...για να συνέλθουμε λιγάκι ε? Αυτή είναι η κατάντια των σχέσεων στους χαλεπούς αυτούς καιρούς που ζούμε...Πλέον καταντάει το όλο θέμα των σχέσεων εμπορική συναλλαγή με αχνές πινελιές συναισθήματος, ελεύθερος θεωρείται πια ο ΚΆΘΕ πηδήκουλας HOMO ERECTUS με μόνιμη στύση που ευελπιστεί να κουτουπώσει ότι κινείται και ότι πετάει...τον θεσμό του γάμου τον έχουμε πηδήξει προ πολλού και όσοι τον έχουν ασπαστεί είναι τα κοροϊδα (ΟΙ ΔΕΣΜΩΤΕΣ).ΟΜΟΡΦΟς ΚΌΣΜΟς ΑΓΓΕΛΙΚΆ ΠΛΑΣΜΈΝΟΣ!!!!!!

drakator είπε...

Vanessa, δεν είδα κανέναν να κατηγορεί αυτούς που τους αρέσει ο θεσμός του γάμου, φυσικά και όποιος θέλει είναι ελεύθερος να το κάνει και να ζήσει τη ζωή του όπως αυτός θέλει.
Από την άλλη υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι με άλλες απόψεις που θέλουν να ζήσουν τη ζωή τους όπως και αυτοί νομίζουν καλύτερα.
Αν νομίζεις ότι ο θεσμός του γάμου βάλλεται στην κοινωνία σήμερα, τότε αυτό θα συμβαίνει από τους παντρεμένους περισσότερο παρά από τους ανύπαντρους. Αν ο θεσμός δε βολεύει σε κάποιους ανθρώπους, σκέφτομαι ότι είναι ο (όποιος) θεσμός που θα πρέπει να εξυπηρετήσει τον άνθρωπο και όχι το αντίθετο.

Τατιάνα Ραπακούλια είπε...

Βανέσσα, θα συμφωνήσω μαζί σου: οι κατάντια των σχέσεων συχνά είναι θλιβερή. Πράγματι ο γάμος, που κάποιοι φιλόσοφοι ορίζουν ως "μακρά συνδιάλεξη", έχει καταντήσει εμπορική συναλλαγή. Για το λόγο αυτό άλλωστε προτείνω την κατάργησή του ως νομικού θεσμού, για να μπορέσει να ανακάμψει ως ουσιαστική προσωπική επιλογή.

Η συζήτηση περί γάμου που μου σύστησε ο Άβερελ στο ιστολόγιο των Liberal Daltons είναι πολύ ενδιαφέρουσα, με καλή τεκμηρίωση, αν έχεις την υπομονή να τη διαβάσεις (είναι μακροσκελέστατη). Αλλά και σε άλλα ιστολόγια, όπως εκείνο των Άθεων, γίνονται ενδιαφέρουσες κουβέντες.

Κατά τα άλλα, Homo erectus έχω πάρα πολύ καιρό να δω! Η επιστήμη θα σε ευγνωμονεί αν μπορέσεις να της προμηθεύσεις κανέναν... :-)

Noname είπε...

Αόρατη μελάνη, συμφωνώ με την απαλλαγή του γάμου από θεσμικά πλαίσια.Αλλωστε είναι ήδη μια δύσκολη απόφαση που παίρνει κάποιος...μην της βάζουμε και χαρτόσημο και το γεγονός ότι φακελώνεσαι από το κράτος για μια επιλογή που είναι άκρως προσωπική είναι δεν καταπίνεται εύκολα.Πιστεύω πραγματικά ότι το όλο σκηνικό γίνεται για το παιδί που θα έρθει στον κόσμο και για τίποτε άλλο.Για να μην στιγματιστεί από την κοινωνία ώς (τέκνο εκτός γάμου), αλλά και φυσικά για κληρονομικούς λόγους που θα το αφορούν αργότερα.ΌΠως παρατηρείς η κουβέντα ήρθε πάλι στο οικονομικό συμφέρον.Αυτό εννούσα με το προηγούμενο σχόλιο MONEY IS EVERYTHING. Όσο για τον HOMO ERECTUS δεν αποτελεί απλά μια επιστημονική ανακάλυψη ή μουσειακό έκθεμα υπάρχει πραγματικά και πίστεψέ με δεν θα ήθελες να είχες παρτίδες με αυτό το είδος δίποδου εκτός και αν έχανες κάποτε την αυτοεκτίμησή σου ή πάθαινες μαλάκινση εγκεφάλου...Πάντως μπορώ να σου γνωρίσω αν θες.Δυστυχώς αυτό το είδος δεν είναι προς εξαφάνιση ακόμα.

Τατιάνα Ραπακούλια είπε...

Το στίγμα της κοινωνίας για το παιδί εκτός γάμου κάποτε ήταν όντως βαρύ. Σήμερα πλέον δεν είναι. Εξάλλου, δεν χρειάζεται να ξέρει το σύμπαν άπαν ότι δεν έχεις παντρευτεί. Επιπλέον, το γεγονός ότι είναι εκτός γάμου δεν φαίνεται σε κανένα χαρτί, ούτε προκαλεί κανενός είδους γραφειοκρατική δυσκολία, αντίθετα απ' ότι νομίζει πολύς κόσμος. Αυτά τα λέω εξ ιδίας πείρας.
Όσο για τα κληρονομικά, με μια δήλωση αναγνώρισης πατρότητας (γίνεται σε συμβολαιογράφο πανεύκολα, εμάς ήρθε στο σπίτι μας) το παιδί έχει όλα τα δικαιώματα που έχει και το εντός γάμου παιδί όσον αφορά τον πατέρα (όσον αφορά τη μητέρα τα έχει ούτως ή άλλως). Αλλά μπορούν να ρυθμιστούν και με διαθήκη.
Όπως βλέπεις, το να παντρευτείς "για το παιδί" όπως κάνουν πολλοί δεν έχει κανένα πρακτικό νόημα. Προσωπικά πιστεύω ότι είναι περισσότερο κοινωνικό το θέμα. Πολλοί άνθρωποι δεν εχουν πρόβλημα να είναι ανύπαντροι και να συζούν, αλλά αισθάνονται άβολα να κάνουν και παιδί εκτός γάμου. Όσο ανοίγουν τα μυαλά του κόσμου, τόσο πιο εύκολο θα είναι πλέον να γίνει και αυτό, και ήδη αρκετοί το κάνουν.

Noname είπε...

Χαίρομαι που μιλάω με ένα άτομο που έχει ανοιχτό μυαλό και διαχειρίζεται την ζωή του χωρίς προκαταλήψεις και πρέπει, ιδίως όταν πρόκειται για γυναίκα.Ομολογώ πως το δικό μου μυαλουδάκι θέλει λιγη δουλίτσα ακόμα,αλλά τα έχω καταφέρει καλά ως τώρα (γειράσκω αει διδασκόμενη).Δεν φταίω όμως εγώ...αλλά ο τρόπος που μεγάλωσα.Το παιδάκι σου και εσύ πάνω από όλους και όλα. Μην αλλάξεις τίποτα και για κανέναν,οι αυθεντικοί ανθρωποι σπανίζουν στην εποχή μας.

Ανώνυμος είπε...

Παρακαλώ διορθώστε με αν δεν είναι έτσι, αλλά μπορεί το σύμφωνο να δημιουργήθηκε για να εξασφαλίσει (οικονομικά τουλάχιστο) τα παιδιά, αν υπάρχουν, σε περίπτωση που ο ένας εκ των δυο του άγαμου ζεύγους αποφασίσει να την κάνει για οποιοδήποτε λόγο. Έτσι κερδίζουν όλοι: ούτε τα παιδιά μένουν εκτεθημένα, ούτε σου ζητά κανείς να ασημώσεις αν δε θέλεις γάμο. Αυτό για τα παιδιά είναι πολύ σημαντικό για μένα, γιατί δεν ζητήθηκε η γνώμη τους για την άγαμη σχέση και το σχετικό ρίσκο που αποφάσισαν να πάρουν οι γονείς τους.

Υ.Γ. Κερδίζουν όλοι εκτός της Εκκλησίας ΑΕ.

Αόρατη Μελάνη είπε...

Είναι μια καλή σκέψη, ομολογουμένως. Βέβαια, το ίδιο ακριβώς σκεπτικό μπορεί να ισχύει και για τον γάμο.

Αν αυτό είναι το ζήτημα, μπορεί να υπάρχει ένα τυποποιημένο "σύμφωνο τεκνοποιίας" που θα υπογράφουν δύο ή περισσότεροι άνθρωποι και που θα συμφωνούν ότι τα παιδιά του ενός θα θεωρούνται νόμιμα τέκνα όλων των υπολοίπων.

Μπορούν επίσης να δημιουργηθούν τυποποιημένα σύμφωνα για όλες τις πτυχές που καλύπτει νομικά ο γάμος ή/και το σύμφωνο συμβίωσης: σύμφωνο ιατρικού πληρεξουσίου, σύμφωνο κληρονομίας συντάξεως, σύμφωνο κληρονομίας περιουσιακών στοιχείων. Ξεχνάω κάτι;

Ανώνυμος είπε...

Ευχαριστώ για την απάντηση, με καλύπτουν εμένα. Όταν το ξανασκέφτηκα, ίσως στο θέμα εξασφάλισης παιδιών να μην είναι σύμφωνο που χρειάζεται, αλλά νόμος για κατοχύρωση από το κράτος. Όλα τα άλλα μπορεί να ρυθμίζονται μεταξύ του ζεύγους. Είναι δύσκολο όμως να γραφτεί τέτοιος νόμος για να είναι δίκαιος και πρακτικός.

Αόρατη Μελάνη είπε...

Δεν μου φαίνεται πιο δύσκολο από κάθε άλλο νομοσχέδιο. Δεν νομίζω όμως ότι η κοινωνία έτοιμη για κάτι τέτοιο, βασικά δεν νομίζω ότι ενδιαφέρεται κανείς.

Οι νόμοι γενικά αντικατοπτρίζουν την τρέχουσα κρατούσα κοινωνική ηθική. Όσο ο γάμος είναι στη συνείδησή μας ως ο "συνήθης" ή "σωστός ή "παραδοσιακός" τρόπος του σχετίζεσθαι, όσο δηλαδή παραμένει ως κοινωνικός θεσμός, θα παραμένει και ως νομικός.

Το σύμφωνο συμβίωσης νομίζω αντικατοπτρίζει όχι τόσο την στροφή προς έναν άλλο τύπο σχέσης, όσο την αλλαγή στον ίδιο τύπο σχέσης (μονογαμική συντροφική σχέση αορίστου χρονου), η οποία γίνεται λίγο πιο ελεύθερη και πιο χαλαρή.